Alexander Lange Kielland (18 fevral 1849 – 6 aprel 1906)-Norveç yazıçısı və dramaturqu. Ümumi məlumat O, “Garman & Worse” (1880) və “Gift” (Zəhər, 1883) kimi romanları ilə tanınır və Norveç ədəbiyyatında sosial realizmin ən mühüm nümayəndələrindən biridir. Kielland burjua cəmiyyətinin ikiyüzlülüyünü və sosial bərabərsizliyi tənqid edən əsərləri ilə məşhurdur. O, həmçinin “Dörd Böyük” (De Fire Store) – Henrik İbsen, Bjørnstjerne Bjørnson və Jonas Lie ilə birlikdə Norveç ədəbiyyatının əsas simalarından biri kimi qəbul edilir. Həyatı Alexander Kielland 1849-cu il fevralın 18-də Norveçin Stavanger şəhərində anadan olmuşdur. Atası Jens Zetlitz Kielland tacir və konsul, anası Johanne Margrethe Bull isə varlı bir ailədən idi. Beş uşaqlı ailədə böyüyən Kielland burjua mühitində yetişmişdir. Orta təhsilini “Stavanger Katedralskole”da almış və 1867-ci ildə məzun olmuşdur. 1869-cu ildə “Oslo Universiteti”ndə hüquq təhsilinə başlamış, 1871-ci ildə bakalavr dərəcəsi qazanmışdır. Təhsildən sonra Stavangerə qayıdaraq ailəsinin kərpic zavodunda işləmişdir. 1879-cu ildə yazıçı karyerasına fokuslanmaq üçün işini tərk etmiş və Parisə köçmüşdür. 1880-ci illərdə Norveçə qayıtmış və 1891-1902-ci illərdə “Stavanger Aftenblad” qəzetində redaktor və jurnalist kimi çalışmışdır. 1902-1906-cı illərdə Bergen şəhərinin meri olmuşdur. Kielland 1906-cı il aprelin 6-da Bergen şəhərində ağciyər xəstəliyindən vəfat etmişdir. Yaradıcılığı Kielland ədəbiyyata “Novelletter” (Qısa Hekayələr, 1879) toplusu ilə başlamışdır. İlk romanı “Garman & Worse” (1880) Stavangerin tacir ailələrinin həyatını və ikiyüzlülüyünü təsvir edir. “Arbeidsfolk” (İşçi Xalq, 1881) və “Gift” (1883) burjua cəmiyyətinin sosial problemlərini və təhsil sistemini tənqid edir. “Skipper Worse” (Kapitan Worse, 1882) dini fanatizmi və ticarət dünyasını satira ilə əks etdirir. Kielland-in üslubu realist, ironik və kəskindir; o, Émile Zola və Charles Dickens-dan təsirlənmişdir. Əsərləri Norveç cəmiyyətindəki sinfi bərabərsizliyi və dini riyakarlığı ifşa edir. Yazıçılıq karyerası qısa olsa da (1879-1883), onun təsiri böyük olmuşdur. Əsərləri Alexander Kielland romanlar, qısa hekayələr və pyeslər yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri bunlardır: “Novelletter” – “Qısa Hekayələr” (1879) – qısa hekayə toplusu. “Garman & Worse” – “Garman və Worse” (1880) – roman. “Arbeidsfolk” – “İşçi Xalq” (1881) – roman. “Skipper Worse” – “Kapitan Worse” (1882) – roman. “Gift” – “Zəhər” (1883) – roman. “Fortuna” – “Fortuna” (1884) – roman. “Sne” – “Qar” (1886) – roman. Mükafatlar və tanınma Kielland rəsmi ədəbi mükafatlar qazanmasa da, dövrünün ən nüfuzlu yazarlarından biri kimi tanınmışdır. 1880-ci ildə “Garman & Worse” Norveçdə geniş bəyəni qazanmış və Skandinaviya ədəbiyyatında diqqət çəkmişdir.Əsərləri ingilis, fransız və alman dillərinə tərcümə olunmuşdur. Ölümündən sonra “Stavanger Universiteti” tərəfindən onun adına ədəbi tədqiqatlar aparılmış və Stavanger şəhərində heykəli qoyulmuşdur. “Gift” Norveç təhsil sistemində tənqidi müzakirələrə səbəb olmuşdur. Şəxsi həyatı Kielland 1872-ci ildə Beate Ramsland (1853–1920) ilə evlənmişdir. Cütlüyün beş övladı – dörd oğul və bir qız – olmuşdur. Oğlu Jens Zetlitz Kielland (1873–1926) diplomat olmuşdur. Kielland Parisdə yaşadığı illərdə Avropa mədəniyyətindən təsirlənmiş və Norveçdə sosial islahatları dəstəkləmişdir. O, həyatının son illərində siyasətə maraq göstərmiş və Bergen meri kimi xidmət etmişdir. Mirası Alexander Kielland Norveç ədəbiyyatında sosial realizmin ən kəskin səslərindən biridir. Onun əsərləri 19-cu əsr Norveç cəmiyyətinin burjua təbəqəsinin riyakarlığını və sosial bərabərsizliyini ifşa edir. “Dörd Böyük” arasında sayılsa da, qısa karyerasına baxmayaraq, təsiri uzunömürlü olmuşdur. Kielland-in adı Norveçdə sosial tənqid və ədəbi irslə əlaqələndirilir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Alexander_Kielland
https://morrisdewett.com/alexander-l-kielland-disaster/
https://kielland.industriminne.no/en/home/
https://www.britannica.com/biography/Alexander-Lange-Kielland
https://kids.britannica.com/students/article/Alexander-Kielland/328262
https://americanliterature.com/author/alexander-kielland
https://www.bbc.com/news/uk-england-cumbria-66621414
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
