Bohemiya çoban iti (Çexcə: Chodský pes) - Çexiya Respublikasının qədim çoban iti növü. 2019-cu ildən etibarən Bohemiya çoban iti, FCI (Beynəlxalq Kinoloji Federasiya) və AKC (Amerika Kinoloji Klubu) tərəfindən müvəqqəti olaraq tanınmışdır. Bu növ, xüsusilə Çexiyanın Çod bölgəsi (Domažlice ətrafı) ilə əlaqələndirilir və tarixi boyu sərhəd keşikçisi, çoban iti və ov iti kimi istifadə edilmişdir. Tarix Çexiyanın qərbində yerləşən Çod bölgəsinin yerli bir növüdür. Bu itlər, tarixən Çodlar adlı etnik qrup tərəfindən istifadə edilmişdir. Çodlar, Orta əsrlərdə Bohemiya Krallığının sərhədlərini qorumaq üçün işə götürülmüşdü. Onların yanında xüsusi itlər olması, həm sərhəd keşikçiliyi, həm də qoyunçuluq üçün vacib idi. 1325-ci ildə Bohemiya kralı I Jan, Çodlara böyük itlər saxlamaq hüququ verdi. Bu hüquq adi kəndlilərə verilmirdi. Bu itlər, Çodların həm sərhəd keşikçiliyində, həm də qoyunçuluqda əsas köməkçiləri idi. 19-cu əsrdə yazıçı Alois Jirasek, "Psohlavci" (Çexcə: "İtbaşlılar") romanında Çodların üsyanını təsvir edərkən, Bohemiya Çoban İtini onların bayraq simvolu kimi təqdim etmişdi Bu itlər, Çodların mədəniyyətində və tarixində mühüm yer tutur. 20-ci əsrin ortalarında, II Dünya Müharibəsindən sonra Bohemiya çoban iti növü demək olar ki, yox olmaq ərəfəsində idi. 1984-cü ildə Jan Findejs və Vilem Kurz kimi kinoloqlar, bu növü yenidən bərpa etmək üçün işə başladılar. Yerli qəzetlərdə elanlar verərək, Bohemiya çoban itləri axtarıldı və 1985-ci ildə ilk bala doğuldu. 2000-ci ildə növün qeydiyyat kitabı bağlandı və 2019-cu ilə qədər təxminən 7,300 Bohemiya Çoban iti qeydiyyatdan keçdi. Bohemiya çoban iti, Şimali Amerikaya 2022-ci ildə rəsmi olaraq gətirildi. İllinoys ştatında ilk bala doğuldu və bu, növün Şimali Amerikada yayılması üçün yeni bir mərhələ oldu. 2023-cü ilə qədər Şimali Amerikada təxminən 100 Bohemiya çoban iti qeydiyyatdan keçmişdir. Xüsusiyyətlər Bohemiya çoban iti, orta ölçüdə, düzbucaqlı bədən quruluşuna malik bir itdir. Hündürlüyü 48-55 sm, çəkisi isə 15-25 kq arasındadır. Uzun və qalın tükləri, zəngin alt tükləri ilə birlikdə sərt hava şəraitinə davamlıdır. Əsas rəngi "qara və qəhvəyi"dir. Kiçik, iti və dik qulaqları, uzun və zərif boyun xətti ilə fərqlənir. Yüngül və rahat gedişi, bu növün tipik xüsusiyyətlərindəndir. Xasiyyət Canlı və çevik itlərdir. Onlar əla ailə itləri və idman itləridir. Tez öyrənən və itaətkar olan bu itlər, uşaqlar və digər ev heyvanları ilə yaxşı münasibət qurur. Kəskin qoxu hissi və çevikliyi ilə axtarış-xilasetmə işlərində uğurludur. Həmçinin, əlillər üçün əla müşayiətçi və gözətçi itlərdir. Bu növün sabit, sakit və mehriban xasiyyəti, sahibi və ailəsi ilə yaxşı münasibət qurmasını təmin edir. Sağlamlıq Ümumiyyətlə sağlam bir növ hesab olunur. 1990-cı illərdə Çexiya növ klubu tərəfindən qoyulan ciddi qaydalar sayəsində irsi xəstəliklər nadir hallarda müşahidə edilir. Orta ömür müddəti 12-14 ildir. Mədəniyyətdə Çexiyanın mədəniyyətində və tarixində mühüm yer tutur. Junak (Çexiya skaut təşkilatı) nişanlarında Bohemiya Çoban İtinin silueti istifadə olunur. Həmçinin, Michal Olsiak tərəfindən dizayn edilən və Plzen bölgəsində yerləşən Bohemiya Çoban İti heykəli, dünyanın ən böyük it heykəllərindən biridir. Heykəl, təxminən 4 metr hündürlükdə və 8 metr uzunluğundadır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Bohemian_Shepherd
https://www.akc.org/dog-breeds/bohemian-shepherd/
https://www.thesprucepets.com/bohemian-shepherd-characteristics-and-care-8625260
https://www.wisdompanel.com/en-us/dog-breeds/bohemian-shepherd
https://dogtime.com/dog-breeds/bohemian-shepherd
https://wagwalking.com/breed/bohemian-shepherd
https://www.dogster.com/dog-breeds/bohemian-shepherd
https://ckcusa.com/breeds/bohemian-shepherd/
https://www.dogbreedinfo.com/bohemianshepherd.htm
https://www.prodograw.com/raw-feeding-guide/bohemian-shepherd-feeding-guide/
https://animalia.bio/pets/bohemian-shepherd
http://www.narniakennels.com/bohemian-shepherds.html
Tarix : 14 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
