Flora Nwapa-Nigeriyalı yazıçı, müəllim və naşir. Ümumi məlumat O, müasir Afrika ədəbiyyatının anası kimi tanınır və 1966-cı ildə nəşr olunan “Efuru” romanı ilə Afrikada ingilis dilində beynəlxalq səviyyədə nəşr olunan ilk qadın romançı olmuşdur. Nwapa İbo (İqbo) qadınlarının həyatını və ənənələrini qadın baxış bucağından təsvir etməsi ilə məşhurdur. Özünü feminist adlandırmasa da, Afrika cəmiyyətində qadınların rolunu və müstəqilliyini vurğulayan əsərləri ilə tanınır. Həyatı Flora Nwapa 1931-ci il yanvarın 13-də Nigeriyanın İmo ştatının Oguta şəhərində anadan olmuşdur. Atası Christopher İjeoma “United Africa Company”də agent, anası Martha Nwapa isə dram müəllimi idi. Altı uşaqlı ailənin böyük övladı olan Nwapa Oguta, Port Harcourt və Lagosda ibtidai və orta təhsil almışdır. 1953-1957-ci illərdə “İbadan Universitet Kolleci”ndə (indiki İbadan Universiteti) ingilis dili, tarix və coğrafiya üzrə bakalavr dərəcəsi qazanmışdır. 1958-ci ildə Şotlandiyaya gedərək “Edinburq Universiteti”ndə təhsil diplomu almışdır. Nigeriyaya qayıtdıqdan sonra müəllimlik etmiş, 1962-1967-ci illərdə “Lagos Universiteti”ndə köməkçi registrator vəzifəsində çalışmışdır. 1967-ci ildə başlayan Biafra müharibəsindən sonra ailəsi ilə Lagosdan Şərqi Bölgəyə köçmüşdür. Müharibədən sonra 1970-1971-ci illərdə Şərqi Mərkəzi Ştatda “Sağlamlıq və Sosial Rifah Naziri”, 1971-1974-cü illərdə isə “Torpaqlar, Tədqiqat və Şəhər İnkişafı Naziri” olmuşdur. Nwapa 1993-cü il oktyabrın 16-da Enugu şəhərində sətəlcəmdən vəfat etmişdir. Yaradıcılığı Nwapa ədəbiyyata “Efuru” (1966) romanı ilə başlamışdır. Bu əsər dəniz ilahəsi tərəfindən seçilmiş bir qadının folklor əsasında yazılmış hekayəsidir və Nigeriyalı yazıçı Chinua Achebe-nin dəstəyi ilə Heinemann nəşriyyatında çap olunmuşdur. Roman Afrika qadınlarının patriarxal cəmiyyətdəki mübarizəsini və müstəqilliyini təsvir edir. Nwapa-nın digər əsərləri arasında “Idu” (1970), “Never Again” (1975), “One Is Enough” (1981) və “Women Are Different” (1986) romanları var. O, həmçinin qısa hekayə toplusu (“This Is Lagos”, 1971) və uşaq kitabları yazmışdır. 1974-cü ildə “Tana Press”i, 1977-ci ildə isə “Flora Nwapa Company”ni quraraq Afrikada ilk qadın naşir olmuşdur. Bu nəşriyyatlar vasitəsilə öz əsərləri ilə yanaşı, digər Afrika yazıçılarının da kitablarını nəşr etdirmişdir. Əsərləri Flora Nwapa çoxsaylı roman, qısa hekayə və uşaq kitabları yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri bunlardır: “Efuru” – “Efuru” (1966) – ilk romanı. “Idu” – “İdu” (1970) – roman. “Never Again” – “Bir Daha Əsla” (1975) – Biafra müharibəsi romanı. “One Is Enough” – “Birisi Kifayətdir” (1981) – roman. “Women Are Different” – “Qadınlar Fərqlidir” (1986) – roman. “This Is Lagos” – “Bu Lagosdur” (1971) – qısa hekayə toplusu. “The Lake Goddess” – “Göl İlahəsi” (1995) – ölümündən sonra nəşr olunmuş roman. Mükafatlar və tanınma Flora Nwapa aşağıdakı mükafatları qazanmışdır: "İfeoma Okoye Mükafatı" – yaradıcılığına görə. "Nigeriya Universitet Komissiyası Fəxri Mükafatı" – ədəbiyyata töhfələrinə görə. Əsərləri 30-dan çox dilə tərcümə olunmuş, “Efuru” isə Afrika qadın ədəbiyyatında klassikə çevrilmişdir. O, həmçinin “New York Universiteti”, “Minnesota Universiteti” və “İlorin Universiteti” kimi beynəlxalq ali təhsil müəssisələrində müəllimlik etmişdir. 2016-cı ildə “Efuru@50” festivalı ilə onun xatirəsi qeyd olunmuşdur. Şəxsi həyatı Nwapa biznesmen Gogo Nwakuche ilə evlənmiş və bu nikahdan üç övladı – Ejine, Uzoma və Amede – olmuşdur. Əri çoxarvadlı olsa da, Nwapa ilk arvad olaraq qalmış və boşanmamışdır, çünki övladlarının ataları ilə böyüməsini istəyirdi. O, şəxsi həyatını ictimaiyyətdən uzaq tuturdu. Mirası Flora Nwapa Afrika ədəbiyyatında qadın səsini gücləndirən pioner kimi tanınır. Onun əsərləri Nigeriyanın postkolonial dövründə qadınların mübarizəsini və müstəqilliyini işıqlandırır. “Tana Press”in qurulması ilə Afrika qadın naşirlərinin yolunu açmışdır. Nwapa-nın yaradıcılığı müasir Afrika yazıçılarına ilham verməyə davam edir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Flora_Nwapa
https://www.casafrica.es/en/person/flora-nwapa
https://oxfordre.com/africanhistory/display/10.1093/acrefore/9780190277734.001.0001/acrefore-9780190277734-e-985
https://www.britannica.com/biography/Flora-Nwapa
https://www.sahistory.org.za/archive/biography-flora-nwapa-emily-coolidge
https://globalhistorydialogues.org/projects/ambition-that-went-global-to-what-extent-did-flora-nwapa-contribute-to-global-feminism/
https://www.ascleiden.nl/content/library-weekly/flora-nwapa
https://zodml.org/discover-nigeria/people/litrature/flora-nwapa
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
