Burton Richter (1931–2018) - Amerikalı eksperimental fizik. O, hissəcik fizikası sahəsində fundamental kəşflər etmiş və 1976-cı ildə Nobel Fizika Mükafatına layiq görülmüşdür. Onun ən böyük nailiyyəti "Psi" (J/Ψ) mezonunun kəşfi olmuşdur ki, bu da kvark modeli və hissəcik fizikası üçün mühüm təsir yaratmışdır. Gəncliyi və təhsili Burton Richter 22 mart 1931-ci ildə ABŞ-ın Nyu-York ştatında anadan olmuşdur. Massaçusets Texnologiya İnstitutunda (MIT) təhsil almış və 1956-cı ildə fizika üzrə doktorluq dərəcəsi qazanmışdır. Doktorluq işindən sonra Stanford Universitetində işləməyə başlamış və hissəcik sürətləndiriciləri sahəsində tədqiqatlar aparmışdır. Elmi nailiyyətləri Psi (J/Ψ) Mezonunun Kəşfi və Nobel mükafatı 1974-cü ildə Stanfordun LINEAR hissəcik sürətləndiricisində (SLAC) apardığı eksperimentlər nəticəsində "Psi" mezonunu (J/Ψ hissəciyi) kəşf etdi. Bu kəşf "Çarm Kvarkı"nın varlığını təsdiqlədi və hissəcik fizikası üçün yeni bir dövr açdı. O, bu kəşfə görə 1976-cı ildə Samuel Ting ilə birlikdə Nobel Mükafatına layiq görüldü. Elektron-pozitron toqquşdurucuları üzərində İşlər Burton Richter hissəcikləri yüksək enerjilərdə öyrənmək üçün elektron-pozitron toqquşdurucularının inkişafına böyük töhfələr vermişdir. Stanford Pozitron-Elektron Toqquşdurucusunun (SPEAR) əsas qurucularından biri olmuşdur. Stanford LINEAR sürətləndirici və hissəcik fizikasının inkişafı O, Stanford LINEAR sürətləndirici mərkəzinin (SLAC) direktoru olmuş və burada bir çox fundamental eksperimentlərə rəhbərlik etmişdir. SLAC-da müasir hissəcik fizikası üçün vacib eksperimentlər aparılmışdır. Elm və cəmiyyətə töhfələri Burton Richter elm siyasətində fəal olmuş və ABŞ-da enerji siyasəti, nüvə təhlükəsizliyi və iqlim dəyişikliyi mövzusunda ekspert kimi çalışmışdır. O, bərpa olunan enerji və alternativ enerji mənbələri ilə bağlı da mühüm tədqiqatlar aparmışdır. Mükafatları və tanınma 1976 – Nobel fizika mükafatı 1993 – Enrico Fermi mükafatı 2007 – ABŞ-ın Milli elm medalı Son dövrləri və irsi Burton Richter 2018-ci ildə vəfat etmişdir. Onun hissəcik fizikası və sürətləndirici texnologiyalar sahəsində qoyduğu irs, müasir fizikanın inkişafında mühüm rol oynamışdır. Onun kəşfləri Standart Modelin təsdiqlənməsində və yeni hissəciklərin öyrənilməsində mühüm əhəmiyyət daşıyır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Burton_Richter
https://www.britannica.com/biography/Burton-Richter
https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1976/richter/biographical/
https://www6.slac.stanford.edu/about/our-people/burton-richter
https://itif.org/person/burton-richter/
https://thebreakthrough.org/people/burton-richter
https://news.stanford.edu/stories/2018/07/nobel-prize-winning-physicist-burton-richter-dies-87
Tarix : 25 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
