Halden tazısı (norveçcə: Haldenstøver) - Norveçin cənub-şərqində yerləşən Halden şəhərinin adını daşıyan, orta ölçülü bir it növü. Bu cins, əsasən dovşan və digər düzənlik ov heyvanlarını ovlamaq üçün istifadə olunur. Görünüş Amerika tülkü tazısına bənzəyir, lakin ölçüsü daha kiçikdir. Haldenlərin hündürlüyü 43-55 sm, çəkisi isə təxminən 18-25 kq arasında dəyişir. Onların hamar və çox sıx tükləri, sallanan qulaqları var. Kürkləri əsasən ağ rəngdə olub, qara ləkələr və baş ilə ayaqlarda qəhvəyi rəng çalarlarına malikdir. Düzbucaqlı bədən quruluşu və düz, möhkəm bel xətti ilə fərqlənirlər. Quyruğu kifayət qədər qalındır və aşağı doğru sallanır. Quyruğun çox vaxt topuğa qədər olur. Kəlləsi yüngül qabarıq, dayaq nöqtəsi aydın və burun köprüsü ilə yanaqları düzdür. Qulaqları sallanan və qıvrımlı, gözləri tünd qəhvəyi və mehriban baxışlıdır. Burun qara rəngdədir. Halden yetişdiriciləri, xüsusilə qarlı və çətin ərazilərdə ov zamanı daha yaxşı dayanıqlıq və istilik təmin etmək üçün yüksək, sıx, uzun barmaqlı və sıx tüklü ayaq formasına üstünlük verirlər. Xasiyyət Həm sevgi dolu bir ev iti, həm də yaxşı bir ov itidir. Ailə üçün uyğun itlər hesab olunur və uşaqlarla yaxşı davrandıqları qeyd edilir. Haldenlər möhkəm və enerjili olub, soyuq hava şəraitinə davamlıdır və uzun müddət sürətlə hərəkət edə bilirlər. Onlar geniş oyun sahəsi olan evlərdə və ya sahibləri tərəfindən kifayət qədər fəaliyyət təmin edildiyi zaman ən yaxşı şəkildə inkişaf edirlər. Uzun müddət hərəkətsiz qalmaq, onları narahat və xoşbəxt olmayan bir hala gətirə bilər. Haldenlər bir çox ov itindən fərqli olaraq, sürü ilə ovlamır. Sağlamlıq Halden Tazısı ümumiyyətlə sağlam bir cins olsa da, bu itlərin bəzi sağlamlıq problemləri ilə üzləşmə ehtimalı var. 1. Bud və dirsək displaziyası Bu, böyük və orta ölçülü itlərdə tez-tez rast gəlinən bir ortopedik problemdir. Bud və dirsək oynaqlarının düzgün inkişaf etməməsi nəticəsində yaranır və ağrı, axsama və hərəkət çətinliyi ilə nəticələnə bilər. Düzgün qidalanma və məşq proqramı bu riski azaltmağa kömək edə bilər. 2. Qulaq infeksiyaları Halden Tazısının sallanan qulaqları qulaq infeksiyalarına qarşı həssaslıq yarada bilər. Qulaqların müntəzəm təmizlənməsi və nəm qalmamasına diqqət yetirilməsi bu problemlərin qarşısını almağa kömək edə bilər. 3. Göz problemləri Katarakt, qlaukoma və ya retinal atrofiya kimi göz problemləri müşahidə edilə bilər. Gözlərin müntəzəm yoxlanması və erkən diaqnoz bu cür problemlərin idarə edilməsində vacibdir. 4. Mədə-bağırsaq problemləri Mədə-bağırsaq sistemində həssaslıq göstərə bilər. Xüsusilə, qidalanma zamanı keyfiyyətsiz və ya uyğun olmayan qidalar qusma, ishal və ya həzmsizlik kimi problemlərə səbəb ola bilər. 5. Allergiyalar Halden tazıları müxtəlif allergiyalara, o cümlədən dəri allergiyalarına və qida allergiyalarına qarşı həssas ola bilər. Allergiyanın əlamətləri arasında dəri qaşınması, tüklərin tökülməsi və qızarıqlıq ola bilər. 6. Piylənmə Enerjili və fəal itlər olsa da, düzgün porsiya nəzarəti olmadıqda piylənmə riski ilə üzləşə bilər. Artıq çəki, oynaqlara əlavə yük və digər sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. 7. Ürək problemləri Bəzi Halden tazılarında ürək-damar problemləri, o cümlədən ürək çatışmazlığı və ürək tutmaları müşahidə edilə bilər. Müntəzəm veterinar yoxlamaları bu cür problemlərin erkən aşkarlanmasına kömək edə bilər. Onların orta ömrü təxminən 12 ildir. Qidalanma Bu itlər son dərəcə enerjili olduğu üçün, onların enerjisini qoruyub saxlaması vacibdir. Bunun üçün də, yüksək keyfiyyətli qida ilə qidalanmalıdırlar. Onlara yüksək keyfiyyətli quru qida (kibble) verilməlidir. Bu qidalar zəngin protein, lif və yağ tərkibli olmalıdır. Qida alarkən tərkibindəki məlumatları diqqətlə oxumaq vacibdir. Qidanın tanış və təbii maddələrdən hazırlandığına əmin olun. Toyuq, kələm və qaragilə kimi maddələr yaxşı seçimlərdir. Ucuz karbohidratlar olan qarğıdalı, buğda və soya kimi maddələrdən uzaq durmaq lazımdır. Əksər itlər bu maddələri yaxşı həzm edə bilmir və hətta ən fəal itlərdə belə yağa çevrilə bilər. Porsiya nəzarətinə ciddi riayət edilməlidir. Bir çox insan fəal itlərin istənilən miqdarda qidanı yandıra biləcəyini düşünür, lakin bu doğru deyil. Hətta atletlər də piylənə bilər və artıq çəki itlər üçün çox zərərlidir. İnsanların öz yediyi qidalar kalori baxımından çox zəngindir və çox zaman itlər üçün təhlükəli ola biləcək maddələr də ehtiva edə bilər. Buna görə də bu qidaların verilməsi risklidir. Tarix Norveçin üç dovşan ov itindən biridir və ölçüsünə görə ən kiçiyidir. Qoxu ilə ovlamaq üçün yetişdirilən bu cinsin, yerli Norveç qoxu itləri ilə İsveç, Almaniya və İngiltərə qoxu itlərinin qarışığı nəticəsində yarandığı güman edilir. İlk dəfə 1900-cü illərin əvvəllərində yetişdirilmiş və 1950-ci illərdə cins standartı müəyyən edilmişdir. Halden tazısı nisbətən nadir bir cinsdir və Norveç xaricində az rast gəlinir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Halden_Hound
https://www.dogster.com/dog-breeds/halden-hound
https://www.ukcdogs.com/haldenstover-halden-hound
https://brit-petfood.com/en/breed-catalog/scenthounds-and-related-breeds/halden-hound
https://wamiz.co.uk/dog/breeds/272/halden-hound
https://eukanuba.eu/en-gb/breed-finder/halden-hound
https://zoobonus.ua/en/breed/halden-hound?srsltid=AfmBOop3dbEj-D9Yc1uUAuVp4f1O6uVC82TTVIvNk7kigy0RazcX3jPh
https://www.dogbreedinfo.com/haldenhound.htm
https://www.milouchouchou.com/en/all-known-canids/the-fci-breeds/halden-hound
https://www.dogzone.com/breeds/halden-hound/
Tarix : 9 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
