Clifford Shull (1915–2001) - Amerikalı fizika, əsasən neytron diffuziyasının və kondensasiya olunmuş maddələrin strukturlarının araşdırılmasında göstərdiyi işlər ilə məşhurdur. O, 1994-cü ildə fizika üzrə Nobel Mükafatı almışdır. Shull, kondensasiya olunmuş maddələrin mikrostrukturunu anlamaq və neytronların materiallara qarşı reaksiyalarını təhlil etmək üçün inkişaf etdirdiyi eksperimental metodlarla tanınır. Onun bu sahələrdəki töhfələri, xüsusilə materialların xüsusiyyətlərini araşdıran bir çox sahədə mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Erkən həyatı və təhsili Clifford Shull 1915-ci ildə, Pensilvaniya ştatının New York şəhərində anadan olmuşdur. O, 1937-ci ildə University of Pittsburgh-də fizika üzrə bakalavr dərəcəsini əldə etmiş və sonra həmin universitetdə fizika üzrə magistratura təhsili almışdır. 1941-ci ildə, Michigan Universitetində doktorluq dərəcəsini alaraq fizika üzrə təhsilini başa vurmuşdur. Neytron diffuziyasının tədqiqi Shull, 1940-cı illərin sonlarından başlayaraq neytron diffuziyasını və onun materialların strukturunu anlamağa necə kömək edəcəyini araşdırmağa başladı. Neytronlar, çox kiçik maddə hissəcikləri olduqları üçün, maddələrin daxili strukturlarını öyrənməkdə istifadə edilə bilər. Lakin, neytronların qeyri-adi xüsusiyyətləri və onların üzərindəki güclü maqnit təsirlərini başa düşmək üçün yeni eksperimental metodların inkişaf etdirilməsi lazım idi. Shull, neytronların müxtəlif materiallarla qarşılıqlı əlaqəsini öyrənmək üçün bir neçə yeni üsul təklif etdi. Onun bu tədqiqatları, materialların mikrostrukturunun və onların atom tərtibatlarının daha dərindən başa düşülməsinə imkan verdi. Neytron diffuziyasını tətbiq edərək materialların tərkibini və quruluşunu təhlil etmək, xüsusilə çox mürəkkəb materialların araşdırılmasında mühüm bir metod oldu. Nobel mükafatı Clifford Shull, 1994-cü ildə fizika üzrə Nobel Mükafatını aldı. Onun mükafata layiq görülməsinin əsas səbəbi, neytron diffuziyası üsulunun tətbiqi ilə materialların strukturlarını daha yaxşı anlamağa kömək etməsi idi. Bu metod, atomların və molekulların strukturlarını tədqiq edərkən çox vacib bir üsul halına gəldi. Şullun bu sahədəki töhfələri, yalnız fizika, həm də mühəndislik və materiallar elmi sahələrində əhəmiyyətli bir rol oynamışdır. Shullun tədqiqatları, materialların və onların xüsusiyyətlərinin necə dəyişdiyini anlamaq üçün yeni imkanlar yaratdı. Onun işləri, həm də materialların müxtəlif sahələrdə istifadə edilməsi üçün daha yaxşı uyğunlaşdırılmasını təmin etdi. Bu, o cümlədən yeni materialların inkişaf etdirilməsi və xüsusilə yüksək texnologiyaların inkişafı ilə əlaqədar idi. Elmi və akademik fəaliyyət Shull, çoxsaylı elmi institutlarda işləyib və neytron difraksiyasının praktiki tətbiqləri barədə geniş təcrübə qazanmışdır. O, həmçinin, bir çox elmi cəmiyyətlərə, o cümlədən Amerika Fizika Cəmiyyəti və digər beynəlxalq elmi təşkilatlara üzv olmuşdur. Shull, çoxsaylı elmi məqalələr yazmış və tədqiqatları ilə bir çox gənc alimə rəhbərlik etmişdir. Şəxsi həyatı və irsi Clifford Shullun şəxsi həyatı haqqında çox məlumat olmasa da, onun elmi fəaliyyətləri və fizika sahəsindəki böyük töhfələri geniş şəkildə tanınır. Shull, həmçinin, tədqiqatlarının praktiki tətbiqləri ilə mühəndislik və materiallar elmi sahələrində böyük irəliləyişlərə yol açmışdır. Onun irsi, kondensasiya olunmuş maddələrin mikrostrukturunun öyrənilməsi sahəsində bu gün də mühüm rol oynayır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Clifford_Shull
https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1994/shull/biographical/
https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1994/shull/facts/
https://www.britannica.com/biography/Clifford-Shull
https://history.aip.org/phn/11604034.html
https://digitalcollections.library.cmu.edu/cmu-collection/clifford-glenwood-shull
https://www.iucr.org/people/crystallographers/shull2
Tarix : 26 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
