Ignacy Domeyko (1802–1889) - Polşa əsilli məşhur geoloq, mineraloq və təbiətşünasdır. O, xüsusilə Çilidəki tədqiqatları ilə tanınır və bu ölkədəki geologiya və mədənçilik sahələrinin inkişafına böyük töhfələr vermişdir. Domeyko, həmçinin Çili mədəniyyətinin və təhsil sisteminin inkişafına təsir göstərmişdir. O, təbii resurslar və mədənçilik sahəsindəki araşdırmaları ilə əhəmiyyətli bir fiqur olaraq tarixə keçmişdir. Erkən həyat və təhsil Ignacy Domeyko 1802-ci ildə Polşanın Lwow (indiki Ukrayna) şəhərində anadan olmuşdur. Gənc yaşlarından təbiət elmlərinə böyük maraq göstərmişdir və Polşada təhsil almışdır. 1821-ci ildə Vilnüs Universitetində təhsilini başa vurmuş və burada geologiya və mədənçilik sahəsindəki biliklərini inkişaf etdirmişdir. Çilidəki fəaliyyətləri və tədqiqatları Domeyko, 1828-ci ildə Polşadan köçərək Çiliyə getmişdir. O, bu dövrdə Çilinin geologiyası və mədən sahələrindəki tədqiqatlar aparmağa başlamış və burada böyük bir elmi və təhsil irsi qoymuşdur. Çilidə təbiət elmləri və mədənçilik sahəsindəki tədqiqatları ilə tanınmışdır. 1. Mədənçilik və geologiya tədqiqatları Domeyko, Çilinin mədənçilik sahəsindəki inkişafında əsas rol oynamışdır. O, xüsusilə Çilinin Atakama səhrası ərazisindəki mədən sahələrini tədqiq etmiş və burada mədənlərin yerləşməsi, mineralların çıxarılması və bu proseslərin geoloji təhlilini həyata keçirmişdir. O, Çilinin kükürd və mis ehtiyatları ilə bağlı geniş araşdırmalar aparmış və bu sahədə mühüm kəşflər etmişdir. Domeyko, həmçinin mineralların kimyəvi tərkibini və onların yer qabığında necə yerləşdiyini araşdırmışdır. 2. Mineralogiya və geoloji təsnifat Domeyko, mineralogiya sahəsində də böyük işlər görmüşdür. O, mineralların təkamülünü və onların geoloji şəraitdəki rolunu başa düşməyə çalışmışdır. Onun "mineral sistematika" üzrə etdiyi tədqiqatlar, mineralları yeni bir şəkildə təsnif etməyə imkan vermişdir. O, mineralların müəyyən xüsusiyyətlərini və onların kimyəvi tərkibini təhlil edərək, müxtəlif növ mineralların yer qabığında necə formalaşdığını izah etməyə çalışmışdır. 3. Təhsil və mədəniyyətə təsiri Domeyko, yalnız geologiya və mədənçilik sahəsində deyil, həmçinin təhsil sahəsində də böyük təsir göstərmişdir. O, Çili Universitetinin tədris fəaliyyətində fəal iştirak etmiş və burada geologiya və mineralogiya dərslərini tədris etmişdir. Onun tədrisi, Çilinin elm və təhsil sisteminin inkişafında mühüm rol oynamışdır. O, həmçinin Çilinin elmi həyatına töhfələr vermək məqsədilə müxtəlif elmi təşkilatlarda fəaliyyət göstərmişdir. Sonraki həyat və irs Ignacy Domeyko, 1889-cu ildə vəfat etmişdir, lakin onun irsi bu günə qədər Çili və dünya miqyasında yaşamaqdadır. Onun geologiya, mineralogiya və mədənçilik sahələrindəki işləri hələ də elmi tədqiqatlarda geniş istifadə olunur. Domeyko, Çili elminin və təhsilinin inkişafına verdiyi töhfələr sayəsində bu ölkədə əbədiyyətə qədər xatırlanır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Ignacy_Domeyko
https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%B9%D0%BA%D0%BE,_%D0%98%D0%B3%D0%BD%D0%B0%D1%86%D1%8B
https://www.britishpoles.uk/ignacy-domeyko-a-national-hero-for-poles-and-chileans/
https://www.episodes.org/journal/download_pdf.php?doi=10.18814/epiiugs/2005/v28i4/007
https://culture.pl/en/article/ignacy-domeyko-the-philomath-of-chile
https://artsandculture.google.com/asset/ignacy-domeyko-diaries-ignacy-domeyko/PgHSluW_RWsCuw?hl=en
https://www.researchgate.net/publication/273690006_Ignacy_Domeyko_-_the_first_explorer_of_Jurassic_fossils_in_Central_Andean_Cordilleras_Chile_Geologija_2014_56_1_Vilnius_self-arch
Tarix : 12 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
