Alexander von Middendorff (1815–1894) — Rus təbiətşünası, zooloq, botanika və etnoqrafiya sahələrində tanınmış alim və ekspedisiya rəhbəri. O, xüsusilə Şimali Asiya və Sibir ərazilərində apardığı təbiətşünaslıq ekspedisiyaları ilə məşhurdur və bu ərazilərin flora, fauna və xalqları barədə çoxsaylı elmi məlumatlar toplamışdır. Von Middendorff, həmçinin Rusiyada və Avropada təbiət elmlərinin inkişafına mühüm töhfələr vermişdir. Erkən həyatı və təhsili Alexander von Middendorff 1815-ci ildə Almaniyada, Lübekdə anadan olub. Gənc yaşlarında təbiətə olan marağı onu təbiət elmləri və zoologiya sahəsində təhsil almağa yönəltmişdir. O, Berlində və digər Avropa universitetlərində təhsil almış və burada zoologiya və botanika üzrə təhsilini dərinləşdirib. Həmçinin, alman alimi Johann Wolfgang von Goethe ilə əlaqə saxlayaraq elm dünyasına olan marağını daha da inkişaf etdirmişdir. Şimali Asiya və Sibir ekspedisiyaları Alexander von Middendorff, Rusiyanın imperiya ərazisində, xüsusilə Sibir və Şimali Asiya bölgələrində bir neçə mühüm təbiətşünaslıq ekspedisiyası həyata keçirmişdir. 1840-cı illərin ortalarında o, Sibirə səyahət etməyə başladı və burada flora, fauna və etnoqrafiya ilə bağlı geniş tədqiqatlar apardı. Onun 1843–1845-ci illərdəki Sibir ekspedisiyası, bu regionların bioloji və mədəni müxtəlifliyini araşdırmaq məqsədi daşıyırdı. Bu ekspedisiyanın nəticələri, Şimali Asiyanın təbiəti və yerli xalqları barədə əhəmiyyətli məlumatlar təqdim etdi. Von Middendorff, Sibir və Şimali Asiyanın ərazilərində rast gəlinən bitki və heyvan növlərini təsvir edərək çoxsaylı yeni növlərin elmi təsnifatını aparmışdır. Fauna və flora haqqında tədqiqatları Middendorff, Şimali Asiya və Sibir florası və faunasını dərindən öyrənmiş, yeni bitki və heyvan növlərini kəşf etmiş və onların coğrafiyasını təhlil etmişdir. O, həmçinin Rusiyanın tundra və dağlıq ərazilərindəki bioloji müxtəliflikləri öyrənmişdir. Von Middendorff, Sibir və Şimali Asiyanın bitki örtüyünü, heyvanları və xüsusilə quşları diqqətlə araşdırmışdır. Bu tədqiqatlar, həm bu regionların təbiətini, həm də bu ərazilərin ekologiyasını anlamağa kömək etmişdir. Etnoqrafiya və xalqların öyrənilməsi Alexander von Middendorff yalnız təbiətşünaslıqla deyil, həm də etnoqrafiya ilə maraqlanmışdır. O, Sibir və Şimali Asiya xalqlarını öyrənərək onların mədəniyyətləri, dilləri və həyat tərzi barədə geniş məlumat toplamışdır. Middendorff, bu xalqların adət-ənənələrini, yaşayışlarını və təsərrüfatlarını qeyd edərək onların həyatını elmi şəkildə sənədləşdirmişdir. Onun etnoqrafik tədqiqatları, bu regionların mədəni irsinin qorunmasına və elmi cəhətdən öyrənilməsinə mühüm töhfə vermişdir. Elmi əsərləri və irsi Von Middendorffun apardığı tədqiqatlar çoxsaylı elmi əsərlərdə toplanmışdır. Onun ən mühüm əsərlərindən biri "Sibir faunasının təhlili" ("Analysis of the Fauna of Siberia") adlı əsəridir ki, burada o, Sibir və Şimali Asiyanın heyvan növlərini sistemləşdirərək çoxsaylı yeni məlumatlar təqdim etmişdir. Bundan əlavə, onun "Şimali Asiyanın təbiəti və xalqları" ("Nature and Peoples of Northern Asia") adlı əsəri də, bu bölgənin etnoqrafiyasına və təbiətinə dair çoxsaylı məlumatları özündə birləşdirir. Sonrakı illər və irsi Alexander von Middendorff 1894-cü ildə vəfat etmişdir. Onun elmi irsi, xüsusilə Şimali Asiyanın və Sibir regionunun təbiətinin və xalqlarının öyrənilməsi sahəsində əhəmiyyətli bir qaynaq olaraq qalır. Onun ekspedisiyaları və tədqiqatları, həmin dövrün elmi tədqiqatçıları və müasir təbiətşünaslar üçün qiymətli bir baza rolunu oynamaqdadır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Alexander_von_Middendorff
https://www.researchgate.net/publication/231897280_Alexander_von_Middendorff_and_his_expedition_to_Siberia_1842-1845
https://www.britannica.com/biography/Alexander-Theodor-von-Middendorff
https://www.cambridge.org/core/journals/polar-record/article/alexander-von-middendorff-and-his-expedition-to-siberia-18421845/9997AA7A5E6297963783C4B1CD0AA4BA
https://www.researchgate.net/publication/311866440_Alexander_Theodor_von_Middendorff_-_doctor_explorer_and_promoter_of_cattle-breeding
https://www.wikidata.org/wiki/Q461620
https://www.proquest.com/scholarly-journals/alexander-theodor-von-middendorff-doctor-explorer/docview/1884184262/se-2
Tarix : 3 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
