Hipermobil spektrum pozğunluğu (ing. Hypermobility Spectrum Disorder, HSD) - Birləşdirici toxumaların həddindən artıq elastik olması nəticəsində oynaq və digər orqan sistemlərində müxtəlif simptomların ortaya çıxması ilə xarakterizə olunan bir vəziyyət. Simptomlar Əsas simptomları oynaqların həddindən artıq hərəkətliliyi, oynaq ağrıları, əzələ zəifliyi, yorğunluq, tez-tez oynaq çıxmaları və digər birləşdirici toxuma ilə əlaqəli problemlərdir. Xəstələr həmçinin mədə-bağırsaq problemləri, ürək-damar sistemi ilə bağlı şikayətlər və mərkəzi sinir sistemi simptomları (məsələn, başgicəllənmə və yuxusuzluq) yaşaya bilərlər. Səbəblər Hipermobil Spektrum Pozğunluğunun əsas səbəbi birləşdirici toxumaların strukturunu təmin edən kollagen və digər zülalların quruluşunda və ya funksiyasında pozğunluqlardır. Bu pozğunluqlar oynaqların həddindən artıq hərəkətliliyinə və digər orqan sistemlərinin zəifliyinə səbəb olur. HSD, adətən, genetik meyillilik ilə əlaqədardır, lakin xüsusi genetik mutasiyalarla birbaşa əlaqəli deyil. Diaqnoz Diaqnozu klinik müayinə və xəstənin şikayətlərinə əsaslanır. Beighton bal sistemi adlanan bir üsul ilə oynaqların hərəkətliliyi qiymətləndirilir. Bundan əlavə, xəstənin ağrı, yorğunluq və digər sistemik simptomları nəzərə alınır. Diaqnoz üçün xüsusi laborator testləri yoxdur, lakin digər birləşdirici toxuma xəstəliklərini (məsələn, Ehlers-Danlos Sindromu) istisna etmək üçün testlər tətbiq edilə bilər. Müalicə - Fizioterapiya: Oynaqları möhkəmləndirən və sabitləşdirən məşqlər. - Ağrı idarəetməsi: Ağrını azaltmaq üçün dərmanlar və ya alternativ üsullar (məsələn, akupunktur, buz tətbiqi). - Həyat tərzi dəyişiklikləri: Düzgün duruş, oynaqları qoruyan fəaliyyətlər və stresin idarə edilməsi. - Psixoloji dəstək: Xroniki ağrı və yorğunluqla bağlı emosional çətinliklərin aradan qaldırılması. Növlər Ümumi: Çoxsaylı oynaqlara təsir edən geniş yayılmış oynaq hərəkətliliyi. Lokallaşdırılmış: Yalnız bir neçə oynaqla məhdudlaşır, ümumi təsir yoxdur. Periferik: Əl və ayaqlardakı oynaqlara təsir edir. Tarixi: Daha əvvəl oynaq hiperhərəkətliliyinin olduğu, lakin artıq mövcud olmadığı hallarla birlikdə digər simptomların olduğu vəziyyətlər. Profilaktika Qarşısını almaq üçün oynaqları qoruyan fəaliyyətlər, düzgün fiziki məşqlər və sağlam həyat tərzi tövsiyə olunur. Oynaqların həddindən artıq yüklənməsinin qarşısını almaq və əzələləri möhkəmləndirmək üçün müntəzəm fizioterapiya məşqləri faydalıdır.
https://www.jabfm.org/content/34/4/838
https://www.nhs.uk/conditions/joint-hypermobility-syndrome/
https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2021/0415/p481-s1.html
https://www.ehlers-danlos.com/what-is-hsd/
https://patient.info/bones-joints-muscles/hypermobility-syndrome-leaflet
https://www.hypermobility.org/hsd-jhs-heds
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21763-joint-hypermobility-syndrome
https://www.abtaba.com/blog/hypermobile-eds-vs-hypermobility-spectrum-disorders
https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/muscle-bone-and-joints/conditions-that-can-affect-multiple-parts-of-the-body/joint-hypermobility/
https://www.ehlers-danlos.org/what-is-eds/information-on-eds/hypermobile-eds-and-hypermobility-spectrum-disorders/
https://www.ehlersdanlosaus.com/hypermobile-spectrum-disorder
https://versusarthritis.org/about-arthritis/conditions/joint-hypermobility/
https://slhd.health.nsw.gov.au/rpa/services/clinical-genetics-service/ehlers-danlos-syndrome-and-hypermobility-spectrum-disorder
https://www.manhattanpainmedicine.com/conditions/hypermobility-spectrum-disorder/
Tarix : 16 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
