Cezar Petrescu (1 dekabr 1892, Hodora, Kotnari – 9 mart 1961, Buxarest)-Rumıniyalı roman yazarı, jurnalist və uşaq ədəbiyyatı müəllifi. Ümumi məlumat O, “Întunecare” (Qaranlıq, 1927–1928) və “Fram, ursul polar” (Fram, Qütb Ayısı, 1931) kimi əsərləri ilə tanınır. Petrescu Rumın ədəbiyyatında realist və romantik üslubları birləşdirərək geniş oxucu kütləsinə xitab edən mühüm fiqurdur. Uşaq ədəbiyyatında yazdığı macəra hekayələri ilə də məşhurdur. Həyatı Cezar Petrescu 1892-ci il dekabrın 1-də Rumıniyanın Kotnari kommunasında, Hodora kəndində anadan olmuşdur. Atası Dimitrie Petrescu mühəndis və torpaq sahibi, anası Maria isə evdar qadın idi. Petrescu 1911-ci ildə Yaş şəhərində “Romanul Liseyi”ni bitirmiş, daha sonra “Yaș Universiteti”nə daxil olaraq hüquq fakültəsində təhsil almışdır (1916-cı ildə diplom qazanmışdır). Birinci Dünya Müharibəsi zamanı orduya qatılmış, lakin döyüşdə iştirak etməmişdir. 1920-ci illərdən jurnalistika ilə məşğul olmuş, “Hîrtia” və “Gândirea” qəzetlərində redaktor və köşə yazarı kimi çalışmışdır. 1938-ci ildən “Rumın Akademiyası”nın üzvü seçilmişdir. Petrescu iki dəfə evlənmişdir: ilk həyat yoldaşı Elena Petrescu (1920-ci illər), ikinci həyat yoldaşı Emilia Petrescu (1940-cı illər); hər iki evlilikdən övladları olmamışdır. 1961-ci il martın 9-da Buxarestdə ürək tutmasından vəfat etmiş və “Bellu Qəbiristanlığı”nda dəfn olunmuşdur. Yaradıcılığı Petrescu ədəbiyyata 1910-cu illərdə qısa hekayələrlə başlamış, ilk romanı “Scrisori pierdute” (İtirilmiş Məktublar, 1923) ilə diqqət çəkmişdir. “Întunecare” (1927–1928) onun ən böyük əsəridir; bu üç cildlik roman Rumıniya burjuaziyasının süqutunu və müharibə sonrası cəmiyyətin dəyişimini realist üslubda təsvir edir. “Cezar Petrescu-nun Rumın Balzakı” kimi adlandırılmasına səbəb olan bu əsər geniş sosial panorama təqdim edir. Uşaq ədəbiyyatında “Fram, ursul polar” (1931) ilə məşhurlaşmışdır; bu əsər qütb ayısı Framın macəralarını romantik və tərbiyəvi şəkildə nağıl edir və Rumın uşaq ədəbiyyatının klassikinə çevrilmişdir. Petrescu-nun üslubu sadə, lakin dərin emosionaldır; o, Honoré de Balzac və Jules Verne ilə müqayisə edilir. Əsərləri Cezar Petrescu roman, qısa hekayə və uşaq ədəbiyyatı yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri: “Scrisori pierdute” – “İtirilmiş Məktublar” (1923) – roman. “Întunecare” – “Qaranlıq” (1927–1928) – roman (üç cild). “Fram, ursul polar” – “Fram, Qütb Ayısı” (1931) – uşaq romanı. “Calea Victoriei” – “Zəfər Yolu” (1930) – roman. “Dumenii” – “Dumenii” (1934) – roman. “Aurul negru” – “Qara Qızıl” (1941) – roman. Mükafatlar və tanınma Petrescu həyatı boyu bir neçə mükafat qazanmışdır: "Rumın Akademiyası Mükafatı" (1928) – “Întunecare” üçün. "Rumın Yazıçılar Birliyi Mükafatı" (1931) – “Fram, ursul polar” üçün. Əsərləri fransız, alman və digər dillərə tərcümə olunmuşdur. “Fram, ursul polar” Rumıniyada məktəb proqramlarına daxil edilmiş və 1983-cü ildə Rumın rejissoru Elisabeta Bostan tərəfindən cizgi filmə çevrilmişdir. Şəxsi həyatı Petrescu iki dəfə evlənmiş, lakin övladları olmamışdır. O, Rumıniyanın mədəni həyatında aktiv rol oynamış, “Gândirea” jurnalında ədəbi tənqidlər yazmışdır. Kommunist rejimlə münasibətləri neytral qalmış, lakin son illərində senzura ilə üzləşmişdir. Petrescu Bucegi dağlarındakı Bușteni şəhərindəki evində tez-tez istirahət edərək yazı işləri ilə məşğul olmuşdur; bu ev indi muzeydir. Mirası Cezar Petrescu Rumın ədəbiyyatında realist və romantik üslubları birləşdirən çoxşaxəli yazıçıdır. “Întunecare” Rumın cəmiyyətinin epik portreti, “Fram, ursul polar” isə uşaq ədəbiyyatının şah əsəri kimi qiymətləndirilir. Onun əsərləri Rumın ədəbi kanonunda mühüm yer tutur. Petrescu-nun adı Buxarestdə və Buștenidə küçələrə və ədəbi tədbirlərə verilmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Cezar_Petrescu
https://www.imdb.com/name/nm0677857/
https://romanianliterature.fandom.com/wiki/Cezar_Petrescu
https://www.britannica.com/biography/Cezar-Petrescu
https://snl.no/Cezar_Petrescu
https://www.goodreads.com/book/show/40655246-kremlin
https://www.goodreads.com/author/list/404899.Cezar_Petrescu
https://www.babelio.com/auteur/Cezar-Petrescu/74248
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
