Georges Sorel (1847–1922) - Fransız fəlsəfi düşüncə adamı və sosialist nəzəriyyəçisidir. O, sosializm, markizm və siyasi fəlsəfə sahələrindəki işləri ilə tanınmışdır. Sorel, ən çox siyasi gücün və sosial dəyişikliklərin həyata keçirilməsi ilə bağlı nəzəriyyələri ilə məşhurdur, həmçinin proletariatın inqilabi fəaliyyəti və mytoloji təsəvvürlərin siyasətdə rolu haqqında fikirləri ilə diqqət çəkmişdir. Həyatı və təhsili Georges Sorel 1847-ci ildə Fransanın Cherbourg şəhərində anadan olub. O, École Normale Supérieure-də təhsil almış və burada tarix və sosiologiya üzrə araşdırmalar aparmışdır. Həmçinin, Sorel uzun illərini fəlsəfə və sosial elmlər üzrə müxtəlif məsələləri tədqiq etməyə həsr etmişdir. Sorel, öz fəlsəfi düşüncələrini bir çox fərqli sosial və siyasi məsələlərə tətbiq etmişdir. Ən çox tanınan əsəri "Reflections on Violence" (1908) adlı kitabıdır, burada o, proletariat inqilabı, təhlükə və güc barədə nəzəriyyələrini irəli sürmüşdür. Fəlsəfi və siyasi yanaşmaları Sorel, sosialist fəlsəfənin inkişafında mühüm bir fiqur olmuşdur, lakin o, klassik marksizmdən fərqli bir yanaşma ilə seçilirdi. Sorel, marksizmi nəzəri cəhətdən tənqid etmiş və inqilabi şüurun və mytoloji təfəkkürün əhəmiyyətini vurğulamışdır. O, siyasi mübarizənin yalnız sosialist ideyalarla deyil, həm də mitologiya, möhtəşəmlik və inanc ilə əlaqəli olduğunu irəli sürmüşdür. İnqilab və mitologiya Sorel, inqilabın yalnız iqtisadi və sosial dəyişikliklərlə deyil, həm də duyğusal və psixoloji bir proses olduğunu vurğulamışdır. Onun fikrincə, proletariatın inqilabçı fəaliyyəti yalnız "rasional" və "məntiqi" yanaşmalarla deyil, həm də möhtəşəm və qeyri-rəsmi mənzərələrlə həyata keçirilməlidir. O, inqilabi mitologiyanı sosial hərəkətin mərkəzi amili olaraq görürdü. Sorel üçün inqilabçılar böyük hekayələr yaradan, xalqın mənəvi enerjisini qaldıran və inamı artıran şəxsiyyətlərdir. Vahimə və zorakılıq Sorel, zorakılıq və təhlükənin sosial dəyişikliklər üçün vacib olduğuna inanırdı. Onun fikrincə, proletariat yalnız proqressiv dəyişikliklərə nail olmaq üçün güc tətbiq etməlidir. "Reflections on Violence" adlı əsərində, o, zorakılıq və inqilabçı fəaliyətin sosialist hərəkatının təməl daşları olduğunu iddia edir. Sorel, proletariat inqilabının gerçəkləşməsi üçün təhlükə və gücün həyati əhəmiyyət kəsb etdiyini vurğulamışdır. Sosializm və marxizm Sorel, marksizmi ümumilikdə qəbul edirdi, lakin onu "quru iqtisadiyyat" kimi təhlil edirdi və marksist nəzəriyyəni çox zaman rəsmi və nəzəriyyəçilikdən uzaq görürdü. O, klassik marksizmi yalnız sosial dəyişikliklərin nəzəri əsasları kimi qəbul edirdi, ancaq siyasi fəaliyyəti və proletariatın şüurunu başqa bir perspektivdən görürdü. Sorel, inqilabi fəlsəfə və sosial hərəkətləri bəzən romantik və qeyri-rəsmi bir şəkildə təqdim edirdi. Əsərləri Sorel, fəlsəfi və siyasi yazıları ilə tanınır. Ən məşhur əsərləri aşağıdakılardır: "Reflections on Violence" (1908) – Bu əsərində, Sorel zorakılıq və inqilabi gücün sosial dəyişikliklərdəki rolunu ətraflı şəkildə müzakirə etmişdir. O, proletariatın inqilabçı hərəkətinin mənəvi və fiziki əsaslarını araşdırmışdır. "The Illusions of Progress" (1908) – Bu əsərində Sorel, proqressiv ideyalar və onların sosialist düşüncələrlə əlaqəsini araşdırmışdır. O, həmçinin, marksizmin bəzi aspektlərini tənqid etmiş və sosial dəyişikliklərin daha geniş mənzərəsini təqdim etmişdir. "Sociology of the Revolution" (1906) – Bu əsərdə o, sosial dəyişikliklərin və proletariat inqilabının müxtəlif aspektlərini araşdırmışdır. O, inqilabın yalnız iqtisadi deyil, həm də psixoloji və mənəvi təsirlərini vurğulamışdır. "The General Idea of the Revolution in the Nineteenth Century" (1900) – Bu əsərində Sorel, 19-cu əsrdəki sosial dəyişikliklərin və inqilabçı hərəkətlərin tarixini təhlil etmişdir. Təsiri və mirası Georges Sorel, sosializm, inqilabçı fəlsəfə və marksizmə dair təqdim etdiyi yeni yanaşmalarla dərin təsir buraxmışdır. Onun düşüncələri, xüsusilə mytoloji və inqilabi şüurun siyasətdəki rolu barədəki nəzəriyyələri, sonrakı sosialist nəzəriyyəçiləri və fəlsəfələrinə təsir etmişdir. Sorel, həm də feylizm və anarxizm ilə bağlı anlayışların inkişafında mühüm bir şəxsiyyət olmuşdur. Onun əsərləri, xüsusilə marksist inqilabçı nəzəriyyələri və proletariat hərəkatı haqqında verdiyi fikirlər, həm sosialistlər, həm də anarxistlər arasında geniş yayılmışdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Georges_Sorel
https://tr.wikipedia.org/wiki/Georges_Sorel
https://www.britannica.com/biography/Georges-Sorel
https://ephemerajournal.org/contribution/no-struggle-no-emancipation-georges-sorel-and-his-relevance-critical-organisation
https://ojp.gov/ncjrs/virtual-library/abstracts/legacy-georges-sorel-marxism-violence-fascism
https://link.springer.com/book/10.1007/978-1-349-07458-7
https://journals.uvic.ca/index.php/adcs/article/download/17818/7439/0
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
