David Strauss (1808–1874) - Alman yazıçısı, tənqidçi və dini fəlsəfəçidir. O, xüsusilə İsa haqqında fikirləri ilə tanınmışdır və "İsa'nın Həyatı" adlı əsəri ilə Yeni Testamenti və İsa'nın tarixi varlığı ilə bağlı tənqidi yanaşmalar gətirmişdir. Strauss, dini inanc və tarixə dair yenilikçi fikirləri ilə dövrünün ən mübahisəli intellektual fiqurlarından biri oldu. Həyatı və təhsili David Strauss 1808-ci ildə Almaniyanın Ludwigsburg şəhərində anadan olmuşdur. O, Tübingen Universitetində təhsil almış və burada filosofiya və teologiya üzrə dərslər almışdır. Strauss, din və fəlsəfə sahəsindəki geniş təhsili və intellektual maraqları ilə cəmiyyətin düşüncə sahəsində önəmli təsir göstərmişdir. Strauss, ən çox dini tənqid və İsa'nın tarixi həyatı ilə bağlı apardığı araşdırmalarla tanınmışdır. Onun İsa'nın həyatını şübhə altına alan yanaşmaları, müasir dini tənqidin inkişafına əhəmiyyətli təsir göstərmişdir. Əsərləri və fəlsəfi yanaşmaları "The Life of Jesus" (1835–1836) David Straussin ən məşhur əsəri, "The Life of Jesus" (İsa'nın Həyatı) adlı kitabıdır. Bu əsərdə Strauss, İsa'nın həyatına dair ənənəvi dini təfsirləri tənqid edərək, mifoloji yanaşmalar və tarixi tənqid istifadə etmişdir. O, İsanın həyatını mücərrəd miflər və simvollar kimi təqdim edərək, onun tarixi gerçəkliyini şübhə altına almışdır. Strauss, mifoloji tənqid metodunu tətbiq edərək, İsanın həyatını yalnız dini bir simvol və ya mif kimi görmüşdür. O, İsanın möcüzələrini və ilahi təbiətini təkzib etmiş və bu hadisələrin tarixdən çox, dini təbliğat və mifologiya olduğunu iddia etmişdir. Bu yanaşma, dövrünün dini mühitində böyük mübahisələrə səbəb olmuşdur. Dini tənqid və liberal teologiya Strauss, liberal teologiyanın əsas nümayəndələrindən biri olmuşdur. O, dini həqiqətləri şübhə altına almış və ənənəvi dini anlayışları dəstəkləməkdən imtina etmişdir. Straussun dini yanaşması, mütləq inanc və güvən anlayışlarını tənqid edərək, rasyonelizm və tənqidçi yanaşmalar ilə dini təhlil etməyə çalışmışdır. Onun dini tənqidi, xüsusilə Hristianlıq və İslam kimi ənənəvi dinlərə qarşı ciddi suallar irəli sürmüşdür. Strauss, dini mifləri təhlil edərkən, insanların inanc sistemlərinin tarixi inkişafını və psixoloji motivlərini də nəzərdən keçirmişdir. "The Old and the New Faith" (1872) David Strauss'ın sonrakı işlərindən biri olan "The Old and the New Faith" (Köhnə və Yeni İman) adlı əsəri, onun dini inanc və fəlsəfi düşüncələrini izah edən bir işdir. Burada Strauss, ənənəvi dinlərin yerini alacaq yeni və daha rasionel bir iman təklif edir və bunun, xüsusilə beyin və elm ilə uyğunlaşdığını irəli sürür. Dini və fəlsəfi təsiri Strauss, dini tənqid sahəsində önəmli bir fiqur olmuş və xüsusilə mifologiya və tarix arasındakı əlaqəni yenidən qiymətləndirmişdir. O, İsa'nın həyatına dair ənənəvi inançları yerinə şübhəçilik və tənqidçi yanaşmalar tətbiq etmişdir. Straussın tənqidi yanaşmaları, hər şeyin rasional və tarixi bir izahını tapmağa çalışan fəlsəfi müzakirələrə təkan vermişdir. Onun dini tənqidi, həm də Yeni Testamentin məzmununun daha çox simvolik və mifoloji olduğu fikrini ortaya qoymuşdur. Straussun yanaşmaları, şübhəçilik və rasyonelizmə böyük təsir göstərmiş və müasir dini tənqidin təməl daşlarından biri olmuşdur. Onun əsərləri, sonrakı dövr fəlsəfəsi və dini müzakirələrində çox mühüm bir yer tutmuşdur. Şəxsi həyatı və əsərləri David Strauss şəxsi həyatında ciddi dini və fəlsəfi mübahisələrə və qarışıqlıqlara səbəb olmuşdur. Onun İsa haqqında irəli sürdüyü fikirlər və dini tənqidi yanaşmaları onu dövrünün ən mübahisəli şəxsiyyətlərindən biri etmişdir. Strauss’un dini düşüncələri, onun zamanında ciddi tənqidlərə və hücuma məruz qalmış, lakin o, bu tənqidləri özünün yeni inanc təklifləri ilə qarşılamışdır. Son illər və mirası David Strauss, 1874-cü ildə dünyasını dəyişmişdir. O, dini təhlil və tarixi tənqid sahələrindəki təsiri ilə müasir fəlsəfə və dini tənqiddə böyük bir iz buraxmışdır. Strauss’un tənqidçi yanaşmaları və İsa'nın həyatı ilə bağlı gətirdiyi yeni perspektivlər, sonrakı dini fəlsəfənin inkişafında əhəmiyyətli rol oynamışdır. O, dövrünün müasir teologiyasına qarşı irəli sürdüyü qeyri-adi və bəzən radikal fikirlərlə hələ də müasir fəlsəfi və dini müzakirələrdə əhəmiyyətli bir yer tutur.
https://en.wikipedia.org/wiki/David_Strauss
https://www.britannica.com/biography/David-Friedrich-Strauss
https://tr.wikipedia.org/wiki/David_Strauss
https://www.imdb.com/name/nm2193988/
https://people.bu.edu/wwildman/bce/strauss.htm
https://www.westarinstitute.org/editorials/david-friedrich-strauss
https://sps.columbia.edu/person/david-strauss-md
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
