Arnold Ruge (1802–1880) - Alman filosofu, yazıçısı və sosial islahatçıdır. O, Alman idealizmi və romantizminin fəlsəfi mühitində fəaliyyət göstərmiş, həmçinin Alman İntibah dövrünün mühüm fiqurlarından biri olmuşdur. Ruge, sosializm və freedom anlayışlarını müdafiə edərək, dövrünün sosial və politiki məsələlərinə dair fikirlərini irəli sürmüşdür. Həyatı və təhsili Arnold Ruge 1802-ci ildə Züllichau, Prussiya (indiki Polşa) şəhərində anadan olub. O, Berlin Universitetində təhsil almış, burada fəlsəfə və hüquq sahələrində dərslər almışdır. Ruge, başda Fichte və Hegel olmaqla, dövrünün tanınmış fəlsəfi mütəfəkkirlərindən təsirlənmişdir. Gənclik illərindən başlayaraq Ruge, siyasi və mədəni məsələlərə maraq göstərmiş, vətənində Alman birliyi və sosial islahatlar mövzusunda mübahisələrə qoşulmuşdur. O, həmçinin romantik düşüncələri və millətçiliyi inkişaf etdirən fəlsəfi mühitin bir hissəsi olaraq, sosial və mədəni dəyişikliklərə çağırmışdır. Fəlsəfi və sosial yanaşmalar Ruge, romantizm və idealizmi birləşdirərək sosializm və millətçiliyi təhlil etmişdir. Onun fəlsəfəsində dinin və sosial quruluşların insan azadlığına qarşı qoyulması vurğulanırdı. O, Hegelin fəlsəfəsindən təsirlənərək, dialektik metoddan istifadə edirdi, amma onun yanaşmaları həm də xeyli praktiki idi. Sosializm və islahatçı yanaşma Ruge, sosializmin inkişafına dair təhlillər irəli sürmüş və zamanın dövlət strukturlarını tənqid etmişdir. O, hüquq, azadlıq və bərabərlik məsələlərində fəlsəfi yanaşmalarını ortaya qoymuş, sosial islahatların vacibliyini müdafiə etmişdir. Ruge’ün sosializmi, sadəcə iqtisadi islahatlar deyil, həmçinin insan hüquqlarının qorunması və sosial ədalətə yönəlmiş bir fikir axını idi. Politik və mədəni əsərlər Ruge, həmçinin Alman mədəniyyətinin və kültürünün inkişafına dair yazılar yazmışdır. O, Prussiya monarxiyasına qarşı çıxaraq, milli birlik və azadlıq məqsədini irəli sürmüşdür. Ruge’nin ən məşhur əsərlərindən biri olan “Das Allgemeine Deutsche Jahrbuch” (Ümumi Alman Həftəliyi), dövrünün mədəni və siyasi məsələlərini əhatə edərək geniş müzakirələrə səbəb olmuşdur. Əsərləri "Das Allgemeine Deutsche Jahrbuch" (Ümumi Alman Həftəliyi) - Ruge’nin ən tanınmış əsərlərindən biridir. Bu əsər Alman romantizmi, idealizmi və sosializm arasında əlaqələr qurur. O, bu əsərdə Prussiya monarxiyasını və Alman dövlətinin mövcud sosial vəziyyətini tənqid edərək, Alman birliyi və sosial islahatlar məsələlərini irəli sürmüşdür. "Die politische Umwälzung und die revolutionäre Bewegung" (Siyasi Devrim və İnqilabi Hərəkat) - Ruge, bu əsərində Alman inqilabı və sosializmin təkamülünü təhlil edir, dövlətin dəyişməsi və fərdi azadlıqların vacibliyi üzərində dayanır. "Die Philosophie des Geistes" (Ruhun Fəlsəfəsi) - Bu əsər Ruge'nin fəlsəfi yanaşmalarını və idealizmi təhlil etdiyi bir işdir. O, bu əsərdə insanın ruhu və azadlıq məsələlərini geniş müzakirə edir. Sosial və siyasi təsir Ruge, yalnız falsafəçi deyil, həm də ciddi bir siyasi xadim idi. Onun romantizmi və idealizmi cəmiyyətin mədəniyyəti ilə bağlı daha çox müasir düşüncələri və islahatçı ideyaları inkişaf etdirdi. Ruge'nin əsərləri, Alman idealizminin və romantizminin öz dövründəki təsirini göstərir və onun sosializmə verdiyi töhfə, dövrün fəlsəfi və siyasi mühitində böyük dəyişikliklərə səbəb olmuşdur. Son həyatı və mirası Arnold Ruge, 1880-ci ildə vəfat etmişdir. O, dövrünün fəlsəfi və sosial məsələlərindəki mübahisələri ilə tanınmış və Alman fəlsəfəsinin formalaşmasında mühüm rol oynamışdır. Rozanovun əsərləri, sosial dəyişiklik və azadlıq məsələlərini müdafiə etməsi ilə bugünkü sosialist düşüncə və siyasi fəlsəfə sahələrində mühüm təsir göstərmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Arnold_Ruge
https://www.britannica.com/biography/Arnold-Ruge
https://tr.wikipedia.org/wiki/Arnold_Ruge
https://www.britannica.com/biography/Arnold-Ruge
https://sites.ohio.edu/chastain/rz/ruge.htm
https://www.marxists.org/archive/marx/works/1843/letters/43_09-alt.htm
https://inlibris.com/authors/arnold-ruge/?srsltid=AfmBOoqZXXbBpnTCmiOjHtp3TvQp8vVNMFecO_QQxJW45GUiczSGiwX_
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
