Dorothy Johnson Vaughan (1910-2008) - Riyaziyyatçı və kompüter elmləri sahəsində pioner. O, NASA-da (əvvəllər NACA) çalışan ilk afroamerikalı qadın rəhbərlərdən biri olmuş və kompüter proqramlaşdırma sahəsində mühüm töhfələr vermişdir. Erkən həyatı və təhsili Dorothy Vaughan 1910-cu ildə ABŞ-ın Kanzas ştatının Kanzas Siti şəhərində anadan olmuşdur. O, 1929-cu ildə Wilberforce Universitetini riyaziyyat ixtisası üzrə bitirmişdir. Təhsilini başa vurduqdan sonra bir müddət müəllim kimi fəaliyyət göstərmişdir. NACA və NASA-dakı karyerası İkinci dünya müharibəsi zamanı ABŞ hökuməti aerokosmik tədqiqatlara daha çox ehtiyac duyurdu və Milli Aeronavtika Məsləhət Komitəsi (NACA) qadın riyaziyyatçıları işə qəbul etməyə başladı. 1943-cü ildə Dorothy Vaughan Langley Araşdırma Mərkəzində "insan kompüter" kimi işə başladı. O, aerodinamika və uçuş testləri üçün riyazi hesablamalar aparırdı. 1949-cu ildə Vaughan Qərbi Hesablama Bölməsinin (West Area Computing Unit) rəhbəri oldu və NASA-da rəhbərlik edən ilk afroamerikalı qadınlardan biri kimi tarixə düşdü. Kompüter proqramlaşdırma sahəsində töhfələri 1958-ci ildə NACA, NASA-ya çevrildi və elektron kompüterlərdən istifadə etməyə başladı. Dorothy Vaughan tez bir zamanda bu yeni texnologiyanı mənimsədi və FORTRAN proqramlaşdırma dili üzrə mütəxəssis oldu. O, həmkarlarını da proqramlaşdırma üzrə öyrədərək onların karyeralarında irəliləməsinə kömək etdi. Vaughan, həmçinin aerokosmik tədqiqatların inkişafına böyük töhfələr vermiş və NASA-nın mühüm missiyalarında çalışmışdır. Mədəni və tarixi irsi Dorothy Vaughan 1971-ci ildə NASA-dan təqaüdə çıxdı. Onun həyatı və nailiyyətləri uzun müddət geniş kütlələrə məlum deyildi. Lakin 2016-cı ildə onun və digər afroamerikalı qadın riyaziyyatçıların hekayəsi "Hidden Figures" ("Gizli Rəqəmlər") adlı kitab və film vasitəsilə geniş tanındı. Onun elmi irsi, NASA-dakı qadınların və azlıqların karyera imkanlarını genişləndirməsi ilə yaşayır. Vaughan, riyaziyyat və kompüter elmlərində qadınların rolunun genişlənməsinə əvəzsiz töhfələr vermişdir. Dorothy Vaughan, yalnız riyaziyyatçı deyil, həm də elm və texnologiya sahəsində bərabərlik uğrunda mübarizə aparan bir lider idi. Onun elmi mirası bu gün də ilham mənbəyi olaraq qalır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Dorothy_Vaughan
https://www.nasa.gov/people/dorothy-vaughan/
https://tr.wikipedia.org/wiki/Dorothy_Vaughan
https://www.biography.com/scientists/dorothy-johnson-vaughan
https://www.nasa.gov/centers-and-facilities/langley/dorothy-j-vaughan/
https://www.wvencyclopedia.org/entries/2429
https://www.twinkl.com/teaching-wiki/dorothy-vaughan
Tarix : 11 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
