İshwar Chandra Vidyasagar- Hindistanın tanınmış benqal islahatçısı, yazıçısı, pedaqoqu və xeyriyyəçisi. Həyatı İshwar Chandra Vidyasagar 1820-ci il sentyabrın 26-da Britaniya Hindistanının Benqal əyalətindəki Birsingha kəndində (indiki Qərbi Benqal) kasıb brahmin ailəsində anadan olmuşdur. Atası Thakurdas Bandyopadhyay məktəb işçisi, anası Bhagavati Devi isə evdar qadın idi. O, erkən yaşda sanskrit dilini öyrənmək üçün Kalkuttaya (indiki Kolkata) köçmüş və “Sanskrit College”da təhsil almışdır (1828-1839). Burada sanskrit qrammatikası, ədəbiyyatı və fəlsəfəsi üzrə dərin biliklər əldə etmiş və “Vidyasagar” (Bilgi Okeanı) titulunu qazanmışdır. 1841-ci ildən təhsil müəssisələrində işləmiş, 1851-ci ildən “Sanskrit College”ın direktoru olmuşdur. Yaradıcılığı Vidyasagar ədəbi yazılarından çox təhsil və sosial islahat sahəsindəki fəaliyyəti ilə tanınır. O, benqal dilində ilk müasir dərslikləri yazmış və benqal əlifbasını sadələşdirərək standartlaşdırmışdır. “Barnaparichay” (1850) adlı dərsliyi benqal dilində təhsilin əsasını qoymuşdur. Sosial esse və traktatlarında dul qadınların vəziyyətini yaxşılaşdırmaq üçün arqumentlər irəli sürmüş, hinduizmdəki xurafatlara qarşı çıxmışdır. Onun yazıları sadə və təsirli üslubu ilə seçilir. Əsərləri İshwar Chandra Vidyasagar çoxsaylı dərslik, esse və tərcümə yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri bunlardır: “Barnaparichay” – “Əlifbaya Giriş” (1850) – benqal dilində dərslik. “Betal Panchabinsati” – “Betalın İyirmi Beş Nağılı” (1847) – sanskritdən tərcümə. “Shakuntala” – “Şakuntala” (1854) – Kalidasın əsərinin benqal dilinə tərcüməsi. “Bhrantibilas” – “Xəyal Qarışıqlığı” (1869) – Şekspirin “Komediya Səhvləri”nin tərcüməsi. “Bidhaba Bibaha” – “Dul Qadınların Evlənməsi” (1855) – sosial islahat traktatı. Mükafatlar və tanınma Vidyasagar həyatında rəsmi mükafatlar almasa da, onun dul qadınların yenidən evlənməsini qanuniləşdirən “Hindu Widows’ Remarriage Act” (1856) qəbulunda rolu tarixi nailiyyət kimi qiymətləndirilir. O, yüzlərlə məktəb açmış və qızların təhsilinə önəm vermişdir. Ölümündən sonra “Vidyasagar Üniversitesi” onun şərəfinə adlandırılmışdır. Şəxsi həyatı İshwar Chandra Vidyasagar 1834-cü ildə Dinamayee Devi ilə evlənmişdir. Cütlüyün bir oğlu – Narayan Chandra – və bir neçə qızı olmuşdur. Oğlu ilə münasibətləri gərgin olsa da, Vidyasagar həyatını xeyriyyəçiliyə və təhsilə həsr etmişdir. O, sadə həyat tərzi sürmüş və ailəsinin maddi çətinliklərinə baxmayaraq, şəxsi vəsaitlərini sosial işlərə sərf etmişdir. Vidyasagar 1891-ci il iyulun 29-da Kalkuttada vəfat etmişdir. Mirası İshwar Chandra Vidyasagar Benqal Rönesansında təhsil və qadın hüquqlarının simvoludur. Onun benqal dilinə və təhsil sisteminə töhfələri müasir Hindistanın əsasını qoymuşdur. Vidyasagarın humanist ideyaları Rabindranath Tagore kimi şəxsiyyətlərə təsir etmiş və Hindistanın sosial inkişafında iz qoymuşdur.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Ishwar_Chandra_Vidyasagar

https://www.nextias.com/blog/ishwar-chandra-vidyasagar/

https://www.drishtiias.com/printpdf/in-depth-ishwar-chandra-vidyasagar

https://www.britannica.com/biography/Isvar-Chandra-Vidyasagar

https://byjus.com/free-ias-prep/this-day-in-history-sept26/

https://cmsadmin.amritmahotsav.nic.in/district-reopsitory-detail.htm?3589

https://vajiramandravi.com/quest-upsc-notes/ishwar-chandra-vidyasagar/

https://indianliberals.in/content/the-liberalism-of-ishwar-chandra-vidyasagar/

Tarix : 13 mart 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.