Giulio (Yoel) Racah (1909–1965) - Nəzəri fizik idi və əsasən kvant mexanikası və hissəcik fizikası sahələrində mühüm işlər görmüşdür. O, atom spektrlərinin riyazi təsviri üçün Racah alqoritmləri və Racah koeffisiyentləri ilə tanınır. Onun nəzəriyyələri, xüsusilə spektral analizin və bucaq momentlərinin riyazi təsviri sahəsində, atom və nüvə fizikası üçün fundamental rol oynayır. Gəncliyi və təhsili Giulio Racah 1909-cu ildə İtaliyanın Florensiya şəhərində yəhudi ailəsində anadan olmuşdur. O, Florensiya Universitetində təhsil almış və məşhur fizik Enriko Ferminin tələbəsi olmuşdur. Fermi ilə birlikdə çalışması onun kvant mexanikası və nüvə fizikası sahəsinə dərin maraq göstərməsinə səbəb olmuşdur. 1930-cu illərdə İtaliyada faşizmin güclənməsi və yəhudi alimlərə qarşı diskriminasiyaların artması nəticəsində Racah 1939-cu ildə İtaliyanı tərk edərək Fələstinə (o vaxt Britaniya mandatı altında olan ərazi) köçmüşdür. Burada o, Yerusəlim İbrani Universitetində professor kimi fəaliyyətə başlamış və universitetin fizika fakültəsinin inkişafına rəhbərlik etmişdir. Elmi nailiyyətləri Giulio Racah-ın əsas elmi töhfələri aşağıdakı sahələri əhatə edir: 1. Racah Koefisiyentləri və spektral analiz Racah bucaqlı momentlərin (spin və orbit hərəkəti daxil olmaqla) kvant mexanikasında hesablanması üçün riyazi üsullar inkişaf etdirdi. O, kvant mexanikasında altı j-simvolu və Racah koeffisiyentləri anlayışlarını işləyib hazırlamışdır. Bu riyazi alətlər, atom və nüvə fizikası üçün geniş tətbiq sahəsi tapmışdır. Onun işləri atom spektrlərinin riyazi təsviri üçün fundamental rol oynamış və Racah metodları spektral analizin vacib alətlərindən birinə çevrilmişdir. 2. Atom və Nüvə fizikasında tətbiqlər Racah, atom səviyyələrində elektronların qarşılıqlı təsirini və onların enerji səviyyələrinə təsirini araşdırmışdır. Onun inkişaf etdirdiyi Racah parametrləri, kvant kimyasında və spektroskopiyada atomların enerji səviyyələrini hesablayan əsas metodlardan biri olmuşdur. O, nüvə fizikası və hissəcik fizikası sahələrində də nəzəri işlər aparmışdır. 3. Yerusəlimdə fizika araşdırmalarının inkişafı Racah Yerusəlim İbrani Universitetində fizika fakültəsinin qurulmasında və inkişafında mühüm rol oynamışdır. O, institutun nüvə fizikası sahəsində tədqiqat aparmasına töhfə vermiş və İsrailin elmi inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Mükafatlar və tanınma Giulio Racah elmi nailiyyətlərinə görə bir sıra mükafatlar almışdır: 1958-ci ildə İsrail Mükafatı (elm və fizika sahəsində) Yerusəlim İbrani Universitetinin fizika fakültəsinə onun adı verilmişdir. Vəfatı və irsi Racah 1965-ci ildə tətil zamanı İtaliyada qəfil vəfat etmişdir. Onun elmi irsi, xüsusilə kvant mexanikası və nüvə fizikası sahəsində işlədiyi simmetriya və bucaq momenti riyaziyyatı, bu gün də fizika elmi üçün vacib olaraq qalır. Onun metodları kvant kimyası, atom fizikası və nüvə fizikası sahəsində geniş istifadə olunmağa davam edir. Giulio Racahın adı Racah koeffisiyentləri, Racah parametrləri və Racah alqoritmləri ilə elm tarixində yaşayır və o, kvant fizikası sahəsində fundamental işləri ilə tanınır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Giulio_Racah
https://www.jewishvirtuallibrary.org/racah-giulio
https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/racah-giulio
https://www.wikidata.org/wiki/Q635353
http://www.raczar.es/webracz/ImageServlet?mod=publicaciones&subMod=monografias&car=monografia37&archivo=018.pdf
https://www.researchgate.net/publication/270840189_Giulio_Racah_1909-1965
http://old.phys.huji.ac.il/Racah100/files/Racah100photos/RacahExhibition.pdf
Tarix : 25 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
