Hans Reichenbach (1891–1953) - Alman fəlsəfəçisi və riyaziyyatçısı, xüsusən loji pozitivizm və elmi fəlsəfə sahəsindəki işləri ilə tanınır. O, Berlin Dairəsi adlanan elmi fəlsəfi cərəyanın öncüllərindən biri olmuşdur və empirik elmlər ilə əlaqədar əsas fəlsəfi məsələlər üzərində əhəmiyyətli işlər aparmışdır. Reichenbach, bilgi nəzəriyyəsi, hüquq fəlsəfəsi, fizika fəlsəfəsi və məlumatın təbiəti kimi mövzularda mühüm təhlillər təqdim etmişdir. Həyatı və təhsili Hans Reichenbach, 1891-ci ildə Almaniyanın Berlin şəhərində anadan olmuşdur. O, Berlin Universitetində təhsil almış, burada elmi fəlsəfə və riyaziyyat sahələrində dərslər keçmişdir. Reichenbach, loji pozitivizm və empirizmi birləşdirən fəlsəfi yanaşmalar inkişaf etdirmiş, xüsusən induktiv fəlsəfə və elmi nəzəriyyələrin doğruluğu ilə bağlı məsələlər üzərində çalışmışdır. 1920-ci illərdə, Reichenbach Berlin Dairəsi adlanan fəlsəfi qrupun bir hissəsi olmuşdur. Bu qrup, loji pozitivizm və empirik elmlərin fəlsəfi əsaslarını müzakirə etmiş və Almaniyanın elmi fəlsəfəsinin inkişafında mühüm rol oynamışdır. O, Moritz Schlick, Rudolf Carnap və digər tanınmış filosoflarla birlikdə Vyana Dairəsini dəstəkləyən bir cərəyanın üzvü idi. 1933-cü ildə, Reichenbachın Nazi rejimi tərəfindən təqib olunmasına səbəb olan Yəhudi mənşəli olması nəticəsində, o, Almaniyanı tərk etməyə məcbur olmuşdur. Sonradan o, Türkiyəyə köçmüş və burada İstanbul Universitetində fəlsəfə müəllimi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1938-ci ildən sonra isə Reichenbach ABŞ-a köçərək **UCLA (Kaliforniya Universiteti, Los Angeles)**də fəaliyyətini davam etdirmişdir. Əsərləri və fəlsəfi yanaşmaları Reichenbachın fəlsəfi yanaşmaları loji pozitivizmin təməl prinsipləri ilə sıx bağlıdır. O, empirik məlumat və elmi nəzəriyyə arasındakı əlaqəni araşdırmış və məlumatın doğruluğuna dair fəlsəfi mülahizələr irəli sürmüşdür. "The Theory of Probability" (1935) Reichenbachın ən məşhur əsərlərindən biri "The Theory of Probability" adlı kitabıdır. Bu əsərdə o, ehtimal nəzəriyyəsi və probabilistik fəlsəfə üzərində ətraflı təhlillər təqdim etmişdir. Reichenbach, probabilistik model və elmi teorilər arasındakı əlaqələri izah etmiş, ehtimal nəzəriyyəsinin fizika və kibernetika ilə bağlı məsələlərdə necə tətbiq olunduğunu göstərmişdir. "Experience and Prediction" (1938) Reichenbachın başqa bir mühüm əsəri **"Experience and Prediction"**dir. Bu əsərində o, empirizmin əsaslarını araşdırmış və gözlənti ilə təcrübə arasındakı əlaqəni təhlil etmişdir. Reichenbach, elmi nəzəriyyələrin necə test edildiyini, induktiv üsulların və təcrübənin necə elmi nəticələrə çatmağa kömək etdiyini izah etmişdir. "The Philosophy of Space and Time" (1928) Bu əsərində Reichenbach, müasir fizikanın fəlsəfi əsasları və müəyyənlik haqqında fikir yürütmüşdür. O, nəzəri fizika və fəlsəfi təhlil arasında əlaqəni araşdırmış və zaman və məkânın fəlsəfi anlayışlarını təhlil etmişdir. Bu əsər, xüsusən relativistik fəlsəfə ilə əlaqəli məsələlərə dair önəmli təhlillər təqdim edir. Mirası və təsiri Hans Reichenbach, loji pozitivizm və empirizm sahələrindəki təhlilləri ilə geniş şəkildə tanınmışdır. O, elmi fəlsəfənin və məlumat nəzəriyyəsinin inkişafında əhəmiyyətli bir rol oynamışdır. Reichenbach, elmin fəlsəfi analizində empirik və probabilistik yanaşmaları tətbiq etmiş və bu sahələrdə yeni nəzəriyyələr irəli sürmüşdür. Onun elmi fəlsəfə və məntiq sahələrindəki təsiri, xüsusən ehtimal nəzəriyyəsi, təcrübə və fizika fəlsəfəsi sahələrində müasir fəlsəfi mülahizələrə böyük töhfələr vermişdir. Reichenbach, həmçinin empirik elmlərin və müasir fizikanın fəlsəfi təhlilinin vacibliyini vurğulamış və müasir elmi fəlsəfə sahəsinin formalaşmasına kömək etmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Hans_Reichenbach
https://plato.stanford.edu/entries/reichenbach/
https://tr.wikipedia.org/wiki/Hans_Reichenbach
https://www.britannica.com/biography/Hans-Reichenbach
https://onculanalitikfelsefe.com/etiket/hans-reichenbach/
http://texts.cdlib.org/view?docId=hb0w10035d;NAAN=13030&doc.view=frames&chunk.id=div00048&toc.depth=1&toc.id=&brand=calisphere
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Reichenbach/
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
