Eliel Saarinen (1873–1950) - Fin memarlığının ən böyük nümayəndələrindən biri və modernizmin inkişafında əhəmiyyətli rol oynamış memarlardan biridir. O, həmçinin Eero Saarinenin atasıdır və öz işləri ilə həm Fin, həm də beynəlxalq memarlıq dünyasında böyük təsir yaratmışdır. Eliel Saarinenin memarlıq üslubu, XIX əsrin sonu və XX əsrin əvvəllərindəki klassik və modernist yanaşmaların birləşməsi ilə tanınır. Onun layihələri, həm də estetik, həm də funksional baxımdan çox orijinal və yenilikçidir. Həyatı və təhsili Eliel Saarinen, 1873-cü ildə Finlandiyanın Rantasalmi şəhərində doğulmuşdur. Onun memarlıq təhsili Helsinki Universiteti'ndə başlayıb və sonra Helsinki İncəsənət Akademiyası'nda davam etmişdir. 1897-ci ildə o, Helsinki Memarlar Assosiasiyasını təsis etmişdir. Saarinenin təhsili və mütərəqqi yanaşmaları, onun memarlıq dünyasında fərqlənməsinə səbəb olmuşdur. Memarlıq üslubu və yanaşması Eliel Saarinen, memarlıq sahəsində ən çox tanınan və diqqət çəkən tərəfi modernizminin inkişafına verdiyi töhfələrdir. Onun memarlıq üslubu, Art Nouveau və Art Deco ilə modernizmin sərt və sadə formalarına doğru keçidi əks etdirirdi. Saarinenin dizaynlarında çox zaman simmetriya, böyük ölçülü pəncərələr və təbii materiallardan istifadə edilir. Onun memarlığı həm də organik memarlıq elementləri ilə zəngin olub, təbiətə və ətraf mühitə olan hörmətini nümayiş etdirir. Eliel Saarinenin əsərlərində ən çox diqqət çəkən xüsusiyyətlərdən biri, şəhərsalma məsələlərinə dair yanaşmasıdır. O, memarlığı yalnız binaların dizaynı olaraq deyil, həm də ümumi şəhər görünüşünü və cəmiyyətin ehtiyaclarını nəzərə alaraq tətbiq edirdi. Onun işlərindəki estetik gözəllik və funksionallıq, cəmiyyətin yaxşılaşmasına yönəlik bir həll yolu təqdim edirdi. Ən məşhur layihələri Eliel Saarinenin ən tanınmış layihələri bunlardır: Chicago Tribune Tower (1922): Eliel Saarinen, Chicago Tribune Tower üçün təşkil edilən beynəlxalq memarlıq müsabiqəsinin qalibi olmuşdur. Onun layihəsi, şəhərsalma və struktur baxımından böyük bir innovasiya göstərirdi. O, çox yüksək və incə strukturlu binaların dizaynını təklif edərək, Chicago'nun siluetini dəyişdirəcək bir təsir yaratmışdır. Helsinki Central Railway Station (1919, Helsinki, Finlandiya): Saarinenin Helsinki Central Railway Station layihəsi, şəhərin ən tanınmış və təbii ki, ən mühüm memarlıq əsərlərindən biridir. Bina, həm estetik cəhətdən cazibədar, həm də funksional olaraq çox effektivdir. Binaların simmetrik strukturu, böyük pəncərələri və xam daşlardan istifadə edilməsi, Saarinenin modernist yanaşmalarına işarə edir. National Congress of Finland (1931–1939, Helsinki, Finlandiya): Saarinenin Finlandiyada inşa etdiyi bu böyük layihə, onun modernist memarlığının təzahürü olaraq, çoxsaylı tarixi, mədəni və funksional elementləri birləşdirən bir tikinti layihəsi idi. Burada həm memarlıq, həm də şəhərsalma prinsipləri böyük əhəmiyyət kəsb etmişdir. Milan Cathedral Competition (1907): Saarinen, Milan Cathedral üçün keçirilən beynəlxalq memarlıq müsabiqəsində iştirak etmiş və orada neo-gotik stilini modernizmin təzahürləri ilə birləşdirməyə çalışmışdır. Onun təklifi, bir çox xüsusiyyətləri ilə modernist yanaşmaları təqdim edirdi. Mirası və təsiri Eliel Saarinen, həm Finlandiyada, həm də dünya miqyasında müasir memarlıq inkişafına çox böyük töhfə vermişdir. O, yalnız memar kimi deyil, həm də müəllim və şəhərsalma üzrə lider kimi əhəmiyyətli bir rola sahib idi. Onun işləri, modernizmə yönələn və klassik memarlıq ənənələri ilə birləşən innovativ yanaşmaları təqdim etdi. Eliel Saarinenin memarlıq üslubu və şəhərsalma baxışları, gələcək nəsil memarlara ilham vermiş və modernizmin inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Onun əsərləri, həm estetik həm də funksional baxımdan müasir memarlığın təməllərini atmış və bir çox memar tərəfindən təqdir edilmişdir. Bugün Eliel Saarinenin memarlıq irsi, modern memarlıq tarixində böyük bir yer tutur. Onun layihələri hələ də müasir memarlıq sahəsindəki ən mühüm və təsirli nümunələrdən biri olaraq qalır.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Eliel_Saarinen

https://www.britannica.com/biography/Eliel-Saarinen

https://detroithistorical.org/learn/encyclopedia-of-detroit/saarinen-eliel

https://www.europeana.eu/en/stories/eliel-saarinen-finnish-architect

https://www.archinfo.fi/en/articles/a-visual-journey-through-eliel-saarinens-iconic-public-buildings

https://calendar.aiany.org/2023/10/24/finnish-american-modern-150-years-of-saarinen-helsinki-detroit-columbus-axis/

https://www.designindex.org/designers/design/eliel-saarinen.html

Tarix : 16 mart 2025