Alexander Oparin (1894–1980) — Rus biokimyaçısı və bioloqu, həyatın yaranışı və abiogenezi (canlı orqanizmlərin həyatın ilkin mərhələlərində necə yarandığı ilə bağlı nəzəriyyə) mövzusunda irəli sürdüyü nəzəriyyələrlə tanınan alim. O, həyatın yaranışını kimyəvi və biokimyəvi aspektdən izah etməyə çalışan ilk tədqiqatçılardan biri olmuşdur. Oparin, eyni zamanda, müasir biologiyanın və biokimyanın əsaslarını qoyan alimlərdən biridir. Həyatı və təhsili Alexander Oparin 1894-cü ildə Rusiyanın Yekaterinoslav şəhərində (indiki Dnipro, Ukrayna) anadan olmuşdur. O, Sankt-Peterburq Universitetində təhsil almış və biokimya və biologiya sahələrindəki fundamental biliklərini burada inkişaf etdirmişdir. Oparin, gənc yaşlarından həyatın yaranışının və canlıların inkişafının elmi əsaslarını başa düşmək istəyib və bu sahədə apardığı tədqiqatlarla məşhurlaşıb. O, biokimya üzrə doktorluq dissertasiyasını tamamladıqdan sonra, müxtəlif institutlarda və universitetlərdə tədris etmiş və tədqiqatlarını davam etdirmişdir. Elmi fəaliyyəti Alexander Oparinin elmi fəaliyyəti, əsasən abiogenez (həyatın qeyri-canlı maddələrdən yaranması) və həyatın kimyəvi yaranışı ilə əlaqəlidir. O, biokimya və bioloji kimya sahələrində, həyatın yaranışını izah etmək üçün kimyəvi təcrübələrə əsaslanmış nəzəriyyələr irəli sürmüşdür. Oparin, həyatın yaranışının biyokimyəvi və kimyəvi proseslər nəticəsində baş verdiyini təklif etmişdir. Oparin, təbiətdəki həyatın yaranmasının ilk addımlarını kimyəvi proseslərlə izah etməyə çalışmışdır. O, atmosferdəki qeyri-organik maddələrin birləşərək üzvi maddələr (amino asitlər, şəkərlər, yağ turşuları və s.) əmələ gətirdiyini və bu maddələrin daha sonra həyatın ilkin formalarına, yəni hüceyrə strukturlarına çevrildiyini irəli sürmüşdür. Bu nəzəriyyə, həyatın təbiətindəki kimyəvi prosesləri anlamağa çalışmış və bioloji elmlərdəki inkişafı təkan vermişdir. Ən məşhur nəzəriyyəsi Oparinin ən məşhur nəzəriyyəsi, abiogenetik nəzəriyyə olaraq tanınır. Bu nəzəriyyəyə görə, həyatın yaranışı kimyəvi reaksiyalar nəticəsində baş vermişdir. Oparin, bu nəzəriyyəni daha ətraflı şəkildə təsvir edərək, həyatın əvvəlindəki mühitin, quyruqlu kometalar, qazlardan, su və elektrik yüklənmiş hadisələrdən ibarət olduğunu təklif etmişdir. O, həyatın ilkin formalarının sadə üzvi maddələrin kimyəvi reaksiyaları nəticəsində inkişaf etdiyini düşünmüşdür. Təsiri və mirası Oparinin nəzəriyyələri və tədqiqatları, müasir abiogenez nəzəriyyəsinin inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Onun irəli sürdüyü fikirlər, həyatın yaranışı mövzusunda müxtəlif elmi yanaşmaların formalaşmasında mühüm rol oynamışdır. Oparin, bu sahədə irəliləyişlər və ideyalar təqdim etməklə, gələcək alımların həyatın necə və harada meydana gəldiyini başa düşməyə yönəlmiş tədqiqatları dəstəkləmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Alexander_Oparin
https://www.britannica.com/biography/Aleksandr-Oparin
https://www.lindahall.org/about/news/scientist-of-the-day/aleksandr-oparin/
https://www.physicsoftheuniverse.com/scientists_oparin.html
https://www.wikidata.org/wiki/Q44483
https://www.imdb.com/name/nm4380405/
https://www.eoht.info/page/Alexander%20Oparin
Tarix : 3 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
