Edith Stein (1891–1942) - Alman fəlsəfəçisi, dini nəzəriyyəçi və Katolik keşişi. O, həmçinin yəhudi mənşəli olub, feminist fəlsəfə və ontologiya sahələrindəki işləri ilə məşhurdur. Edith Stein'in həyatı və düşüncələri, həmçinin onun Katolik kilsəsi ilə əlaqəsi, müasir fəlsəfə və dini düşüncə sahələrində böyük təsirə sahibdir. Həyatı və təhsili Edith Stein 1891-ci ildə alman yəhudi ailəsində anadan olub. Uşaqlıq dövründə dinə qarşı maraqsız olsa da, gənc yaşlarında fəlsəfəyə böyük maraq göstərmiş və Freiburg Universitetində filosofiya üzrə təhsil almışdır. O, Edmund Husserlin rəhbərliyi altında, fenomenologiya üzrə doktorluq işini yazmışdır. Stein'in fenomenologiya ilə tanışlığı, onun fəlsəfi inkişafında əhəmiyyətli bir dönüş nöqtəsi oldu. 1922-ci ildə, Edith Stein Katolikliyə keçmişdir. Onun xristianlığa dönüşü, uzun bir mənəvi və intelektual axtarışın nəticəsi idi. Bu dönəm, həm də onun dini fəlsəfəyə və mənəvi həyat məsələlərinə daha yaxınlaşması ilə əlamətdar oldu. Dini və fəlsəfi yanaşmaları Edith Stein'in fəlsəfəsi əsasən fenomenologiya, ontologiya və mənəvi həyatda insanın mövqeyi ilə əlaqələndirilir. O, fenomenologiyanın Edmund Husserlin təlimlərinə əsaslanaraq, insan təcrübəsini və şüurunun strukturunu analiz etmişdir. Fenomenologiya və insan şüuru Stein, fenomenologiyanı həm də ontoloji və psixoloji məsələlərlə birləşdirərək, insan şüurunun müxtəlif təcrübələrini və anlayışlarını araşdırmışdır. O, insanların dünyaya necə təcrübə etdiklərini, bu təcrübələrin necə şüurda formalaşdığını və insanların öz mənliklərini necə qavradıqlarını araşdırmışdır. Bu yanaşma, onun fəlsəfi tədqiqatlarının əsasında dururdu. Dini təcrübə və katolik məsələsi Edith Stein'in Katolik imanına olan sadiqliyi və onun Katolik fəlsəfəsi ilə bağlı düşüncələri onun ən vacib intellektual yanaşmalarından biridir. O, dini həyatın mənasını yalnız fəlsəfi təhlil etmək deyil, həm də praktiki şəkildə təcrübə etmək lazım olduğunu vurğulamışdır. Stein, müqəddəsliyin bir insanın həyatındakı rolunu dərinləşdirən və xristian mistikasına əsaslanan nəzəriyyələr inkişaf etdirmişdir. Feminist fəlsəfə Edith Stein, feminist fəlsəfəsi ilə də məşhur idi. O, qadınların hüquqları və cinsiyyət bərabərliyi məsələlərində aktiv idi. Stein, qadının və kişinin təbiətinin fərqli olduğunu, lakin bu fərqliliyin heç bir şəkildə qadınların aşağı mövqeyə qoyulmasına səbəb olmamalı olduğunu düşünürdü. Onun fəlsəfəsində qadınların dəyəri və müstəqilliyi mühüm yer tuturdu. Əsərləri Stein'in bir çox fəlsəfi və dini əsərləri vardır. O, həmçinin Fenomenologiya, Dini fəlsəfə və ontologiya sahələrində bir çox nəzəriyyələr irəli sürmüşdür. Ən məşhur əsərlərindən bəziləri bunlardır: "Being in the World" (1921) – Bu əsərində, Stein, insanın dünyadakı varlığını və bu varlığın necə təcrübə edildiyini fenomenoloji baxımdan incələyir. O, həmçinin insanın dünyaya necə əlaqə qurduğunu və öz yerini tapmaq üçün hansı daxili prosesləri keçdiyini izah edir. "Finis Hominis" (1939) – Bu kitabında, Stein, insanın başlıca məqsədini və mənəvi inkişafını araşdırır. O, insanın özünə aid olan ən dərin mənaları tapmaq üçün Tanrı ilə əlaqə qurmasının vacibliyini vurğulayır. "The Science of the Cross" (1937) – Bu əsər, Stein'in xristian mistikası və müqəddəs həyat məsələlərinə dair əsaslı düşüncələrini özündə cəmləşdirir. O, mistik həyatın, insanın Tanrı ilə daha yaxın bir əlaqə qurmasına necə kömək etdiyini analiz edir. Son illər və ölümü Edith Stein, İkinci Dünya Müharibəsi zamanı alman nasistlərinin yəhudi fəlsəfəçilərinə qarşı təqibləri nəticəsində 1942-ci ildə Auschwitz konsentrasiya düşərgəsinə aparıldı və orada öldü. Onun ölümü, həm fəlsəfi, həm də dini dünyada böyük bir itkidir. 1998-ci ildə Papa II. Yəhya Paul onu katoliklikdə müqəddəs (Santa) elan etmişdir. Təsiri və mirası Edith Stein, fəlsəfəyə, feminist nəzəriyyələrə, dini fəlsəfəyə və katolik mistikasına olan təsiri ilə tanınır. Onun əsərləri, xüsusilə ontoloji məsələlər və mənəvi həyatla bağlı düşüncələri, həm dini, həm də fəlsəfi sahələrdə böyük təsir yaratmışdır. Steinin həyatını və fikirlərini araşdıran müasir fəlsəfi və dini tədqiqatlar, onun intellektual mirasını yaşadır və həm qadın hüquqları, həm də fərdi azadlıq məsələlərinə dair dərin müzakirələrə təkan verir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Edith_Stein
https://www.britannica.com/biography/Edith-Stein
https://plato.stanford.edu/entries/stein/
https://www.vatican.va/news_services/liturgy/saints/ns_lit_doc_19981011_edith_stein_en.html
https://www.franciscanmedia.org/st-anthony-messenger/the-life-and-legacy-of-edith-stein/
https://www.carmelitesisters.ie/edith-stein/
https://www.catholicnewsagency.com/saint/st-teresa-benedicta-of-the-cross-edith-stein-557
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
