Amerika qara ördəyi - Anatidae fəsiləsinə aid olan böyük bir su quşu. Tarix Bu növ 1902-ci ildə William Brewster tərəfindən təsvir edilmişdir. Anas cinsinin ən ağır növü olan qara ördək orta hesabla 720–1640 qram ağırlığında və 54–59 sm uzunluğundadır. Qanadları isə 88–95 sm arasında dəyişir. Rəng baxımından yaşılbaş ördəklərə bənzəsə də, daha tünd lələklərə malikdir. Erkək və dişi fərdlər ümumilikdə oxşar görünüşə sahib olsalar da, erkəyin dimdiyi sarı, dişininki isə tünd yaşıl rəngdədir və üst çənəsində tünd işarələr var. Bu növ Şimali Amerikanın şərqində yayılmışdır. Çoxalma mövsümündə adətən Kanadada Saskachevandan Atlantik sahilinə qədər, ABŞ-da isə Böyük Göllər və Adirondack bölgələrində sahil və şirin su bataqlıqlarında tapılır. Qismən miqrasiya edən bu quşlar əsasən ABŞ-ın şərqində, xüsusilə sahil bölgələrində qışlayır. Çoxalma Qara ördək tez-tez və geniş miqyasda yaşılbaş ördəklə çarpazlaşır, çünki bu iki növ bir-biri ilə yaxından qohumdur. Dişi ördək altı ilə on dörd arasında oval formalı yumurta qoyur. Yumurtalar hamar səthə malik olub, ağ və buff-yaşılın müxtəlif çalarlarında ola bilər. Yumurtadan çıxma prosesi orta hesabla 30 gün çəkir. İnkubasiya dövrü adətən 25-26 gün davam edir və bu müddət ərzində hər iki cins fərd yumurtalara qulluq edir, lakin erkək fərd dişi inkubasiyanın ortalarına qədər ərazini qoruyur. Balaların tüklənməsi təxminən altı həftə çəkir. Yumurtalardan balalar çıxdıqdan sonra dişi ördək onları, zəngin onurğasız heyvanlar və bitki olan böyütmə sahələrinə aparır. Qorunma statusu və təhlükələr Amerika qara ördəyi "Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı" (IUCN) tərəfindən "ən az narahatlıq doğuran növ" kimi qiymətləndirilir, lakin bu növün bəzi populyasiyaları azalmaqdadır. Uzun müddətdir ki, ov quşu kimi qiymətləndirilən qara ördək, bataqlıqların qurudulması, şəhərləşmə, qlobal istiləşmə və dəniz səviyyəsinin yüksəlməsi kimi səbəblərə görə yaşayış mühitini itirməkdədir. ABŞ "Balıq və Vəhşi Təbiət Xidməti", bu növün miqrasiya, qışlama və çoxalma populyasiyalarını dəstəkləmək üçün bir çox ərazidə yaşayış mühitini satın alaraq idarə edir. "Atlantik Sahili Birgə Təşəbbüsü" də qışlama və çoxalma ərazilərində yaşayış mühitinin bərpası və torpaq alınması layihələri vasitəsilə qara ördəyin mühitini qoruyur. Taksonomiya və etimologiya Amerika ornitoloqu William Brewster, 1902-ci ildə qara ördəyi "Anas obscura rubripes2 kimi təsvir etmişdir. Bu ad "qırmızı ayaqlı qara ördək" mənasını verir. Hazırkı elmi adı olan "Anas rubripes" latın mənşəlidir: Anas "ördək", rubripes isə "qırmızı ayaq" deməkdir (ruber – "qırmızı", pes – "ayaq"). Təsvir Qara ördəyin erkəkləri sarı, dişiləri isə tünd yaşıl dimdiyə malikdir. Başları qəhvəyi rəngdədir, lakin bədənlərinin tünd qəhvəyi rəngindən bir qədər açıqdır. Yanları və boğazı qəhvəyi zolaqlıdır, başının üstündə tünd zolaq və tünd gözlər var. Qanad lələkləri parlaq bənövşəyi-mavi rəngdədir və əsasən qara kənarlara malikdir. Ayaqları narıncı rəngdədir və qara pərdəlidir. Yayılması və yaşayış mühiti Qara ördək Şimali Amerikanın şərqində yayılmışdır. Kanadada şimal-şərqi Saskachevandan Nyufaundlend və Labradora qədər, ABŞ-da isə şimali İllinoys, Miçiqan, Nyu Cersi, Ohayo, Konnektikut, Vermont, Cənubi Dakota, Qərbi Virciniya, Men və Şimali Karolina kimi ştatlarda tapılır. Bu növ həm şirin, həm də duzlu su bataqlıqlarını üstün tutur. Qış aylarında əsasən körfəzlərə bitişik duzlu bataqlıqlarda, kənd təsərrüfatı sahələrində və çay mənsəblərində yaşayır. Davranış Qara ördək həm bitki, həm də heyvan mənşəli qidalarla qidalanan omnivor bir növdür. Çoxalma mövsümündə qidasının təxminən 80%-i bitki, 20%-i isə heyvan mənşəlidir. Qışda isə heyvan qidasının nisbəti 85%-ə qədər artır. Balalar yumurtadan çıxdıqdan sonra ilk 12 gün ərzində əsasən su onurğasızları ilə qidalanır, daha sonra toxum və digər bitki qidalarına keçid edirlər. Çoxalma Çoxalma dövründə qara ördək şirin su bataqlıqlarında, göllərdə, çaylarda və estuariyaların kənarlarında yuva qurur. Dişi ördək altı ilə on dörd arasında yumurta qoyur. Yumurtaların rəngi ağdan buff-yaşılın müxtəlif çalarlarına qədər dəyişir. İnkubasiya dövrü 25-26 gün davam edir və hər iki cins fərd yumurtalara qulluq edir. Balalar təxminən altı həftə sonra tüklənməyə başlayır.

İstinadlar

https://www.allaboutbirds.org/guide/American_Black_Duck/id

https://www.audubon.org/field-guide/bird/american-black-duck

https://www.ducks.ca/species/american-black-duck/

https://www.ducks.org/hunting/waterfowl-id/american-black-duck

https://www.nrcs.usda.gov/programs-initiatives/working-lands-for-wildlife/american-black-duck

https://acjv.org/american-black-duck/

https://www.fws.gov/species/american-black-duck-anas-rubripes

https://abcbirds.org/bird/american-black-duck/

https://www.chesapeakebay.net/discover/field-guide/entry/american-black-duck

https://nhpbs.org/natureworks/americanblackduck.htm

https://animalia.bio/American-Black-Duck#google_vignette

https://www.hww.ca/wildlife/birds/american-black-duck/

https://wildlife-species.canada.ca/bird-status/oiseau-bird-eng.aspx?sY=2019&sL=e&sM=a&sB=ABDU

https://www.landscapepartnership.org/networks/working-lands-for-wildlife/landscapes-wildlife/black-duck

https://en.wikipedia.org/wiki/American_black_duck

https://dnr.illinois.gov/education/wildaboutpages/wildaboutbirds/wildaboutbirdswaterfowl/a-c/wabamericanblackduck.html

https://www.fieldandstream.com/hunting/american-black-duck

https://www.tn.gov/twra/wildlife/birds/waterbirds/american-black-duck.html

Tarix : 26 yanvar 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.