Asma yuvalı todi-tiran ("Hemitriccus nidipendulus") - "Tyrannidae" fəsiləsinə aid olan milçəkqapan növü. Taksonomiya və sistematika Asma yuvalı todi-tiranın mürəkkəb taksonomik tarixçəsi var. İlk dəfə 1831-ci ildə "Euscarthmornis nidipendulus" adı ilə təsvir edilmiş və "Euscarthmornis" cinsinin tip nümunəsi olmuşdur. 20-ci əsrin bir hissəsində "Idioptilon" cinsinə aid edilmişdir. Nəticədə həm "Euscarthmornis", həm də "Idioptilon" cinsləri "Hemitriccus" cinsinə birləşdirilmişdir. Asma yuvalı todi-tiranın iki yarımnövü var: -"H. n. nidipendulus" (Wied, 1831) — nominativ yarımnöv. -"H. n. paulistus" (Hellmayr, 1914). Təsvir Asma yuvalı todi-tiranın uzunluğu 9,5–10 sm, çəkisi isə 7,2–8 q arasındadır. Erkək və dişi fərdlərin lələk örtüyü eynidir. Nominativ yarımnövün yetkin fərdlərinin başının üstü parlaq zeytun-yaşıl rəngdədir. Gözlərinin ətrafı sarımtıl zeytun, üzünün qalan hissəsi isə parlaq zeytun-yaşıl rəngdədir. Bel və belə yaxın hissələri parlaq zeytun-yaşıl, qanadları zeytun rəngindədir, uçuş lələkləri və örtüklərinin kənarları sarıdır. Quyruğu zeytun rəngindədir. Boğazı və alt hissələri əsasən ağdır, sinə və yan tərəflərində zəif boz-zeytun zolaqlar var. "H. n. paulistus" yarımnövünün lələk örtüyü nominativlə eynidir, lakin bir qədər böyükdür və quyruğu daha uzundur. Hər iki yarımnövün gözləri krem ağ, dimdiyi qəhvəyi, alt çənəsinin əsası boz-çəhrayı, ayaqları və dırnaqları isə açıq boz rəngdədir. Yayılması və yaşayış mühiti Asma yuvalı todi-tiran Braziliyanın cənub-şərqində parçalı yayılmışdır. Nominativ yarımnöv Sergipe və şimal-şərqi Bahia ştatlarında kiçik bir ərazidə yaşayır. "H. n. paulistus" yarımnövü isə cənubi Minas Gerais və Espírito Santodan şimal-şərqi Parana ştatına qədər daha geniş bir ərazidə yayılıb. Növ Atlantik meşələrində yaşayır, rütubətli "restinga" genişyarpaqlı və həmişəyaşıl meşələri məskunlaşdırır. Sıx meşəlikləri, ikinci dərəcəli meşələri və "Pteridium aquilinum" qıjısının kolluqlarını üstün tutur. Dəniz səviyyəsindən 900 metr yüksəkliyə qədər rast gəlinir. Davranış Asma yuvalı todi-tiran il boyu qalıcıdır. Qidalanma Asma yuvalı todi-tiran əsasən həşəratlarla qidalanır. Adətən tək-tək, bəzən isə cüt-cüt qidalanır və qarışıq növlərdən ibarət qidalanma dəstələrinə qoşulmur. Əsasən meşənin alt mərtəbəsindəki kolluqlarda və sıx bitkilərdə qidalanır. Qidasını əsasən oturduğu yerdən qısa uçuşlarla yarpaqların alt tərəfindən tutur. Çoxalma Asma yuvalı todi-tiranın çoxalma mövsümü dəqiq müəyyən edilməmişdir, lakin oktyabr ayını əhatə edir. Yuvası ot və digər bitki liflərindən, köklərdən hazırlanmış armudşəkilli bir quruluşdur və yan girişi var. Tez-tez bir budaqdan asılmış şəkildə, təxminən 1,5 metr yüksəklikdə, axarın üstündə yerləşir. Yumurta sayı ikidir. İnkubasiya müddəti, cavan fərdlərin uçma müddəti və valideyn qayğısı ilə bağlı detallar məlum deyil. Səs və çağırışlar Asma yuvalı todi-tiranın mahnısı "çox yüksək, sürətli və təkrar olunan 'tidr-de-tidr-de-dir'" səslənməsidir. Digər bir versiyası isə "tiréé-téélili téélili téélili" kimi təsvir edilir. Status "İUCN" ilk dəfə 1988-ci ildə asma yuvalı todi-tiranı "Yaxın Təhlükəli" kimi qiymətləndirsə də, 2004-cü ildən etibarən "ən az narahatlıq doğuran" növ kimi təsnif edir.
https://ebird.org/species/hattyr1
https://en.wikipedia.org/wiki/Hangnest_tody-tyrant
https://birdsoftheworld.org/bow/species/hattyr1/cur/introduction
https://xeno-canto.org/species/hemitriccus-nidipendulus
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/hangnest-tody-tyrant-hemitriccus-nidipendulus
https://www.inaturalist.org/taxa/16315-Hemitriccus-nidipendulus
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=4D3594265A07F200
https://animalia.bio/hangnest-tody-tyrant#google_vignette
Tarix : 2 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
