August Wilson (1945–2005) — Amerikalı dramaturq, 20-ci əsr və 21-ci əsrin əvvəllərində ABŞ-da Afroamerikalıların həyatını və təcrübələrini əks etdirən güclü teatr əsərləri ilə tanınan bir yazıçıdır. O, teatrda Afroamerikalıların səsi olmaqla yanaşı, Amerikanın sosial, mədəni və tarixi məsələlərini də dərindən işləmişdir. Wilson, həmçinin ABŞ tarixindəki əhəmiyyətli təbəqə dəyişikliklərini və irqi ədalətsizlikləri sənətində canlandırmışdır. Erkən həyatı və təhsil: August Wilson, 27 aprel 1945-ci ildə Pittsburgh, Pennsylvania şəhərində doğulmuşdur. O, anadan olan zaman adı Frederick August Kittel idi, amma sonra sonradan onu August Wilson olaraq dəyişdirdi. Wilsonun anası Afroamerikalı, atası isə Alman idi. Onun atası ailəni tərk etdikdən sonra, Wilson və anası Pittsburghda yaşamışlar. Wilson məktəb dövründə çox yaxşı oxuyan bir uşaq deyildi, amma 1960-cı illərin sonlarında yazmağa olan marağı artmağa başladı. Əvvəlcə özünü bir yazıçı kimi təsdiqləmək üçün çoxlu şeir yazmış və daha sonra dramaturgiya ilə məşğul olmuşdur. Karyerası və əsərləri: Wilson, ABŞ-ın müxtəlif şəhərlərindəki teatr dünyasında özünə yer tapdı və xüsusən də "Pittsburgh Dəstəsi" (Pittsburgh Cycle) adlandırdığı əsərlər seriyası ilə məşhur oldu. Bu seriya, Afroamerikalıların həyatını və onların müxtəlif dövrlərdəki təcrübələrini araşdıran 10 pyesdən ibarətdir. Hər bir pyes, 20-ci əsrin fərqli onilliklərində baş verir və bir neçə illik fasilələrlə bir-birini tamamlayır. Wilsonun "Pittsburgh Dəstəsi" pyesləri arasında ən tanınan və ən müvəffəqiyyətli olanları bunlardır: "Fences" (1985) – Bu pyes, Afroamerikalı bir atanın ailəsi ilə olan münasibətlərini və Amerika cəmiyyətindəki irqi ayrı-seçkiliklə əlaqədar problemləri göstərir. "Fences", Wilsona Pulitzer Mükafatı qazandırmış və Broadway-də böyük uğur qazanmışdır. "The Piano Lesson" (1987) – Afroamerikalı bir ailənin tarixini və mirasını müzakirə edən bu əsər də Pulitzer Mükafatı ilə təltif olunmuşdur. "Ma Rainey-s Black Bottom" (1984) – 1920-ci illərin Chicago şəhərində musiqi və rasizm mövzularını işləyən bu pyes, Wilsonun Afroamerikalı mədəniyyətinə və musiqisinə verdiyi diqqəti göstərir. "Joe Turner-s Come and Gone" (1984) – 1910-cu ildə Pittsburghda baş verən bu pyes, Afroamerikalıların şəxsiyyət axtarışları və cəmiyyət içindəki yerini sorgulayan bir hekayədir. "Seven Guitars" (1995) – 1940-cı illərdə bir qrup musiqçinin həyatını və onların məhrumiyyətlərini təhlil edən bir pyesdir. Təhsil və sosial məsələlər: August Wilson, bir çox pyesində ABŞ-da Afroamerikalıların yaşadığı çətinlikləri, xüsusən də irqi ayrı-seçkilik, maddi çətinliklər və mədəniyyətin qorunması məsələlərini vurğulamışdır. Wilson, həmçinin Afroamerikalıların tarixini və mədəniyyətini sənətdə təbliğ edən bir yazıçı olaraq tanınırdı. O, ənənəvi olaraq teatrda Afroamerikalıların səsini gücləndirmək və onların həyatını daha geniş auditoriyaya təqdim etmək məqsədini güdürdü. Təsiri və mirası: Wilsonun əsərləri, onun dövrünün Afroamerikalıların həyatını daha dərindən başa düşməyə çalışan hər kəs üçün əvəzolunmaz bir qaynaq oldu. Onun pyesləri yalnız teatr dünyasında deyil, həm də cəmiyyətdə müzakirələrə səbəb olmuş, Afroamerikalıların həyatını və təcrübələrini daha geniş kütlələrə tanıtmışdır. O, Broadway və teatr dünyasında çoxsaylı mükafatlar qazandı, o cümlədən iki Pulitzer Mükafatı (1987 və 1990), Tony Mükafatı, və daha çoxunu qazandı. Wilsonun əsərləri, həm afroamerikalı, həm də ümumi cəmiyyətin qarşılaşdığı sosial və mədəni məsələləri əks etdirərək, teatrın potensialını genişləndirdi. August Wilson, 2 oktyabr 2005-ci ildə xərçəngdən vəfat etdi, amma onun mirası, teatrda və ədəbiyyatda Afroamerikalıların və ümumilikdə bütün insanların səsinin daha güclü və ədalətli olmasını təmin etmək üçün davam edir. Onun pyesləri bu gün də dünya səhnələrində nümayiş etdirilir və yeni nəslin yaradıcılarına ilham verir.
https://en.wikipedia.org/wiki/August_Wilson
https://www.britannica.com/biography/August-Wilson
https://www.britannica.com/biography/August-Wilson
https://www.britannica.com/biography/August-Wilson
https://www.britannica.com/biography/August-Wilson
https://www.theguardian.com/stage/2023/aug/10/august-wilson-playwright-biography-film
https://www.theguardian.com/stage/2023/aug/10/august-wilson-playwright-biography-film
Tarix : 16 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
