Andrea Camilleri - İtaliyalı yazıçı, ssenarist və teatr rejissoru. Ümumi məlumat O, dünya şöhrətini Commissario Salvo Montalbano haqqında detektiv romanları ilə qazanmışdır. Camilleri “Il corso delle cose” (İşlərin Gedişatı) ilə ədəbiyyata başlasa da, “La forma dell’acqua” (Suyun Forması) adlı ilk Montalbano romanı ilə tanınmışdır. Siciliya mədəniyyətini və dilini əks etdirən əsərləri ilə İtaliya ədəbiyyatında mühüm yer tutur. Həyatı Andrea Camilleri 1925-ci il sentyabrın 6-da Siciliyanın Porto Empedocle şəhərində anadan olmuşdur. Atası Carmelo Camilleri faşist partiyasının yerli liderlərindən biri, anası Elvira Fragapane isə evdar qadın idi. Camilleri Kataniya və Enna şəhərlərində təhsil almış, lakin universiteti bitirməmişdir. 1940-cı illərdə Siciliya Kommunist Partiyasına qoşulmuş və bu dövrdə şeir yazmağa başlamışdır. 1949-cu ildə Romaya köçmüş və burada “Accademia Nazionale d’Arte Drammatica”da teatr rejissorluğu üzrə təhsil almışdır. 1950-ci illərdən etibarən RAI (İtaliya Radiosu və Televiziyası) üçün ssenarilər yazmış və teatr tamaşaları səhnələşdirmişdir. O, ömrünün son illərində görmə qabiliyyətini itirsə də, yazmağa davam etmiş və 2019-cu il iyulun 17-də Romada 93 yaşında vəfat etmişdir. Yaradıcılığı Camilleri ədəbiyyata tarixi romanlar və esse ilə başlamış, lakin 1990-cı illərdən sonra detektiv janrında uğur qazanmışdır. Montalbano seriyası Siciliyanın xəyali Vigàta şəhərində keçir və yerli dialektdən istifadə edərək Siciliya həyatını təsvir edir. “La forma dell’acqua” (1994) ilə başlayan bu seriya ona beynəlxalq şöhrət gətirmiş və İtaliyada milyonlarla nüsxə satılmışdır. Camilleri həmçinin Luigi Pirandello və Leonardo Sciascia kimi Siciliyalı yazarlardan ilham almış, əsərlərində yumor, sosial tənqid və kulinariya detalları ilə seçilmişdir. O, 100-dən çox kitab yazmış və son romanını – Montalbano seriyasının finalını – ölümündən sonra nəşr olunmaq üçün əvvəlcədən hazırlamışdır. Əsərləri Andrea Camilleri çoxsaylı detektiv roman, tarixi roman və esse yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri bunlardır: “Il corso delle cose” – “İşlərin Gedişatı” (1978) – ilk roman. “La forma dell’acqua” – “Suyun Forması” (1994) – Montalbano seriyasının ilk kitabı. “Il ladro di merendine” – “Qəlyanaltı Oğrusu” (1996) – detektiv roman. “La caccia al tesoro” – “Xəzinə Axtarışı” (2010) – Montalbano seriyasından. “Il re di Girgenti” – “Girgentinin Kralı” (2001) – tarixi roman. Mükafatlar və tanınma Camilleri 2003-cü ildə “Premio Campiello” və 2011-ci ildə “International Dagger Award” qazanmışdır. 2008-ci ildə Siciliya Universitetindən fəxri doktorluq almış və İtaliya Respublikasının “Grand Officer” ordeni ilə təltif olunmuşdur. Montalbano seriyası 1999-cu ildən etibarən RAI tərəfindən televiziyaya uyğunlaşdırılmış və “Inspector Montalbano” adı ilə dünya üzrə populyarlaşmışdır. Əsərləri 30-dan çox dilə tərcümə olunmuşdur. Şəxsi həyatı Camilleri 1957-ci ildə Rosetta Dello Siesto ilə evlənmiş və bu nikahdan Andreina, Elisabetta və Mariolina adlı üç qızı olmuşdur. O, ömrünün çox hissəsini Romada keçirsə də, Siciliyaya tez-tez səfər etmiş və Porto Empedocle ilə bağlılığını qoruyub saxlamışdır. Camilleri siqaret həvəskarı idi və hətta Montalbano xarakterinə də bu xüsusiyyəti əlavə etmişdi. Görmə qabiliyyətini itirdikdən sonra əsərlərini dikte etməklə yazdırmışdır. Mirası Andrea Camilleri Siciliya mədəniyyətini və İtaliya detektiv ədəbiyyatını dünya miqyasında tanıdan ən mühüm yazıçılardan biridir. Montalbano seriyası onun yaradıcılığının zirvəsi olaraq qalır və Siciliyanın turizm imicinə də töhfə vermişdir. Camilleri İtaliya ədəbiyyatında yumor və insan təbiətinin incə təhlili ilə yadda qalır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Andrea_Camilleri
https://www.goodreads.com/author/show/17350.Andrea_Camilleri
https://www.panmacmillan.com/blogs/crime-thriller/inspector-montalbano-series-in-order-camilleri
https://www.theguardian.com/books/2019/jul/17/andrea-camilleri-obituary-inspector-montalbano
https://simple.wikipedia.org/wiki/Andrea_Camilleri
https://www.bbc.com/news/world-europe-48681253
https://www.timesofsicily.com/interview-andrea-camilleri/
https://crimereads.com/andrea-camilleri-a-crime-readers-guide-to-the-classics/
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
