Carphodactylus gekkonu - Carphodactylidae fəsiləsinə aid olan monomorfik (tək növdən ibarət) bir gekkon cinsi. Bu cins yalnız Carphodactylus laevis növündən ibarətdir, ümumi adı ilə buqəlməgək gekkonu kimi tanınır. Bu növ Şimal-Şərqi Avstraliyanın yağış meşələrinə endemikdir. Növ "Narahatlıq doğurmayan" kateqoriyasında qiymətləndirilir, çünki öz yayılma sahəsində çoxsaylıdır (gizli olsa da) və qorunan ərazilərdə yaşayır. Hal-hazırda heç bir böyük təhlükə ilə üzləşmir, lakin uzunmüddətli iqlim dəyişikliyi bəzi ssenarilər altında onun coğrafi yayılmasını dəyişdirə və ya azalda bilər. Təsvir C. laevisin orta burundan tənəffüs dəliyinə qədər olan uzunluğu (SVL) 13 sm (5,1 düym) təşkil edir. Başında böyük dodaq (labial) pulcuqları, nisbətən kiçik çənə arxası (postmental) pulcuqları və yumru rostral və mental qalxanlar (burun ucunda) var. Bədən və quyruq incə və yan tərəfdən yastıdır, ensədən quyruq ucuna qədər uzanan nazik bir onurğa silsiləsi var. Ətraflar uzun və incədir, beş barmaqlı ayaqlar incə və dar barmaqlara, fərqli caynaqlara və yan tərəfdən bucaq profilinə malikdir. Caynaqlar əsasında beş böyüdülmüş pulcuqla əhatə olunub. Hər barmağın alt tərəfində kiçik lamellalardan ibarət bir sıra var, hər biri yan tərəfdən bir qədər genişlənir. Cins preanal deşiklərə malikdir. Rənglənməsi burundan gözə qədər uzanan geniş qara zolaq və timpan (qulaq) istiqamətində daha dar zolaqlar (yuxarıda qara, aşağıda açıq) daxildir. Baş və bədən yuxarı hissədə qəhvəyi rəngdədir, kiçik açıq qəhvəyi ləkələr və onurğa xətti ətrafında cəmlənmiş qara nöqtələrlə örtülüdür. Orijinal quyruq tünd qəhvəyi və ya qara rəngdədir və dörd-beş tam ağ şaquli zolaq var. Yayılma və ekologiya C. laevis Şimal-Şərqi Kvinslendin sərin yağış meşələrində, 400-1400 m (1300-4600 fut) yüksəklikdə tapılır. Gecə həyat tərzi keçirir, gecələr yarpaq töküntüləri və ya aşağı kollar üzərində qidalanır. C. laevis yumurta qoyur. Mitoxondrial DNT istifadə edərək müəyyən edilmişdir ki, müxtəlif C. laevis populyasiyaları Pleistosen dövründə quru dövrlərdə əhəmiyyətli genetik təcrid yaşamışdır, lakin bu populyasiyalar arasında əhəmiyyətli fenotipik dəyişikliklərə səbəb olmamışdır. Etimologiya Cins adı olan Carphodactylus, latıncada "quru budaq barmağı" mənasını verir. Növ adı olan laevis isə latıncada "hamar" deməkdir.
https://reptile-database.reptarium.cz/species?genus=Carphodactylus&species=laevis
https://www.inaturalist.org/taxa/33486-Carphodactylus-laevis
https://www.gbif.org/ru/species/144096619
https://www.gekkota.com/australian-chameleon-gecko/
https://coopercreek.com.au/chameleon-gecko/
https://apps.des.qld.gov.au/species-search/details/?id=446
https://en.wikipedia.org/wiki/Carphodactylus
Tarix : 2 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
