Cass Gilbert (1859–1934) – Amerika memarı olub, xüsusilə Beaux-Arts üslubunda və gökdelen dizaynında mühüm rola malikdir. O, Woolworth Building kimi ikonik binaları ilə tanınır və XX əsr Amerikan memarlığının inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Gilbert, həm klassik, həm də modern memarlıq elementlərini birləşdirərək, dövrünün ən görkəmli memarlarından biri olmuşdur. Erkən həyat və təhsil Cass Gilbert 1859-cu ildə ABŞ-ın Ohaio ştatında anadan olmuşdur. O, Minnesota Universitetində təhsil aldıqdan sonra Massachusetts Institute of Technology (MIT) universitetində memarlıq üzrə ixtisaslaşmışdır. Daha sonra, Nyu Yorkda McKim, Mead & White şirkətində təcrübə keçmiş və burada Beaux-Arts üslubu ilə yaxından tanış olmuşdur. 1882-ci ildə Avropaya səyahət edərək, klassik memarlıq ənənələrini öyrənmişdir. Bu səfər onun dizayn üslubuna ciddi təsir etmiş və gələcək işlərində Avropa memarlıq irsindən ilham almasına səbəb olmuşdur. Memarlıq üslubu və xüsusiyyətləri Cass Gilbert klassik memarlıq elementlərini modern dövrün ehtiyaclarına uyğunlaşdıran memar kimi tanınırdı. Onun üslubu əsasən Beaux-Arts və neoklassik üsluba əsaslanırdı, lakin eyni zamanda modern gökdelen texnologiyasını da tətbiq edirdi. O, böyük hökumət binaları, muzeylər və ticarət mərkəzləri dizayn edərək, Amerikanın şəhər mənzərəsinin formalaşmasına kömək etmişdir. Əsas layihələr və işlər Woolworth Building (1913, Nyu York, ABŞ) Bu bina Gilbertin ən məşhur əsəridir və uzun illər dünyanın ən hündür gökdeleni olmuşdur. 241 metr hündürlüyündə olan Woolworth Building, neo-Qotik üslubunda tikilmiş və "ticarətin kafedralı" kimi tanınmışdır. O, ilk dəfə çelik karkas texnologiyasını estetik klassik üslubla birləşdirən memarlardan biri olmuşdur. Minnesota Dövlət Kapitoli Binası (1905, Sent-Pol, Minnesota) Bu bina, ABŞ-dakı dövlət kapitoli binaları arasında ən gözəllərindən biri hesab edilir. Gilbert burada klassik Roma və Yunan memarlığını Amerika hökumət binalarına uyğunlaşdırmışdır. Binanın ağ mərmərdən hazırlanmış böyük günbəzi onun mühüm xüsusiyyətlərindən biridir. ABŞ Ali Məhkəmə Binası (1935, Vaşinqton, D.C.) Gilbertin hökumət memarlığı sahəsində ən nüfuzlu işlərindən biri olan bu bina, onun Beaux-Arts və neoklassik üsluba olan bağlılığını əks etdirir. Mərmər sütunlar və simmetrik fasad ilə inşa edilən bina, Ali Məhkəmənin nüfuzunu və əzəmətini vurğulamaq üçün dizayn edilmişdir. New York Life Building (1928, Nyu York, ABŞ) Bu bina, Gilbertin gökdelen memarlığındakı başqa bir mühüm nümunəsidir. Qızılı rəngli dam örtüyü və neogotik detallar bu binanı şəhərin ən tanınmış siluetlərindən birinə çevirmişdir. Detroit Mədəniyyət Mərkəzi (1920-lər, Detroit, ABŞ) Gilbert burada muzeylər, kitabxanalar və digər mədəniyyət mərkəzlərinin bir araya gəldiyi bir kompleks dizayn etmişdir. Bu layihə onun şəhər planlaşdırılması sahəsində də bacarıqlı olduğunu göstərmişdir. Təsiri və mirası Cass Gilbertin memarlıq sahəsində qoyduğu irs, onun gökdelen dizaynına və hökumət binalarına gətirdiyi yeniliklərlə dəyərləndirilir. O, Beaux-Arts üslubunu müasir texnologiya ilə birləşdirərək, həm estetik, həm də funksional baxımdan mükəmməl binalar yaratmışdır. Gökdelen memarlığında estetik dizaynın vacibliyini vurğulayan ilk memarlardan biri olan Gilbert, gələcək nəsil memarlara ilham vermişdir. Onun Woolworth Building layihəsi, Art Deco və modernist gökdelenlərin yaranmasına təsir etmişdir. Cass Gilbert Amerikan gökdelen memarlığının və hökumət binalarının əsas inkişaf etdiricilərindən biri olmuşdur. O, klassik memarlıq üslublarını modern dövrün texnologiyaları ilə birləşdirərək, şəhər mənzərələrini dəyişdirən mühüm layihələrə imza atmışdır. Onun mirası, xüsusilə Woolworth Building və ABŞ Ali Məhkəmə Binası kimi simvolik layihələr vasitəsilə bu gün də yaşayır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Cass_Gilbert
https://www.cassgilbertsociety.org/
https://www.britannica.com/biography/Cass-Gilbert
https://www.cassgilbertsociety.org/architect/bio.html
https://www.tclf.org/pioneer/cass-gilbert
https://www.cfa.gov/about-cfa/who-we-are/cass-gilbert
https://encyclopediaofarkansas.net/entries/cass-gilbert-9143/
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
