Dahui Zonggao (1089-1163) - Çinli Zen Budist rahibi və müəllimi olub, Chan məktəbinin inkişafında mühüm rol oynamışdır. O, xüsusilə "koan" təlimi və "zazen" (sükut və meditasiya) praktikasını inkişaf etdirərək, Zen Budizminin məşhur bir formaya gəlməsinə kömək etmişdir. Dahui Zonggaonun təlimləri, xüsusilə təlim üsulları və praktika metodları ilə tanınır və Zen mətnləri və metodları onun düşüncələrinə əsaslanaraq inkişaf etmişdir. Dahui Zonggaonun həyatı Dahui Zonggao, Çinin Zhejiang əyalətində anadan olmuş və erkən yaşlardan Budist təlimlərinə maraq göstərmişdir. O, bir neçə fərqli Zen ustasından dərs almış və nəticədə böyük bir Zen müəllimi olmuşdur. Dahui Zonggaonun öyrətdiyi metodlar və yanaşmalar, Zen Budizminin Çində ən təsirli və geniş yayılmış formalarından birini yaratmışdır. Onun əsas təlimlərindən biri, Budist biliklərinin birbaşa realizasiyasına yönələn "doğrudan düzgün birgəlik" (yaxud "təmiz görə bilmə") yanaşmasıdır. Bu təlimlə o, meditasiya və diqqəti insanın hərəkətində və düşüncəsində birləşdirməyi məqsəd qoymuşdur. Koan metodu Dahui Zonggao, koan metodunun təkmilləşdirilməsi və geniş yayılmasında mühüm rol oynamışdır. Koan, Zen təlimində istifadə olunan və sadə, amma dərin məna daşıyan suallar və ya hekayələrdir. Bu suallar dərhal həll olunması çətin olan və nəticədə tələbənin düşüncə prosesini parçalayaraq bir növ kəskin realizasiya gətirən suallardır. Dahui, koan metodunu, Zen praktikasının bir hissəsi olaraq, tələbələrinin ağıllarını sakitləşdirmək, düşüncə və məntiqi təhlillərdən azad etmək üçün istifadə etmişdir. Onun koan təlimləri, Zen məktəbinin "möhkəm düşüncələrə qarşı mübarizə" və "düşüncənin sərhədsizliyinə çatmaq" kimi əsas prinsiplərini daha da gücləndirmişdir. Dahuinin fəlsəfəsi və təsiri Dahui Zonggaonun fəlsəfəsi, Zen Budizminin dərindən hissedilən təcrübələrini və intuitiv anlamağını vurğulamışdır. O, çox zaman həqiqətə çatmaq üçün düzgün meditasiya və təcrübənin vacibliyini söyləmişdir. Onun fəlsəfəsi, anın hər bir şəraitində insanın dərindən düşünməsini və təbiət ilə birləşməsini əks etdirən bir yanaşmanı ifadə edir. Dahui Zonggaonun təlimləri, Zen məktəbinin Çində geniş yayılmasına kömək etmiş və xüsusən 12-ci əsrdə böyük təsir yaratmışdır. Onun bu yanaşmaları, sadəcə Çinlə məhdudlaşmayaraq, həm Koreya, həm də Yaponiyada Zen təlimlərinə böyük təsir etmişdir. Dahui Zonggao, Zen Budizminin inkişafına mühüm töhfələr vermiş, təlimlərini və metodlarını dərinləşdirərək Zen məktəbinin yayılmasına böyük təsir göstərmişdir. Koan təlimi və meditasiya metodlarını inkişaf etdirərək Zen praktikasını daha da mənalı və güclü bir təcrübəyə çevirmişdir. Onun fəlsəfəsi, bu gün də Zen Budizmi ilə maraqlananlar üçün əsas mənbələrdən biri olaraq qalır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Dahui_Zonggao
https://terebess.hu/zen/dahui.html
https://terebess.hu/zen/mesterek/Dahui-Levering.pdf
https://terebess.hu/zen/mesterek/Dahui-Levering.pdf
https://academic.oup.com/book/10756/chapter/158854643
https://www.vineobstacleszen.com/one-geeky-review-of-dahuis-treasury-of-the-eye-of-the-true-teaching/
https://www.jstor.org/stable/pdf/23495825.pdf
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
