Edvard Westermarck (20 noyabr 1862, Helsinki, Rusiya İmperiyası – 3 sentyabr 1939, Tenhola, Finlandiya) — Fin filosof, sosioloq və etnoqraf. Əsasən əxlaq fəlsəfəsi, ailə və nikah sosioloji tədqiqatları, həmçinin mədəni antropologiya sahəsindəki işləri ilə tanınır. "Fin sosiologiyasının atası" hesab olunur. Həyatı Erkən illəri və təhsili Edvard Westermarck Finlandiyanın Helsinki şəhərində anadan olmuşdur. Atası universitet kitabxanasının işçisi, anası isə ailəyə qulluq edən evdar qadın idi. 1881-ci ildə Helsinki İmperator Universitetinə daxil olaraq fəlsəfə və tarix üzrə təhsil almışdır. Tələbəlik dövründə Herbert Spenserin sosial təkamül nəzəriyyəsi ilə maraqlanmışdır. 1890-cı ildə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Akademik karyerası 1890–1906-cı illərdə Helsinki Universitetində məntiq və fəlsəfə üzrə dərs demişdir. 1907–1930-cu illərdə London İqtisadiyyat Məktəbində (LSE) sosiologiya professoru kimi çalışmış, eyni zamanda Finlandiyada da fəaliyyətini davam etdirmişdir. 1918–1921-ci illərdə Turku Universitetinin rektoru olmuşdur. Maraq dairəsinə uyğun olaraq, 1898–1914-cü illərdə Mərakeşdə etnoqrafik tədqiqatlar aparmış, müsəlman mədəniyyəti və ənənəvi ailə quruluşunu öyrənmişdir. Elmi töhfələri Ailə və nikah sosioloji tədqiqatları Westermarckın ən məşhur əsəri "İnsan Nikahının Tarixi" (1891) sayılır. Bu kitabda o, insan cəmiyyətlərində monogamiyanın dominant forma olmasının bioloji və psixoloji səbəblərini araşdırmışdır. "Vestermark effekti" adlı konsepsiyanı irəli sürmüşdür: birgə böyüyən uşaqlar arasında cinsi cazibənin təbii olaraq azalması. Bu, qohumlar arasında ensestin qarşısını alan bioloji mexanizm kimi izah edilir. Əxlaq nisbiliyi nəzəriyyəsi Westermarck əxlaqın universal olmadığını, mədəniyyət və ictimai normalardan asılı olduğunu müdafiə etmişdir. Onun fikrincə, əxlaqi dəyərlər emosiyalar (məsələn, simpatiya və qəzəb) əsasında formalaşır və təkamül prosesində seçilim vasitəsilə inkişaf edir. "Əxlaqi anlayışların mənşəyi və inkişafı" (1906–1908) əsərində bu fikirlərini sistemləşdirmişdir. İrsi Sosioloji metodologiya: Westermarck empirik və müqayisəli metodlardan istifadə edərək sosiologiyanı fəlsəfədən ayıran ilk tədqiqatçılardandır. Freudla polemika: Ziqmund Freudin ensest qadağasının psixoanalitik izahını tənqid etmiş, bunun əksinə "Vestermarck effekti"ni təbii seçilimlə əlaqələndirmişdir. Finlandiya sosiologiyasının əsası: Onun tələbələri vasitəsilə Finlandiyada sosioloji təlim sahəsi formalaşmışdır. Seçilmiş əsərləri "The History of Human Marriage" (1891) "The Origin and Development of the Moral Ideas" (1906–1908) "Ethical Relativity" (1932) "Ritual and Belief in Morocco" (1926, 2 cilddə)
https://en.wikipedia.org/wiki/Edvard_Westermarck
https://tr.wikipedia.org/wiki/Edvard_Westermarck
https://www.britannica.com/biography/Edward-Westermarck
https://www.berose.fr/article1452.html
https://www.nature.com/articles/144502a0
https://www.abo.fi/en/library/unesco-collections/edvard-westermarcks-archives/
https://psychology.fandom.com/wiki/Edvard_Westermarck
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
