Fan Noli (1882–1965) - Albaniyalı şair, yazıçı, tarixçi, diplomat, siyasətçi və Pravoslav yepiskopu idi. O, Albaniya Pravoslav Kilsəsinin qurucularından biri olmuş, eyni zamanda ölkəsinin milli oyanış hərəkatında mühüm rol oynamışdır. Noli həm də bir müddət Albaniyanın baş naziri və xarici işlər naziri olmuşdur. Həyatı və siyasi fəaliyyəti Fan Noli 6 yanvar 1882-ci ildə Osmanlı İmperiyasının Edirne vilayətində (indiki Türkiyə ərazisində) anadan olmuşdur. O, gənclik illərində Yunanıstan və Misirdə yaşamış, sonra isə ABŞ-a köçərək burada təhsil almışdır. 1908-ci ildə Harvard Universitetində təhsil almış və 1908-ci ildə ABŞ-da ilk albanca pravoslav dini ayini təşkil etmişdir. 1912-ci ildə Albaniyanın müstəqillik elanından sonra Noli ölkəsinin siyasi və diplomatik işlərində fəal iştirak etmişdir. O, 1924-cü ildə Albaniyanın baş naziri olmuş və geniş islahatlar həyata keçirməyə çalışmışdır. Lakin həmin ilin sonunda Əhməd Zogun əleyhdarlarının çevrilişindən sonra ölkəni tərk etməyə məcbur olmuşdur. Ədəbi və dini fəaliyyəti Fan Noli yalnız siyasətçi deyil, həm də görkəmli yazıçı, şair və tarixçi idi. O, klassik əsərlərin alban dilinə tərcüməsi ilə məşhur olmuşdur və Shakespeare, Cervantes, Edgar Allan Poe və digər böyük yazıçıların əsərlərini alban dilinə çevirmişdir. Onun əsərlərində: Millətçilik və vətənpərvərlik motivləri güclüdür. Dini və etik mövzular əsas yer tutur. İnsan azadlığı və demokratiya ideyaları əks olunur. Dini sahədə isə o, Albaniya Pravoslav Kilsəsinin müstəqilliyini təmin etmiş və bu sahədə bir çox islahatlara rəhbərlik etmişdir. Mirası və təsiri Fan Noli Albaniya tarixində ən çoxşaxəli şəxsiyyətlərdən biri kimi tanınır. O, həm siyasi lider, həm də dini və ədəbi şəxsiyyət olaraq ölkəsinin inkişafına böyük töhfə vermişdir.
https://en.wikisource.org/wiki/Author:Theofan_Stilian_Noli
https://www.wikidata.org/wiki/Q366307
https://nolifilmfestival.com/fan-s-noli
https://orthodoxcanada.ca/Metropolitan_Theophan_(Noli)
https://saintgeorgecathedral.com/fannoli
https://www.rrenjet.iamalbanian.com/index.php?route=%2Ftree%2Falbanian%2Findividual%2FX14181%2FTheofan-Stilian-Noli
https://www.shutterstock.com/search/theofan-stilian-noli
Tarix : 12 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
