Isadore Manuel Singer (24 may 1924 – 11 fevral 2021) - Amerikalı riyaziyyatçı olub və diferensial həndəsə, qlobal analiz və riyazi fizika sahələrində fundamental töhfələr verib. O, xüsusilə Atiyah-Singer indeks teoremi ilə məşhurdur. Həyatı və təhsili Isadore Singer 1924-cü ildə ABŞ-ın Miçiqan ştatında anadan olub. O, Michigan Universitetində riyaziyyat təhsili alıb və 1950-ci ildə Çikaqo Universitetində doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib. Daha sonra MIT və Berkeley Universitetlərində professor kimi çalışıb. Elmi töhfələri 1. Atiyah-singer indeks teoremi Singer, britaniyalı riyaziyyatçı Michael Atiyah ilə birlikdə Atiyah-Singer indeks teoremini inkişaf etdirmişdir. Bu teorem, diferensial tənliklər, topologiya və həndəsənin əlaqəsini izah edən əsas nəticələrdən biridir. Riyazi fizika və kvant sahə nəzəriyyəsində geniş istifadə olunur. 2. Riyazi fizikaya təsiri Onun işləri Einşteynin ümumi nisbilik nəzəriyyəsi, kvant sahə nəzəriyyəsi və hissəcik fizikası kimi sahələrdə tətbiq olunmuşdur. Fizika və riyaziyyat arasındakı əlaqələrin dərinləşdirilməsinə böyük töhfə vermişdir. 3. K-teoriya və topoloji invariantlar Singer K-teoriya və diferensial həndəsədə fundamental anlayışlar işləyib hazırlamışdır. Onun metodları müasir topoloji və həndəsi tədqiqatlarda geniş istifadə olunur. Mükafatları və tanınması Abel Mükafatı (2004) – Riyaziyyatın ən nüfuzlu mükafatlarından biri. Amerika Milli Elmlər Akademiyasının üzvü Wolf Mükafatı (1988) – Diferensial həndəsə və qlobal analiz sahəsindəki töhfələrinə görə. İrsi və riyaziyyata təsiri Isadore Singerin işləri riyazi fizika, həndəsi analiz və topologiya sahələrində dərin iz buraxıb. Onun Atiyah ilə birlikdə yaratdığı indeks teoremi müasir riyaziyyat və fizikanın əsas nəticələrindən biri sayılır. O, 11 fevral 2021-ci ildə vəfat etsə də, elmi irsi riyaziyyat və fizikanın gələcək inkişafında yaşayır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Isadore_Singer
https://www.britannica.com/biography/Isadore-Manuel-Singer
https://news.mit.edu/2021/institute-professor-emeritus-isadore-singer-renowned-mathematician-who-united-math-physics-dies-0217
https://news.mit.edu/2021/institute-professor-emeritus-isadore-singer-renowned-mathematician-who-united-math-physics-dies-0217
https://www.nytimes.com/2021/02/12/science/isadore-singer-dead.html
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Singer/
https://simple.wikipedia.org/wiki/Isadore_Singer
Tarix : 10 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
