Finlandiya spitzi - Finlandiya mənşəli bir it cinsidir və müxtəlif ov heyvanlarının ovlanmasında istifadə olunurdu. Bu heyvanlar siçanlar və digər gəmiricilərdən tutmuş ayılara qədər ola bilirdi. Bu cinsin əsas xüsusiyyəti, ov heyvanın yerini müəyyən etdikdə hürərək sahibinə xəbər verməsidir. Finlandiya spitzi əvvəlcə ağaclara qaçan ovları tapmaq üçün istifadə olunurdu. Sonralar maral ovunda da çox yaxşı effekt verdiyi müəyyən edilmişdir. Bəzi fərdlər hətta ayıya hücum etməyə də meyilli ola bilərlər. Finlandiyada, bu cins hələ də əsasən ov itləri kimi istifadə olunur. Tarix 3.000 il əvvəl mərkəzi Rusiyadan Finlandiyaya gələn Spitz tipli itlərdən inkişaf etdiyi ehtimal edilir. Qədimdə bu ərazidə yaşayan adamları öz itlərinin onlara yemək əldə etməkdə kömək edəcəyinə güvənirdilər və Finlandiya spitzinin mükəmməl ov bacarıqları onu sevimli seçim halına gətirmişdi. Lakin 1880-ci illərə qədər, inkişaf etmiş nəqliyyat vasitələri fərqli xalqları və onların itlərini birləşdirərək Finlandiya spitzinin digər it cinsləri ilə qarışaraq, onu ayrı bir cins olaraq yox etməyə başladı. Bu zaman ərzində Helsinki şəhərindən olan Hugo Roos adlı bir Finlandiya idmançısı, şimal meşələrində safqan Finlandiya spitzisini müşahidə etdi. O, Finlandiya spitzi cinsinin üstünlüklərini bildiyi üçün bu cinsi bərpa etməyə qərar verdi. 30 illik diqqətli yetişdirmə nəticəsində, müasir Finlandiya spitzi ortaya çıxdı. Bu itlər onun orijinal nəslindən törəmişdir. Finlandiya Kennel Klubu altı dəfə cinsin standartını yeniləmişdir və ən son versiya 1996-cı ildə təsdiqlənmişdir. 1979-cu ildə klub özünün 90-cı ildönümünü qeyd edərkən, Finlandiya spitzi Finlandiyanın milli iti cinsi olaraq elan edilmişdir. Klub həmçinin Finlandiya spitzi ilə olan ov təcrübəsini UNESCO-nun qeyri-maddi mədəni irs siyahısına daxil etmək üçün işləyir. Xüsusiyyətləri Finlandiya spitzinin bədən forması kvadrat quruluşa malikdir, yəni bədənin uzunluğu, kürəyin yerə qədər hündürlüyü ilə eynidir. Bədənin uzunluğu omba ilə önə doğru ölçülür. Dişi itlər, adətən, erkəklərə nisbətən bir az daha uzun olur. Həm dişi, həm də erkəklər bədənlərindən nisbətən daha uzun ayaqlara sahib olmalıdır. Ön və ya arxa ayaqlarda "dewclaws" (yerə toxunmayan barmaq) görünə bilər. Növ standartına görə əgər arxada "dewclaws" varsa, onlar çıxarılmalıdır. Öndə isə qala bilər. Xəzi Finlandiya spitzi tipik olaraq ikiqat xəzə malikdir. Bu, yumşaq və sıx alt xəz və 2.5 ilə 5 sm uzunluğunda sərt, kəskin üst xəzdən ibarətdir. Xarici xəzdəki tüklər boyunda, kürəkdə, ayaqlarda və quyruq hissədə daha sıx və daha uzun olmalıdır. Erkək itlərin xəzi dişi itlərdən bir az daha uzun və sərt olur. Quyruğun pluması (quyruq tükü) ümumi görkəmdə mühüm rol oynayır, amma çox uzun olmamalıdır. Uzun quyruq tükləri, əgər sıx deyilsə, itə qarışıq bir görüntü verə bilər. Bundan əlavə Finlandiya spitzi quyruğunu bir tərəfdən digər tərəfə hərəkət etdirə bilməlidir. Çox sayda Finlandiya spitzi özünün üstünlük verdiyi tərəfə quyruğunu hərəkət etdirir və bu səhv sayılmır. Xəzə düzgün qayğı göstərmək çox önəmlidir. Finlandiya spitzi ilin iki dövründə alt tüklərini