Gustav Radbruch (1878–1949) - Alman hüquqşünası və fəlsəfəçisi, hüquq nəzəriyyəsi sahəsindəki təhlilləri ilə məşhurdur. O, hüququn təbiəti, ədalət və hüquq pozuntuları haqqında əhəmiyyətli işlər yazmışdır. Radbruch həmçinin təbii hüquq, hüquq pozitivizmi və hüquq fəlsəfəsi sahələrindəki mübahisələrə böyük töhfələr vermişdir. Həyatı və təhsili Gustav Radbruch 1878-ci ildə Almaniyanın Lübeck şəhərində anadan olmuşdur. O, hüquq təhsili almağa başlamış və Vyana Universitetində, daha sonra Berlin Universiteti və Heidelberg Universitetində hüquq və fəlsəfə sahəsində dərslər keçmişdir. Radbruch, hüquq fəlsəfəsini və hüquq nəzəriyyəsini təhlil edən bir sıra mühüm əsərlər yazmışdır. Radbruch həmçinin siyasətdə də fəal olmuşdur. O, Weimar Respublikası dövründə Almaniyada hüquq və dövlətin əsas prinsiplərini müdafiə etmişdir. O, müharibə dövründəki hüquqi vəziyyət və nazi rejimi ilə bağlı ciddi mülahizələr irəli sürmüş və bununla əlaqədar hüququn əhəmiyyəti haqqında dərin düşüncələr təqdim etmişdir. Əsərləri və fəlsəfi yanaşmaları Radbruchun Formula Gustav Radbruchun ən tanınmış işlərindən biri, hüquq fəlsəfəsindəki "Radbruchun Formula" adlanan prinsipdir. Bu, hüquq pozitivizmi və təbii hüququn qarşılıqlı əlaqəsini izah edən bir yanaşmadır. Radbruch, qanunların hüquqi gücünün ədalətsiz olduqda aşılmaması lazım olduğunu iddia etmişdir. Radbruchun formuluna görə, əgər bir qanun son dərəcə ədalətsiz və insanlıq əleyhinədirsə, onda bu qanun artıq hüquqi sayılmamalıdır. O, Nazi Almaniyasının qanunlarını təhlil edərək, belə qanunların hüquq normaları kimi tanınmadığını qeyd etmişdir. Bu, hüquq pozitivizminin sərhədləri və hüquq sisteminin ədalətə uyğun olması ehtiyacı haqqında Radbruchun əhəmiyyətli bir təhlilidir. "The Concept of Law" (1921) Radbruch, hüquq anlayışını və hüquq sisteminin təməl prinsiplərini izah etdiyi digər mühüm əsəri "The Concept of Law" adlı kitabını yazmışdır. Bu əsərində, o, hüquq və ədalətin necə uyğunlaşdığını, pozitivist hüquq nəzəriyyəsinin çatışmazlıqlarını və hüququn təbii prinsipinə necə uyğun olması lazım olduğunu araşdırmışdır. Radbruch, hüququn yalnız mövcud qanunları əks etdirmədiyini, həm də insan hüquqlarına və mədəni prinsiplərə uyğun olması lazım olduğunu vurğulamışdır. O, qanunların təbii hüquqla əlaqəli olduğunu düşünmüş və bu yanaşmanı hüquq positivizmi ilə qarşılaşdırmışdır. Siyasi və tarixi perspektivlər Radbruch, Weimar Respublikası dövründə, Nazi Almaniyasının yüksəlişinə qarşı mübarizə aparan əhəmiyyətli hüquqşünaslardan biri olmuşdur. O, Nazizmə qarşı hüquqi mübarizəni dəstəkləmiş, həmçinin hüququn ədalətə uyğun olmasına dair böyük mülahizələr irəli sürmüşdür. Radbruch, müharibə və sosial ədalətsizliklər dövründə, hüquq sistemlərinin insanların hüquqlarını qoruması lazım olduğunu vurğulamış və hüququn yalnız hüquqi normativlərdən ibarət olmadığını qeyd etmişdir. O, həmçinin müharibə qanunları və yeni hüquqi normativlərin tətbiqini təhlil etmişdir. Mirası Gustav Radbruch, hüquq fəlsəfəsi sahəsində çox əhəmiyyətli bir fiqur olmuşdur. Onun əsərləri, xüsusən Radbruchun Formulası, hüquq sisteminin ədalətə uyğunluğunu təmin etmək üçün bir təməl prinsipi olaraq qəbul edilir. O, hüquq pozitivizmi və təbii hüquq arasında qarşılıqlı əlaqəni izah etmiş və hüququn yalnız texniki deyil, həm də etik və əxlaqi tərəfləri olduğunu vurğulamışdır. Radbruchun hüquq fəlsəfəsi, xüsusilə hüququn qanunlarla deyil, həmçinin ədalətlə ölçülməsi məsələsində geniş şəkildə qəbul edilir. Onun təhlilləri, müasir hüquq nəzəriyyəsi və müdafiə hüququ sahələrində böyük təsir yaratmışdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Gustav_Radbruch
https://www.britannica.com/biography/Gustav-Radbruch
https://tr.wikipedia.org/wiki/Gustav_Radbruch
https://www.uni-kiel.de/grosse-forscher/index.php?nid=radbruch&lang=e
https://scholarship.law.vanderbilt.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3941&context=vlr
https://scholarship.law.umn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1459&context=faculty_articles
https://www.jstor.org/stable/2181218
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
