Carl Gustav Jacob Jacobi (1804–1851) - Alman riyaziyyatçısı olub, riyazi analiz, ədədi nəzəriyyə, cəbr və diferensial tənliklər sahələrində mühüm töhfələr vermişdir. O, xüsusilə Jacobi matrisləri, Jacobi funksiyaları və Hamilton–Jacobi tənliyi ilə tanınır. Erkən həyatı və təhsili Jacobi 10 dekabr 1804-cü ildə Almaniyanın Potsdam şəhərində anadan olmuşdur. O, Berlin Universitetində (indiki Humboldt Universiteti) təhsil almış və 1825-ci ildə doktorluq dərəcəsi almışdır. Daha sonra Königsberg Universitetində professor kimi çalışmışdır. Elmi nailiyyətləri Jacobi riyaziyyatın müxtəlif sahələrinə böyük töhfələr vermişdir: Jacobi elliptik funksiyaları – O, elliptik inteqralların tədqiqində mühüm nəticələr əldə etmiş və bu funksiyalar riyazi fizika və kompleks analizdə geniş istifadə olunmuşdur. Jacobi determinantı və matrisləri – O, determinant nəzəriyyəsinə mühüm töhfələr vermiş və çox dəyişənli funksiyaların tədqiqi üçün Jacobi determinantını inkişaf etdirmişdir. Hamilton–Jacobi tənliyi – O, mexanikanın riyazi əsaslarını dərinləşdirmiş və klassik mexanikanın inkişafında mühüm rol oynayan Hamilton–Jacobi tənliyini irəli sürmüşdür. Diferensial tənliklər və variasiya hesabı – O, diferensial tənliklərin inteqral həllərini araşdırmış və bu sahədə mühüm nəticələr əldə etmişdir. Ədədi nəzəriyyə və cəbr – O, modulyar funksiyalar və transformasiyalar sahəsində önəmli işlər görmüşdür. Jacobi həm riyazi analiz, həm də tətbiqi riyaziyyat sahələrində dərin iz qoymuş alimlərdən biri hesab edilir. Son illəri və irsi Carl Gustav Jacob Jacobi 18 fevral 1851-ci ildə 46 yaşında Berlində vəfat etmişdir. Onun riyaziyyata verdiyi töhfələr bu gün də riyazi analiz, differensial tənliklər, klassik mexanika və ədədi nəzəriyyədə istifadə olunur. O, riyaziyyatın inkişafında əvəzsiz rol oynayan alimlərdən biri hesab edilir.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Carl_Gustav_Jacob_Jacobi

https://tr.wikipedia.org/wiki/Carl_Gustav_Jacob_Jacobi

https://www.britannica.com/biography/Carl-Jacobi

https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Jacobi/

https://www.larsoncalculus.com/calc10/content/biographies/jacobi-carl-gustav/

https://en.wikiquote.org/wiki/Carl_Gustav_Jacob_Jacobi

https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Strick/jacobi.pdf

Tarix : 11 mart 2025