Emilio Lussu - İtaliyalı yazıçı, siyasətçi və "Birinci Dünya Müharibəsi" qəhrəmanı. Ümumi məlumat O, “Un anno sull’Altipiano” (Yayla üzərində bir il) adlı memoar əsəri ilə tanınır, bu kitab müharibənin dəhşətlərini və insan təbiətini realist üslubda təsvir edir. Lussu həmçinin Sardiniyanın müstəqillik hərəkatında və İtaliya antifasist müqavimətində mühüm rol oynamışdır. Sosialist və demokratik idealları müdafiə edən Lussu, faşizmə qarşı mübarizəsi ilə də yadda qalıb. Həyatı Emilio Lussu 1890-cı il dekabrın 4-də Sardiniyanın Armungia kəndində anadan olmuşdur. Atası Alessandro Lussu yerli torpaq sahibi, anası Maria Giuseppina Lai isə evdar qadın idi. Lussu Cagliari Universitetində hüquq təhsili almış və 1914-cü ildə məzun olmuşdur. Birinci Dünya Müharibəsində Sardiniya Briqadasında kapitan kimi xidmət etmiş və cəsarətinə görə bir neçə hərbi medal qazanmışdır. Müharibədən sonra siyasətə qoşulmuş, 1921-ci ildə Sardiniya Fəaliyyət Partiyasını (Partito Sardo d’Azione) qurmuşdur. 1924-cü ildə faşistlərə qarşı mübarizəsi səbəbindən həbs olunmuş, lakin 1926-cı ildə Lipari adasından qaçaraq Fransaya sürgün edilmişdir. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı İtaliya müqavimətində fəal iştirak etmiş və 1945-ci ildən sonra İtaliya Senatında xidmət etmişdir. Lussu 1975-ci il martın 5-də Romada vəfat etmişdir. Yaradıcılığı Lussu ədəbiyyata müharibə təcrübələrini və siyasi görüşlərini əks etdirən əsərlərlə töhfə vermişdir. “Un anno sull’Altipiano” (1938) onun Alp dağlarında keçirdiyi bir ili təsvir edir və müharibənin mənasızlığını vurğulayır. Bu əsər İtaliya ədəbiyyatında müharibə əleyhinə ən güclü səslərdən biri kimi qəbul edilir. Lussu həmçinin Sardiniya mədəniyyətini və sosial problemlərini işıqlandıran esselər yazmışdır. Onun yazıları sadə, lakin təsirli üslubu ilə seçilir və faşizmə qarşı mübarizəsinin ədəbi ifadəsidir. Əsərləri Emilio Lussu bir neçə memoar və siyasi esse yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri bunlardır: “Un anno sull’Altipiano” – “Yayla üzərində bir il” (1938) – müharibə memoarı. “Marcia su Roma e dintorni” – “Romaya yürüş və ətrafı” (1933) – faşizm tənqidi. “Teoria dell’insurrezione” – “Üsyan nəzəriyyəsi” (1945) – siyasi esse. “Il cinghiale del diavolo” – “Şeytanın yabanisi” (1971) – Sardiniya hekayələri. Mükafatlar və tanınma Lussu Birinci Dünya Müharibəsində göstərdiyi şücaətə görə “Silver Medal of Military Valor” və digər hərbi ordenlərlə təltif olunmuşdur. Ədəbi fəaliyyətinə görə 1965-ci ildə “Premio Viareggio” mükafatını qazanmışdır. “Un anno sull’Altipiano” əsəri 1970-ci ildə Francesco Rosi tərəfindən “Uomini contro” (Qarşıdurmadakı insanlar) adı ilə kinoya uyğunlaşdırılmışdır. Onun adı Sardiniyada və İtaliyada küçə və məktəblərə verilmişdir. Şəxsi həyatı Lussu 1927-ci ildə sürgündə olarkən Joyce Salvadori Paleotti ilə evlənmişdir. Joyce özü də yazıçı və antifaşist fəal idi. Cütlüyün bir oğlu – Giovanni – olmuşdur. Lussu həyatının çox hissəsini Sardiniya və Romada keçirmiş, sürgün illərində isə Fransada yaşamışdır. O, Sardiniya mədəniyyətinə və sosialist ideallara sadiq qalmışdır. Mirası Emilio Lussu İtaliya ədəbiyyatında müharibə və faşizmə qarşı səsi ilə yadda qalır. “Un anno sull’Altipiano” əsəri müharibə əleyhinə ədəbiyyatın klassiklərindən biridir. Siyasi fəaliyyəti ilə Sardiniya muxtariyyət hərəkatına və İtaliya demokratiyasına töhfə vermişdir. Lussu həm ədəbiyyatda, həm də siyasətdə humanizm və ədalət mübarizəsinin simvolu kimi tanınır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Emilio_Lussu
https://www.anpi.it/biografia/emilio-lussu
https://www.italia.it/en/sardinia/emilio-and-joyce-lussu-historical-museum
https://www.unionesarda.it/en/the-life-of-emilio-lussu-the-new-book-on-the-knight-of-the-rossomori-tezo3hwu
https://military-history.fandom.com/wiki/Emilio_Lussu
https://eurispes.eu/en/news/eurispes-and-emilio-lussu-study-centre-in-memory-of-lussu-50-years-after-his-death/
https://roadstothegreatwar-ww1.blogspot.com/2019/12/eyewitness-lt-emilio-lussu-sassari.html
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
