Amerika qaşqaldağı - Rallidae fəsiləsinə aid olan bir quş növü. Yayılması və yaşayış mühiti Amerika qaşqaldağı Şimali Amerikanın böyük bir hissəsini əhatə edən miqrasiya edən bir quşdur. Sakit okean və ABŞ-ın cənub-qərb bölgələrində, həmçinin Meksikada il boyu yaşayır. Yay aylarında isə şimal-şərq bölgələrində çoxalır. Qaşqaldaqlar üzən yuvalar qurur və hər dəfə 8-12 yumurta qoyur. Dişi və erkək fərdlər oxşar görünüşə malik olsalar da, aqressiv davranış zamanı erkəyin baş lələkləri daha böyük olur. Amerika qaşqaldağı əsasən yosun və digər su bitkiləri ilə qidalanır, lakin heyvanlar (həm onurğalılar, həm də onurğasızlar) da qida mənbəyi kimi istifadə olunur. Qorunma statusu Amerika qaşqaldağı "Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı" (IUCN) tərəfindən "ən az narahatlıq doğuran növ" kimi təsnif edilmişdir. Ovçular üçün qaşqaldaqların ətinin ördəklərin ətindən daha az cəlbedici olması səbəbindən, bu quşlar nadir hallarda ovlanır. Çoxalma Qaşqaldaqların çoxalma davranışı maraqlıdır. Analar ən parlaq lələklərə malik balaları üstün tutur, bu da balaların cavanlıqda daha rəngli lələklərə sahib olmasına səbəb olur. Lakin yaşlandıqca bu lələklər solğunlaşır. Qaşqaldaqlar həmçinin öz növlərinin balalarını parazit kimi qəbul edə bilir və öz balalarını parazitlərdən fərqləndirmək üçün mexanizmlər inkişaf etdirmişdir. Taksonomiya Amerika qaşqaldağı 1789-cu ildə alman təbiətşünası Johann Friedrich Gmelin tərəfindən təsvir edilmişdir. Gmelin bu növü Fulica cinsinə aid edərək "Fulica americana" elmi adını vermişdir. İki yarımnövü tanınır: "F. a. americana" və "F. a. columbiana". Karib qaşqaldağı isə indi əsas növün rəng variantı kimi qəbul edilir. Təsvir Amerika qaşqaldağı 34–43 sm uzunluğunda və 58–71 sm qanad aralığına malikdir. Yetkin fərdlərin ağ dimdiyi və ağ alın qalxanı var, bu qalxanın üstündə gözlər arasında qırmızımtıl bir ləkə olur. Erkək və dişi fərdlər oxşar görünüşə malik olsalar da, dişilər daha kiçik olur. Cavan quşların baş lələkləri zeytun-qəhvəyi, bədəni isə boz rəngdədir. Təxminən 4 aylıq olanda yetkinlərin rənginə çevrilirlər. Yaşayış yerləri Amerika qaşqaldağı əsasən şirin su mühitlərində yaşayır, lakin qış aylarında müvəqqəti olaraq duzlu su mühitlərinə də keçə bilər. Çoxalma dövründə cənubi Kvebekdən Şimali Amerikanın Sakit okean sahillərinə qədər geniş bir ərazidə tapılır. Qışda isə ABŞ-ın cənubuna və Britaniya Kolumbiyasının cənubuna miqrasiya edir. Qidalanma Qaşqaldaqlar əsasən su bitkiləri, xüsusilə yosunla qidalanır, lakin onurğalı və onurğasız heyvanları da yeyirlər. Çoxalma dövründə su həşəratları və molyusklarla qidalanmağa üstünlük verirlər. Balalar ilk 12 gün ərzində əsasən su həşəratları ilə qidalanır, daha sonra toxum və bitki qidalarına keçid edirlər. Qorunma və təhlükələr Amerika qaşqaldağı "ən az narahatlıq doğuran növ" kimi təsnif edilsə də, bəzi təhlükələrlə üzləşir. Bataqlıqların qurudulması, şəhərləşmə və ətraf mühitin çirklənməsi bu növ üçün əsas təhdidlərdəndir. Elmi tədqiqatlar üçün qaşqaldaqlar bataqlıqlarda toksin səviyyələrini izləmək üçün istifadə olunur. Mədəni əhəmiyyəti Luiziana sahilində qaşqaldaqlar "pouldeau" adlanır və Kakun mətbəxində istifadə olunur. Həmçinin bu qaşqaldaq "Toledo Mud Hens" kiçik liqasının beysbol komandasının maskotudur.
https://www.allaboutbirds.org/guide/American_Coot/overview
https://animaldiversity.org/accounts/Fulica_americana/
https://www.inaturalist.org/taxa/473-Fulica-americana
https://www.audubon.org/field-guide/bird/american-coot
https://birdsoftheworld.org/bow/species/y00475/cur/introduction
https://mdc.mo.gov/discover-nature/field-guide/american-coot
https://www.birdatlas.bc.ca/accounts/speciesaccount.jsp?sp=AMCO&lang=en
https://www.dnr.state.mn.us/birds/americancoot.html
https://www.chesapeakebay.net/discover/field-guide/entry/american-coot
https://dnr.illinois.gov/education/wildaboutpages/wildaboutbirds/wildaboutbirdsrails/wabamericancoot.html
https://holdenfg.org/nature-profiles/american-coot/
https://biokids.umich.edu/critters/Fulica_americana/
https://animalia.bio/american-coot
https://www.oiseaux-birds.com/card-american-coot.html
https://www.tn.gov/twra/wildlife/birds/waterbirds/american-coot.html
https://mnbirdatlas.org/species/american-coot/
https://www.outdooralabama.com/cranes-rails-and-allies/american-coot
https://www.naturemanitoba.ca/american-coot
https://fieldguide.mt.gov/speciesDetail.aspx?elcode=ABNME14020
https://txtbba.tamu.edu/species-accounts/american-coot/
https://environment.bm/american-coot
https://earthlife.net/american-coot/
https://www.nps.gov/miss/learn/nature/birdsamer.htm
https://www.tmparksfoundation.org/animals/american-coot
https://nocsprovisions.jp/blogs/digest/the-american-coot?srsltid=AfmBOopDFBk79--7Q5I_NNLUEJ9ZazalQ1QUBXZ8K_t2IWHE8uzfCTHl
https://www.birdweb.org/birdweb/bird/american_coot
https://www.saltergrove.org/american-coot/
Tarix : 26 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
