Andreas von Ettingshausen (1796–1878) - Avstriyalı riyaziyyatçı və fizik idi. O, riyazi analiz, cəbr və optika sahələrində mühüm elmi nailiyyətlərə imza atmışdır. Xüsusilə determinantlar nəzəriyyəsi və riyazi fizika sahələrindəki töhfələri ilə tanınır. Eyni zamanda, optika və elektromaqnetizm sahəsində apardığı tədqiqatlar elmin inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Həyatı və karyerası Andreas von Ettingshausen 1796-cı ildə Almaniyanın Heidelberg şəhərində doğulmuşdur. O, riyaziyyata olan marağını gənc yaşlarından göstərmiş və Vyana Universitetində təhsil almışdır. Burada o, həm tələbə, həm də sonralar professor kimi fəaliyyət göstərmişdir. Ettingshausen 1821-ci ildə riyaziyyat professoru, daha sonra isə fizika professoru olmuşdur. Onun akademik karyerası Vyana Universiteti və Avstriya Elmlər Akademiyası ilə sıx bağlı olmuşdur. O, həmçinin bir çox tələbə yetişdirmiş və onların elmi fəaliyyətlərinə rəhbərlik etmişdir. Elmi töhfələri 1. Riyaziyyat və determinantlar nəzəriyyəsi Ettingshausen determinantlar nəzəriyyəsi sahəsində mühüm işlər görmüşdür. Onun tədqiqatları, xüsusilə matrisa nəzəriyyəsi və determinantların tətbiqləri ilə bağlı olmuşdur. Bu sahədə onun işi, müasir xətti cəbrin inkişafına töhfə vermişdir. 2. Riyazi fizika və elektromaqnetizm O, optika və elektromaqnetizm sahələrində də araşdırmalar aparmışdır. Onun ən mühüm kəşflərindən biri Ettingshausen effekti adlanan fizik hadisədir. Bu effekt elektrik və istilik cərəyanlarının qarşılıqlı təsirini izah edir və müasir termoelektrik tədqiqatlarda mühüm rol oynayır. 3. Riyaziyyatın tədrisi və kitabları Ettingshausen riyaziyyatın populyarlaşdırılması və tədrisi ilə də məşğul olmuşdur. O, riyaziyyat və fizikanın müxtəlif sahələrini sistemli şəkildə izah edən mühüm dərsliklər və kitablar yazmışdır. Onun yazdığı riyaziyyat dərslikləri uzun illər Avropa universitetlərində istifadə olunmuşdur. Mirası və son illəri Andreas von Ettingshausen 1878-ci ildə vəfat etmişdir. Onun elmi irsi riyazi fizika, cəbr və optika sahələrində mühüm təsir buraxmışdır. Xüsusilə Ettingshausen effekti və determinantlarla bağlı işləri müasir riyaziyyat və fizikanın inkişafında əhəmiyyətli yer tutur. Onun tədqiqatları həm nəzəri riyaziyyatda, həm də praktik fizika sahələrində bu gün də istifadə edilməkdədir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Andreas_von_Ettingshausen
https://de.wikipedia.org/wiki/Andreas_von_Ettingshausen
https://www.nature.com/articles/018197a0
https://www.wikidata.org/wiki/Q86374
https://www.wikidata.org/wiki/Q86374
https://geschichte.univie.ac.at/en/persons/andreas-ritter-von-ettingshausen
https://geschichte.univie.ac.at/en/persons/andreas-ritter-von-ettingshausen
Tarix : 11 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
