Charles Martin Hall (1863–1914) - Amerikalı kimyaçı və mühəndisdir, ən çox alüminium istehsalı sahəsindəki töhfələri ilə tanınır. Onun, alüminium istehsalını kütləvi şəkildə iqtisadi cəhətdən əlçatan etmək üçün ixtira etdiyi proses, bu metalın istehsalını inqilab etmiş və dünyanın ən çox istifadə olunan metallarından birinin əlçatanlığını təmin etmişdir. Erkən həyatı və təhsili Charles Martin Hall, 1863-cü ildə Amerikada, Ohio ştatının Thompson şəhərində anadan olmuşdur. O, kiçik yaşlarından elmə maraq göstərmiş və xüsusilə kimya sahəsində yüksək potensial göstərmişdir. Hall, Oberlin Kollecində təhsil almış, burada kimya üzrə təhsilini tamamlamış və təcrübəli bir elmi mütəxəssis olmaq üçün müstəqil tədqiqatlara başlamışdır. Alüminium istehsalı sahəsində kəşf Alüminium, XIX əsrin sonlarına qədər çox bahalı və nadir bir metal idi. Charles Martin Hall, bu metalı daha ucuz qiymətə və geniş miqyasda istehsal etmək üçün müxtəlif yollar axtarırdı. 1886-cı ildə, Hall, alüminium oksidini (alüminiya) elektrolizlə parçalamaq üçün bir proses inkişaf etdirdi. Bu proses, alüminiumun istehsalını böyük ölçüdə iqtisadi cəhətdən əlçatan etdi. Hall, bu prosesi çox sadə şəkildə izah edə bilərdi: Alüminium oksidi bir elektrolit kimi istifadə olunur və elektrik cərəyanı ilə bu maddəni alüminiuma çevirir. Bu üsul, o vaxtki ənənəvi üsullardan çox daha ucuz və effektiv idi. Onun kəşfi, alüminium istehsalını daha əlçatan etdi və bu metalın qiymətinin enməsinə səbəb oldu. Hall-Héroult prosesi Hall-nın bu kəşfi daha sonra Fransız kimyaçı Paul Heroult tərəfindən müstəqil olaraq inkişaf etdirildi və iki alim bu prosesi birləşdirərək Hall-Heroult prosesi olaraq tanındı. Bu proses, müasir alüminium istehsalının əsasını təşkil edir və alüminium istehsalında istifadə olunan ən geniş yayılmış metod oldu. Hall-Heroult prosesi, alüminiumun istehsalını qeyri-məhdud miqdarda və kütləvi şəkildə mümkün etdi. Karyera və uğurlar Charles Martin Hallın bu kəşfi ona böyük uğur gətirdi və o, həm Amerika, həm də dünya miqyasında tanınan bir alim və mühəndis oldu. Hall, alüminium istehsalına dair prosesin patentini aldı və bu ixtirası sayəsində milyonlar qazandı. Hall, 1888-ci ildə bu üsulun patentini aldı və sonra bu texnologiyanın təkmilləşdirilməsi üçün bir çox şirkətlər qurmağa başladı. O, həmçinin böyük bir alüminium istehsal şirkəti olan "The Pittsburgh Reduction Company" (sonradan "Alcoa"ya çevrildi) ilə əməkdaşlıq edirdi. Mirası Charles Martin Hall, alüminium istehsalını dəyişdirən bu kəşfi ilə sənaye inqilabının mühüm bir hissəsi oldu. Alüminium, əvvəlki illərdə çox bahalı bir metal olsa da, Hall-nın prosesinin tətbiqi sayəsində daha ucuz və geniş miqyasda istehsal olundu. Bu, yalnız sənaye sahəsində deyil, həm də gündəlik həyatda alüminiumun geniş istifadəsinə yol açdı. Alüminium hal-hazırda aviasiya, avtomobil sənayesi, tikinti və digər bir çox sahədə əsas materiallardan biridir. Charles Martin Hall, alüminium istehsalına dair etdiyi kəşf ilə sənaye və texnologiyanın inkişafına böyük töhfələr vermişdir. Onun ixtirası, alüminiumun kütləvi istehsalını mümkün edərək bu metalın dünya miqyasında istifadəsini artırmış və onu əlçatan etmişdir. Hall, elmi və texnoloji sahələrdəki bu kəşfi ilə uzun müddət yad ediləcək bir alim və mühəndis olaraq tarixə düşmüşdür.
https://en.wikipedia.org/wiki/Charles_Martin_Hall
https://www.britannica.com/biography/Charles-Martin-Hall
https://www.lindahall.org/about/news/scientist-of-the-day/charles-martin-hall/
https://www2.oberlin.edu/external/EOG/OYTT-images/CMHall.html
https://lemelson.mit.edu/resources/charles-hall
https://oberlin.planmylegacy.org/charles-martin-hall-society
https://www.sciencehistory.org/education/scientific-biographies/paul-heroult-and-charles-m-hall/
Tarix : 27 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
