Claude McKay - Yamayka əsilli Amerikalı şair, yazıçı və "Harlem İntibahı" hərəkatının əsas simalarından biri. Ümumi məlumat O, “Home to Harlem” (Harlemə Evə Dönüş) romanı və “If We Must Die” (Əgər Ölməliyiksə) şeiri ilə tanınır. McKay irqçiliyə qarşı mübarizəsi, sosialist idealları və Afrika diasporunun təcrübələrini əks etdirən yazıları ilə məşhurdur. O, həmçinin Amerika və Avropa ədəbiyyatında qara şairlərin səsini gücləndirən ilk müəlliflərdən biridir. Həyatı Claude McKay 1889-cu il sentyabrın 15-də Yamaykanın Clarendon bölgəsindəki Nairne Castle kəndində anadan olmuşdur. Atası Thomas Francis McKay fermer, anası Hannah Ann Elizabeth Edwards isə evdar qadın idi. On bir uşaqlı ailənin ən kiçik övladı olan McKay kənddə böyümüş və yerli müəllimlərdən təhsil almışdır. 1912-ci ildə ABŞ-a köçmüş, burada Tuskegee İnstitutunda və Kansas Dövlət Universitetində qısa müddət təhsil almış, lakin rəsmi diplom almamışdır. 1920-ci illərdə Londonda və Sovet İttifaqında yaşamış, 1930-cu illərdə Fransada və İspaniyada fəaliyyət göstərmişdir. McKay 1940-cı ildə ABŞ-a qayıtmış və 1948-ci il mayın 22-də Çikaqoda ürək tutmasından vəfat etmişdir. Yaradıcılığı McKay ədəbiyyata “Songs of Jamaica” (Yamayka Mahnıları) və “Constab Ballads” (Konstabl Balladaları) şeir topluları ilə başlamışdır (1912). ABŞ-da “If We Must Die” şeiri ilə Harlem İntibahının simvoluna çevrilmişdir; bu şeir 1919-cu il Qırmızı Yay irq iğtişaşlarına cavab olaraq yazılmış və qara icmanın müqavimət ruhunu əks etdirmişdir. İlk romanı “Home to Harlem” (1928) Harlem həyatını realist və poetik üslubda təsvir edir və Afrika-Amerika ədəbiyyatında önəmli yer tutur. McKay həmçinin sosialist və kommunist ideologiyadan ilham almış, lakin son illərində Katolikliyə dönmüşdür. Əsərləri Claude McKay şeir topluları, romanlar və esselər yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri bunlardır: “Songs of Jamaica” – “Yamayka Mahnıları” (1912) – şeir toplusu. “Constab Ballads” – “Konstabl Balladaları” (1912) – şeir toplusu. “Harlem Shadows” – “Harlem Kölgələri” (1922) – şeir toplusu. “Home to Harlem” – “Harlemə Evə Dönüş” (1928) – roman. “Banjo” – “Banco” (1929) – roman. “Banana Bottom” – “Banana Dibi” (1933) – roman. Mükafatlar və tanınma McKay 1920-ci ildə Yamayka İncəsənət və Ədəbiyyat İnstitutunun Gümüş Musgrave Medalını qazanmışdır. “Home to Harlem” romanı ilə 1928-ci ildə Harmon Qızıl Ədəbiyyat Mükafatına layiq görülmüşdür. O, həmçinin Sovet İttifaqında kommunist çevrələr tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş və 1922-ci ildə Moskva Dördüncü İnternasional Konqresində iştirak etmişdir. Onun şeirləri Harlem İntibahı antologiyalarında geniş yer almışdır. Şəxsi həyatı McKay 1914-cü ildə uşaqlıq sevgilisi Eulalie Imelda Lewars ilə evlənmiş, lakin bu nikah bir il davam etmiş və cütlük ayrılmışdır. Onların bir qızı – Hope – olmuşdur, lakin McKay qızı ilə ünsiyyətdə olmamışdır. O, biseksual olduğunu gizli saxlamış və ömrü boyu ciddi romantik münasibətlərdən çəkinmişdir. McKay həyatının son illərində Katolik kilsəsinə qoşulmuş və Çikaqoda kilsə ilə bağlı işlərdə çalışmışdır. Mirası Claude McKay Harlem İntibahının və Afrika diasporu ədəbiyyatının əsas fiqurlarından biridir. Onun irqçiliyə qarşı şeirləri və romanları qara icmanın mübarizə ruhunu gücləndirmişdir. McKay həmçinin sosialist ədəbiyyata töhfə vermiş və Karib mədəniyyətini dünya ədəbiyyatına tanıtmışdır. Onun yaradıcılığı müasir qara yazarlara və şairlərə ilham mənbəyi olaraq qalır.
https://www.poetryfoundation.org/poets/claude-mckay
https://poets.org/poet/claude-mckay
https://www.britannica.com/biography/Claude-McKay
https://en.wikipedia.org/wiki/Claude_McKay
https://study.com/learn/lesson/claude-mckay-biography-poems-significance.html
https://www.africanamericanpoetry.org/claude-mckay
https://www.liverpool.ac.uk/black-atlantic/information/claudemckay/
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
