Camil Petrescu (22 aprel 1894, Buxarest – 14 may 1957, Buxarest)-Rumıniyalı roman yazarı, dramaturq, şair və filosof. Ümumi məlumat O, “Ultima noapte de dragoste, întâia noapte de război” (Sevgi Son Gecəsi, Müharibə İlk Gecəsi, 1930) və “Patul lui Procust” (Prokrust Yatağı, 1933) kimi əsərləri ilə tanınır. Petrescu Rumın ədəbiyyatında modernizmin və psixoloji realizmin ən mühüm nümayəndələrindən biridir, əsərlərində insan şüurunun dərinliklərini və müharibənin təsirini araşdırmışdır. Həyatı Camil Petrescu 1894-cü il aprelin 22-də Buxarest şəhərində anadan olmuşdur. Anası və atası haqqında dəqiq məlumat yoxdur; o, erkən yaşda yetim qalmış və Buxarestdəki “Obor” məhəlləsində tərbiyəçilər tərəfindən böyüdülmüşdür. 1913-cü ildə “Sfântul Sava Liseyi”ni bitirmiş, daha sonra “Buxarest Universiteti”nə daxil olaraq filosofiya və filologiya üzrə təhsil almışdır. Birinci Dünya Müharibəsində Rumın ordusunda xidmət etmiş, 1916-cı ildə alman qoşunları tərəfindən əsir düşmüş və Macarıstanda həbs olunmuşdur; bu təcrübə əsərlərinə dərindən təsir etmişdir. 1920-ci illərdən ədəbiyyat və jurnalistika ilə məşğul olmuş, “Revista Română” və “Cuvântul” qəzetlərində redaktor kimi çalışmışdır. 1947-ci ildən “Rumın Akademiyası”nın üzvü seçilmişdir. Petrescu subay idi və övladı yox idi. 1957-ci il mayın 14-də Buxarestdə şəkərli diabetdən vəfat etmiş və “Bellu Qəbiristanlığı”nda dəfn olunmuşdur. Yaradıcılığı Petrescu ədəbiyyata 1910-cu illərdə şeirlərlə başlamış, lakin şöhrətini nəsrlə qazanmışdır. “Ultima noapte de dragoste, întâia noapte de război” (1930) onun ən tanınmış romanıdır; bu əsər Birinci Dünya Müharibəsinin fonunda sevgi və müharibənin insan psixikasına təsirini avtobioqrafik üslubda təsvir edir. “Patul lui Procust” (1933) Buxarest burjuaziyasının həyatını və münasibətlərin mürəkkəbliyini psixoloji dərinliklə araşdırır. Dramaturq kimi “Jocul ielelor” (Pərilərin Oyunu, 1918) və “Danton” (1931) kimi pyesləri ilə tanınır. Onun yaradıcılığı “otantiklik” (şüurun gerçəkliyi) fəlsəfəsinə əsaslanır; Marcel Proust və James Joyce ilə müqayisə edilir. Petrescu Rumın ədəbiyyatına introspektiv və intellektual ölçülər gətirmişdir. Əsərləri Camil Petrescu roman, pyes və şeir yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri: “Jocul ielelor” – “Pərilərin Oyunu” (1918) – pyes. “Ultima noapte de dragoste, întâia noapte de război” – “Sevgi Son Gecəsi, Müharibə İlk Gecəsi” (1930) – roman. “Danton” – “Danton” (1931) – pyes. “Patul lui Procust” – “Prokrust Yatağı” (1933) – roman. “Un om între oameni” – “İnsanlar Arasında Bir İnsan” (1957, ölümündən sonra) – roman. Mükafatlar və tanınma Petrescu həyatı boyu rəsmi mükafat almamışdır, lakin “Rumın Akademiyası” üzvlüyü (1947) onun tanınmasını göstərir. “Ultima noapte de dragoste” və “Patul lui Procust” Rumıniyada məktəb proqramlarına daxil edilmişdir. Əsərləri fransız, alman və digər dillərə tərcümə olunmuş, “Ultima noapte” 1981-ci ildə Rumın rejissoru Sergiu Nicolaescu tərəfindən filmə çevrilmişdir. Şəxsi həyatı Petrescu subay idi və şəxsi həyatını ictimaiyyətdən gizli saxlayırdı. Müharibə təcrübəsi səbəbindən bir qulağı kar olmuş, bu da onun tənha xarakterinə təsir etmişdir. O, filosofiyaya dərin maraq göstərmiş, “Doctrina substanței” (Maddə Doktrinası) adlı fəlsəfi traktat yazmışdır. Kommunist rejimlə münasibətləri gərgin olmuş, lakin açıq müxalifətdən çəkinmişdir. Mirası Camil Petrescu Rumın ədəbiyyatında psixoloji realizmin və modernizmin pioneridir. “Ultima noapte de dragoste” və “Patul lui Procust” Rumın nəsrinin klassikləri sayılır, müharibə və insan şüurunun təhlilində dərin iz qoymuşdur. Onun adı Buxarestdə küçələrə və ədəbi tədbirlərə verilmiş, Rumın teatr və ədəbiyyatında mühüm yer tutur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Camil_Petrescu
https://www.goodreads.com/book/show/58919657-versuri
https://www.imdb.com/name/nm0677856/bio/
https://findingtimetowrite.wordpress.com/2019/10/15/1930club-camil-petrescu/
https://www.goodreads.com/book/show/50043685-opere-1-versuri
https://romanianliterature.fandom.com/wiki/Camil_Petrescu
https://findingtimetowrite.wordpress.com/tag/camil-petrescu/
https://www.proquest.com/docview/1761645990?sourcetype=Scholarly%20Journals
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