tökür. Sahibləri köhnə tükləri metal daraqla təmizləməlidir ki, yeni tüklər düzgün şəkildə böyüyə bilsin. Tük rəngi Finlandiya spitzi balaları çox vaxt qırmızı tülkü balasına bənzəyir. Onlar tünd boz, qara, qəhvəyi və ya sarı rəngdə doğulur və çox hissəsi qara olur. Sarı rəngli bala və ya döşündə böyük miqdarda ağ olan bala şou məqsədləri üçün ideal deyil. Yetkin itlər ümumiyyətlə qızıl-qırmızısı rəngində olur. Tün şabalıdı rəng ən çox yayılan rənglərdəndir. Bu itin rəngi heç vaxt tam bir rəngdə olmamalıdır. Erkəklərin boyu 44.5-50.8 sm, dişilərin boyu isə 39.4-45.7 sm arasında olur. Erkəklərin çəkisi 12–14 kq, dişilərin çəkisi isə 7.3–10 kq arasında olur. Xasiyyəti Fəal, xəbərdarlıq edən və canlı bir cinsdir. Onlar hər gün bir və ya iki uzun gəzintiyə ehtiyac duyurlar və evdə olduqları zaman çox passiv ola bilərlər. Bu cins, yalnız qapalı saxlanıldığı təqdirdə sahibinə uyğunlaşa bilmir. Onlar həm açıq hava məşqləri, həm də ailə ilə evdə oyun vaxtı tələb edirlər. Finlandiya spitzi, insanlar ilə yaxşı əlaqə qurur və xüsusilə uşaqlarlı sevir. Uşaqlarla oynamağa həmişə hazırdırlar, amma əgər onlara laqeyd yanaşılırsa, uzaqlaşacaqlar. Balaca uşaqlar və itlər bir yerdə olduqda zaman nəzarət edilməlidir. Bu cins müstəqil olsa da, ailəsinə bağlıdır, amma yad insanlara qarşı aqressivdir. Hürmə Hhər hansı bir qeyri-adi şey gördükdə hürməyə meyllidir. Hürmək, onların ov fəaliyyəti üçün əsas bir hissədir. Finlandiyada bu itlər, hürmə bacarıqları ilə qiymətləndirilir və onlar dəfələrlə, hətta dəqiqədə 160 dəfə hürə bilirlər. Şimali Avropada, ən yaxşı hürən iti tapmaq üçün bir yarışma keçirilir. Təlim Müstəqil, iradəli və ağıllı itlərdir. Onlar yumşaq bir səs və toxunuşla ən yaxşı şəkildə öyrədilirlər. Onlar sərt təlim üsullarına yaxşı cavab vermir, lakin yumşaq toxunuş və müsbət gücləndirmə üsulları ilə öyrədilə bilər. Səbirli və sakit, lakin sərt yanaşma ilə Finlandiya spitzi mükəmməl bir yoldaş ola bilər. Sağlamlıq Finlandiya spitzi ümumiyyətlə çox sağlam bir cinsdir, lakin bəzi sağlamlıq problemləri mövcuddur: 1.Çəkilən dirsək (Elbow displaziyası) 2.Epilepsiya 3.Əllərin çökməsi (Hip displaziyası) 4."Patellar luxasiya" Orta ömür müddəti təxminən 11.2 ildir. Ən çox qoyulan 10 ad 1.Toby 2.Leo 3.Bailey 4.Riley 5.Oliver 6.Molly 7.Ginger 8.Bella 9.Zoey 10.Ruby
https://en.wikipedia.org/wiki/Finnish_Spitz
https://a-z-animals.com/animals/finnish-spitz/
https://dogtime.com/dog-breeds/finnish-spitz
https://www.petmd.com/dog/breeds/finnish-spitz
https://www.thekennelclub.org.uk/search/breeds-a-to-z/breeds/hound/finnish-spitz/
https://www.thesprucepets.com/finnish-spitz-finkie-full-profile-history-and-care-4685676
https://www.wisdompanel.com/en-us/dog-breeds/finnish-spitz
https://www.dailypaws.com/dogs-puppies/dog-breeds/finnish-spitz
https://www.webmd.com/pets/dogs/what-to-know-finnish-spitz
https://www.hillspet.com/dog-care/dog-breeds/finnish-spitz
https://www.dogster.com/dog-breeds/finnish-spitz
https://www.ukcdogs.com/finnish-spitz
https://www.royalcanin.com/hk/en-hk/dogs/breeds/finnish-spitz
Tarix : 7 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
