Daniel C. Tsui (doğum tarixi: 28 noyabr 1939) - Çin əsilli Amerikalı fizikaçı. O, xüsusilə kvant fizikasında, xüsusən də kvant Hall effekti üzərindəki tədqiqatları ilə məşhurdur. Tsui, 1998-ci ildə Nobel Fizika Mükafatını, bu sahədəki digər alimlər ilə birlikdə almışdır. Erkən həyatı və təhsili Daniel Tsui, 1939-cu ildə Çin xalqının Anhui bölgəsində anadan olmuşdur. 1949-cu ildə Çin Xalq Respublikasının qurulmasından sonra, Tsui ailəsi Tayvana köçdü. Tsui, burada təhsilini davam etdirərək, mühəndislik və fizika sahələrində maraq göstərməyə başladı. Daha sonra o, 1964-cü ildə Princeton Universitetində fizika üzrə doktorluq dərəcəsini aldı. Kvant Hall effekti və Nobel mükafatı Daniel Tsui, 1980-ci illərdə, alman fizikləri Klaus von Klitzing ilə birlikdə, kvant Hall effekti üzərində çalışdı. Kvant Hall effekti, sərt şəraitdə (çox aşağı temperaturda və yüksək maqnit sahələrində) elektronların davranışını izah edən bir fenomen olaraq, konduktivliyin diskret (yəni müəyyən bir həddə sıçrayışlar şəklində) olduğuna işarə edir. Bu kəşf, müasir kvant fizikası və yarımkeçiricilər sahəsində mühüm addım olmuşdur. Tsui və Klitzing, kvant Hall effekti haqqında apardıqları tədqiqatlarla, hətta adi şərtlərlə asanlıqla müşahidə oluna bilən, yeni bir elektrik keçiriciliyi anlayışını ortaya qoymuşlar. Nobel fizika mükafatı 1998-ci ildə Tsui, Klaus von Klitzing və Horst Stormer ilə birlikdə kvant Hall effektini kəşf etdikləri üçün Nobel Fizika Mükafatına layiq görülmüşdür. Tsui və Stormer, bu qeyri-adi fenomenin təbiətini daha yaxşı başa düşülməsi ilə bağlı əhəmiyyətli addımlar atmışdır. Bu iş, həm nəzəri, həm də eksperimental fizikada mühüm bir kəşf idi və kvant sistemləri və yeni materialların inkişafına mühüm təsir göstərdi. Tədqiqatları və əhəmiyyəti Daniel Tsuinin kvant Hall effekti üzərindəki tədqiqatları yalnız fundamental fizikada deyil, həm də təcrübi fizika, materialşünaslıq və digər sahələrdə böyük təsir yaratmışdır. Bu effekti anlamaq, çox kiçik ölçüdəki sistemlərdə elektronların necə davrandığını başa düşməyimizə kömək edir. Tsuinin işləri, xüsusilə yarımkeçiricilərin və kvant cihazlarının inkişafı sahələrində yeni texnologiyaların tətbiqinə imkan yaratmışdır. Daniel C. Tsui, kvant fizikasında böyük bir ad olub, kvant Hall effekti üzərindəki kəşfi ilə Nobel Fizika Mükafatına layiq görülmüşdür. Onun işi, kvant mexanikasının yeni sahələrində daha dərindən başa düşülməsinə səbəb olmuş və müasir texnologiyaların inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Tsuinin elmi irsi, bir çox fizik və mühəndislərə ilham verərək, yüksək texnologiya və elm sahələrində davamlı inkişafı stimullaşdırmışdır.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Daniel_C._Tsui

https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1998/tsui/biographical/

https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1998/tsui/facts/

https://www.britannica.com/biography/Daniel-C-Tsui

https://history.aip.org/phn/11506003.html

https://www.wikidata.org/wiki/Q202138

https://www.carnegie.org/awards/honoree/daniel-c-tsui/

Tarix : 26 fevral 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.