Hermann tısbağası (Testudo hermanni) - Avropaya endemik olan bir tısbağa növüdür. Etimologiya Növün xüsusi adı olan hermanni, fransız təbiətşünası Johann Hermann-ın şərəfinə verilmişdir. Yarımnöv adı olan boettgeri isə alman herpetoloq Oskar Boettger-ə həsr edilmişdir. Taksonomiya İki yarımnöv məlumdur: qərbi Hermann tısbağası (T. h. hermanni) və şərqi Hermann tısbağası (T. h. boettgeri). Bəzən yarımnöv kimi qeyd edilən T. h. peleponnesica hələ genetik olaraq T. h. boettgeri-dən fərqli olduğu təsdiqlənməyib. 2006-cı ildə Hermann tısbağasının Eurotestudo cinsinə köçürülməsi və yarımnövlərin müstəqil növ statusuna yüksəldilməsi (Eurotestudo hermanni və Eurotestudo boettgeri) təklif edilmişdir. Bəzi amillər bunun düzgün ola biləcəyini göstərsə də, mövcud məlumatlar birmənalı şəkildə dəstəkləmir və Hermann tısbağası ilə Rus tısbağası arasındakı əlaqələr və onların Testudo cinsinə aid digər növlərlə əlaqələri möhkəm şəkildə müəyyən edilməyib. Buna görə də, yeni cinsin qəbul edilməsi hələlik şübhəlidir. Yarımnövlərin müstəqil növ kimi tanınması, ən azı bioloji növ anlayışına görə, müvəqqəti olaraq rədd edilmişdir, çünki hələ də əhəmiyyətli gen axını mövcuddur. Qeyd edək ki, mtDNA-da yığılan mutasiyalarla ölçülən təkamül sürəti əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənir, şərq populyasiyaları daha sürətli təkamül edib. Bu, görünür, son buz dövründə Balkan dağlarında populyasiyanın daha güclü parçalanması ilə əlaqədardır. Bunun bu növün taksonomiyası üçün dərin nəticələri olmasa da, təklif edilən digər iki yarımnövün əslində yerli formalar olduğunu göstərir və Testudo cinsində molekulyar saatların istifadəsini ümumiyyətlə tısbağalar üçün olduğundan daha şübhəli və etibarsız edir. T. h. hermanni T. h. hermanni yarımnövü əvvəlki T. h. robertmertensi yarımnövünü daxil edir və bir sıra yerli formalara malikdir. Bu yarımnövün yüksək qövs şəkilli qabığı və intensiv rənglənməsi var, sarı rəng qara ləkələrlə güclü ziddiyyət təşkil edir. Yaşlı heyvanlarda rənglər bir qədər solur, lakin intensiv sarı rəng tez-tez qorunur. Alt tərəfdə mərkəzi tikiş boyunca iki bağlı qara zolaq var. Başın rənglənməsi tünd yaşıldan sarımtıla qədər dəyişir, təcrid olunmuş tünd ləkələr var. Xüsusi bir xüsusiyyət, əksər nümunələrdə tapılan, lakin hamısında olmayan yanaqda sarı ləkədir; T. h. robertmertensi çox görkəmli yanaq ləkələri olan bir morfdur. Ümumiyyətlə, ön ayaqların alt tərəfində qara piqmentasiya yoxdur. Caynaqların əsası tez-tez açıq rəngdədir. Erkəklərdə quyruq dişilərdən daha böyükdür və bir tikan var. Ümumiyətlə, quyruğu qoruyan qabıq bölünür. Bəzi nümunələrdə yunan tısbağasına bənzər bölünməmiş qabıq tapıla bilər.
https://animalia.bio/hermanns-tortoise
https://www.thesprucepets.com/hermanns-tortoise-1237262
https://animaldiversity.org/accounts/Testudo_hermanni/
https://www.oaklandzoo.org/animals/hermanns-tortoise
https://www.tortoise.org/archives/herman.html
https://www.gardenstatetortoise.com/post/hermann-s-tortoise-world-turtle-day-2021
https://en.wikipedia.org/wiki/Hermann%27s_tortoise
Tarix : 2 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
