Howard S. Becker - Sosial elmlər sahəsində ən çox tanınan və ən təsirli sosioloqlardan biri. Onun işləri sosial normlar, sapma və sosial etiketləmə mövzularında geniş təsirə malik olmuşdur. Becker, sosial davranışları başa düşmək və cəmiyyətdəki qayda və normların necə əmələ gəldiyini təhlil etmək üçün öz nəzəriyyələrini inkişaf etdirmişdir. Onun təhlilləri, yalnız akademik tədqiqatlarda deyil, həm də praktiki sahələrdə, xüsusilə kriminalistika, sosial xidmətlər və təhsil sahələrində geniş şəkildə tətbiq edilmişdir. Həyat və təhsil Howard Saul Becker, 1928-ci ildə ABŞ-ın Chicago şəhərində anadan olmuşdur. O, təhsilini Chicago Universiteti və Northwestern Universiteti kimi prestijli təhsil müəssisələrində almışdır. Becker'in sosial elmlərə marağı, ona sosial davranış və cəmiyyətin normativ strukturlarını başa düşməyə yönələn dərindən tədqiqatlar aparmağa imkan vermişdir. Onun akademik təhsili və sosial sahəyə olan marağı, onun sonrakı nəzəriyyələrini formalaşdırmışdır. Sosial etiketləmə və sapma nəzəriyyəsi Beckerin ən məşhur və tanınmış nəzəriyyəsi, sosial etiketləmə nəzəriyyəsidir. Onun 1963-cü ildə nəşr olunan və ən mühüm işlərindən biri olan "Outsiders: Studies in the Sociology of Deviance" kitabı, bu sahədəki ən əsas əsərlərdən biridir. Becker'in sosial etiketləmə nəzəriyyəsi, cəmiyyətdəki sapmanın, yəni qeyri-adi və ya sosial normalara uyğun olmayan davranışların, yalnız fərdin özündən deyil, həm də cəmiyyətin ona necə etiket qoyduğundan və onu necə qəbul etdiyindən asılı olduğunu irəli sürür. Beckerin fikrincə, cəmiyyətlər öz normativ davranışlarını müəyyən edir və bu normativlərə uyğun davranmayan insanları "sapmış" olaraq təsnif edir. Ancaq bu sapma yalnız cəmiyyətin bu davranışa necə reaksiya verdiyindən asılıdır. Beləliklə, Becker'in nəzəriyyəsinə görə, bir insanın və ya qrupun sapma davranışı, cəmiyyətin onları "sapmış" olaraq etiketləməsi nəticəsində formalaşır. Yəni, sapma sadəcə olaraq obyektiv bir xüsusiyyət deyil, cəmiyyətin bu davranışa verdiyi reaksiyadır. Həmkarlar və yaradıcı sahələr Becker'in sosial etiketləmə nəzəriyyəsi, yalnız kriminal davranışları başa düşmək üçün deyil, həm də digər sahələrdə, məsələn, sənət, təhsil və sağlamlıq sahələrində tətbiq edilmişdir. Becker, sənət dünyasında da "normativ" olaraq qəbul edilən davranışları və sənətkarların, sənət əsərlərinin cəmiyyət tərəfindən necə etiketləndiyini araşdırmışdır. O, sənətçiləri və yaradıcıları da sapmış və ya normal olaraq etiketlənmiş fərdlər kimi təqdim etmişdir. Becker, həmçinin təhsil və sağlamlıq sahələrində də etiketləmə proseslərinin necə işlədyini, uşaqların və tələbələrin necə "yaxşı" və "pis" şagirdlər olaraq təsnif edildiyini, və ya xəstələrin necə "sağlam" və ya "xəstə" olaraq etiketləndiyini təhlil etmişdir. Bu etiketlər, fərdlərin öz identitilərini və sosial statuslarını formalaşdırmalarına səbəb olur. Həyatın sosial təbəqələrində tədqiqatlar Beckerin başqa bir mühüm sahəsi, sosial təbəqələşmə və fərqli sosial siniflər arasındakı əlaqələrin təhlilidir. O, cəmiyyətin müxtəlif təbəqələrini və onların arasında yaranan sosial münasibətləri araşdırmışdır. Sosial siniflər arasındakı fərqlər və bu fərqlərin davranışa necə təsir etdiyini, cəmiyyətin necə strukturlandığını başa düşmək Becker'in işlərinin mərkəzində yer alır. Becker, insanların sosial mövqelərinin, onların gündəlik həyatında və cəmiyyətə təsir edən davranışlarında böyük rol oynadığını vurğulamışdır. Kriminalistika və cəmiyyətin qanunları Beckerin sosial etiketləmə nəzəriyyəsi, həmçinin kriminal davranışları başa düşmək və kriminalistika sahəsindəki tədqiqatlara çox böyük təsir göstərmişdir. O, qanun pozuntularının yalnız fərdi davranışla deyil, həm də cəmiyyətin qanunlara necə reaksiya verdiyi ilə əlaqəli olduğunu düşünür. Kriminal davranışları təhlil edərkən, o, bu davranışların daha çox cəmiyyətin qanunlarına qarşı çıxmaqla bağlı olduğu fikrini irəli sürür. Təsiri və tanınması Howard S. Beckerin işləri, sosial elmlər sahəsində geniş şəkildə tanınmış və sosial davranışların və sapmanın təhlili sahəsində yeni bir yanaşma gətirmişdir. Onun sosial etiketləmə nəzəriyyəsi, sosiologiya, psixologiya, hüquq və sosial xidmətlər sahələrində geniş şəkildə qəbul edilmişdir. Beckerin nəzəriyyələri, həmçinin kriminalistik və ictimai sağlamlıq sahələrində sosial siyasətlərin formalaşmasına böyük təsir göstərmişdir. Becker, tədqiqatları ilə həmçinin, sosial normların və cəmiyyətin üzərində qurulduğu struktur və güc əlaqələrini də ortaya qoymuşdur. Onun işləri, cəmiyyətin müxtəlif sosial təbəqələri və fərdlər arasındakı münasibətləri anlamağa kömək edir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Howard_S._Becker
https://www.britannica.com/biography/Howard-S-Becker
https://howardsbecker.com/
https://www.nytimes.com/2023/08/21/books/howard-s-becker-dead.html
https://www.aacademica.org/gonzalo.ralon/38
https://www.newyorker.com/magazine/2015/01/12/outside-game
https://www.thoughtco.com/howard-becker-3026481
Tarix : 27 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
