Edwin Thompson Jaynes (1922–1998) - Amerikalı fizika və statistik mexanika sahəsindəki tanınmış alimlərdən biri. O, Bayesçi ehtimal nəzəriyyəsi və statistik fizikaya dair apardığı tədqiqatlarla tanınır. Jaynes, xüsusilə informasiya nəzəriyyəsi, statistik üsulların fizikaya tətbiqi və Bayesçi təhlil sahələrindəki töhfələri ilə böyük nüfuz qazanmışdır. Onun işləri yalnız fizika sahəsində deyil, həm də digər elmi və mühəndislik sahələrində geniş tətbiq tapmışdır. Həyatı və təhsili Edwin Jaynes, 1922-ci ildə San Mateo, Kaliforniya-da doğulmuşdur. O, St. Lawrence Universiteti-ndə fizik təhsili almış və ardından Princeton Universiteti-ndə doktorluq dərəcəsi qazandığı statistik mexanika sahəsinə yönəlmişdir. Jaynes, bu dövr ərzində Bayesçi ehtimal nəzəriyyəsi ilə maraqlanmış və daha sonra bu sahə üzrə çoxsaylı nəzəri işlər yazmışdır. Ən yadda qalan töhfələr Bayesçi ehtimal nəzəriyyəsi Jaynesin ən tanınmış töhfələrindən biri Bayesçi ehtimal nəzəriyyəsinin inkişafına verdiyi töhfədir. O, ehtimalın subyektiv yanaşmasını vurğulamış və ehtimal nəzəriyyəsinin müasir tətbiqləri üçün yeni yollar açmışdır. Bayesçi yanaşma, məlumatı yeni ehtimallar ilə əlaqələndirərək təhlil etmək, həmçinin qeyri-müəyyənlikləri və məlumatın paylanmasını anlamaq üçün əhəmiyyətli bir üsul təqdim edir. Statistik mexanika və termodinamikaya yeniliklər Jaynes, həmçinin statistik mexanika və termodinamikada mühüm töhfələr vermişdir. O, maksimum entropiya prinsipini tətbiq edərək informasiya nəzəriyyəsi və statistik termodinamika arasında əlaqə qurmuşdur. Jaynesin işi, maksimum entropiya prinsipi və onun plazmaların davranışı və digər molekulyar sistemlər ilə bağlı analizin tətbiqinə dair yeni yanaşmalar təklif etmişdir. İnformasiya nəzəriyyəsi və maksimum entropiya Jaynes, maksimum entropiya prinsipinin tətbiqini genişləndirmişdir. Bu prinsip, məlumatın mümkün olduğu qədər və ya ən az məlumat itkisi ilə ən uyğun ehtimal paylanmasının təyin edilməsi ilə əlaqəlidir. Bu yanaşma, statistik fizikada və informasiya nəzəriyyəsində geniş istifadə olunur və bayesçi ehtimal nəzəriyyəsi ilə birləşdirilərək yeni analiz metodlarına yol açmışdır. Statistik yanaşmaların tətbiqi Jaynesin işləri, statistik fizika və termal tənliklər kimi daha geniş sahələrdə statistik modelləşdirmənin necə istifadə edildiyini başa düşmək üçün əhəmiyyətli bir vasitə təmin etmişdir. O, statistik tədqiqatların partikül fizikası, qara dəliklər və kvant sahə nəzəriyyəsi kimi sahələrdə tətbiqinə dair çoxsaylı nümunələr təqdim etmişdir. Həyat və tanınma Edwin Jaynes, karyerası boyunca bir çox beynəlxalq mükafata layiq görülmüş və çoxsaylı nüfuzlu elmi təşkilatlarda üzv olmuşdur. O, həmçinin çoxsaylı elmi konfranslarda iştirak etmiş və Bayesçi ehtimal nəzəriyyəsi və statistik fizika sahələrində müasir elmi müzakirələrə rəhbərlik etmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Edwin_Thompson_Jaynes
https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-94-011-4710-1_1
http://theor.jinr.ru/~kuzemsky/etjaybio.html
https://bayes.wustl.edu/etj/etj.html
https://libguides.wustl.edu/c.php?g=338660&p=2280769
https://pubs.aip.org/physicstoday/article-pdf/53/1/71/8314593/71_2_online.pdf
https://www.researchgate.net/publication/275140373_Edwin_Thompson_Jaynes
Tarix : 24 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
