Bruno Zumino: Supersimmetriya və kvant sahə nəzəriyyəsinin inkişafına töhfə verən alim Həyatı və təhsili Bruno Zumino 1923-cü ildə İtaliyada anadan olmuşdur. O, Roma Universitetində təhsil almış və nəzəri fizika sahəsində ixtisaslaşmışdır. Sonradan ABŞ-a köçərək New York Universiteti və Berkeley Universitetində çalışmışdır. Zumino kvant sahə nəzəriyyəsi, supersimmetriya və nəzəri hissəcik fizikası sahələrində mühüm tədqiqatlar aparmışdır. Elmi nailiyyətləri Supersimmetriyanın inkişafı Zumino supersimmetriya nəzəriyyəsinin qurucularından biri olmuşdur. O, Julius Wess ilə birlikdə Wess-Zumino modeli kimi tanınan ilk dörd ölçülü supersimmetrik kvant sahə nəzəriyyəsini işləyib hazırlamışdır. Bu model supersimmetrik hissəciklərin və sahələrin davranışını izah edən ilk riyazi formalizm idi. Wess-Zumino-Witten modeli O, simmetriya pozuntularını və kvant anomaliyalarını tədqiq edərək Wess-Zumino-Witten (WZW) modelini inkişaf etdirmişdir. Bu model qeyri-abelian simmetriyaların kvant səviyyəsində necə pozulduğunu izah edən fundamental konsepsiyalardan biridir və string nəzəriyyəsi və konformal sahə nəzəriyyəsində geniş tətbiq olunur. Kvant sahə nəzəriyyəsi və topoloji effektlər Zumino topoloji kvant sahə nəzəriyyəsi və qabarma fazalarının izahında da əhəmiyyətli töhfələr vermişdir. Onun işi, sahə nəzəriyyəsində topoloji strukturların və qeyri-perturbativ effektlərin başa düşülməsinə kömək etmişdir. Elmi irsi və təsiri Zumino müasir hissəcik fizikası və nəzəri fizikanın inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Onun supersimmetriya və kvant anomaliyalarla bağlı tədqiqatları string nəzəriyyəsi, kvant qravitasiya və Böyük Birləşmiş Nəzəriyyələrdə mühüm rol oynayır. Bruno Zumino supersimmetriyanın və kvant sahə nəzəriyyəsinin inkişafına fundamental töhfələr vermiş nəzəri fiziklərdən biridir. Onun tədqiqatları müasir fizikanın əsas anlayışlarının formalaşmasında və gələcək nəzəri modellərin qurulmasında böyük əhəmiyyət daşıyır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Bruno_Zumino
https://history.aip.org/phn/11604027.html
https://senate.universityofcalifornia.edu/_files/inmemoriam/html/BrunoZumino.html
https://www.wikidata.org/wiki/Q554631
https://www.ictp.it/news/2014/6/memoriam-bruno-zumino
https://www.sif.it/riviste/sif/sag/ricordo/zumino
https://www.nasonline.org/wp-content/uploads/2024/06/zumino-bruno.pdf
Tarix : 26 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
