Aleksandr Khinchin (1894–1959) — XX əsrin görkəmli riyaziyyatçılarından biri və xüsusilə probalistika (girişim ehtimal nəzəriyyəsi), nəticə nəzəriyyəsi, şərh statistikası və saylar nəzəriyyəsi sahələrindəki işləri ilə tanınır. Həyatı və təhsili Aleksandr Khinchin 1894-cü ildə Sankt-Peterburqda anadan olub. O, Sankt-Peterburq Dövlət Universitetini bitirmişdir və burada riyaziyyat və fizika sahələrində təhsil alıb. Gənclik illərində müxtəlif riyaziyyat və ehtimal nəzəriyyəsi mövzularında dərslər almış və bu sahələrə maraq göstərmişdir. Khinchin öz kariyerasında Sankt-Peterburq Riyaziyyat İnstitutunda və digər müasir elmi institutlarda müvəffəqiyyətlə çalışmışdır. Onun riyaziyyata olan həvəsi və istedadı qısa müddətdə ona beynəlxalq səviyyədə böyük nüfuz qazandırmışdır. 1920-ci illərdə Khinchin artıq müasir riyaziyyatın qabaqcıl nümayəndələrindən biri olaraq tanınmağa başlamışdı. O, həmçinin bir çox beynəlxalq konfranslara qatılaraq öz elmi işlərini təqdim etmişdir. Elmi fəaliyyəti və karyerası Aleksandr Khinchin əsasən ehtimal nəzəriyyəsi və statistika sahələrindəki işləri ilə tanınır. Onun nəzəriyyə və tədqiqatları müxtəlif sahələrdə geniş tətbiq tapmışdır. Khinchin həmçinin saylar nəzəriyyəsi və analiz sahələrində də əhəmiyyətli işlər aparmışdır. O, irrasional ədədlər, dəyişən funksiyalar və statistik üsullar ilə bağlı bir çox nəzəriyyələr inkişaf etdirmişdir. Saylar nəzəriyyəsi və irrasional ədədlər Khinchin həmçinin saylar nəzəriyyəsi sahəsində mühüm işlər aparmışdır. Onun bu sahədəki ən məşhur işlərindən biri irasional ədədlərin və kəsrli ardıcıllıqların xüsusiyyətləri ilə əlaqədardır. Khinchin, müəyyən ədədlərin və ardıcıllıqların daha yaxşı başa düşülməsi üçün çoxsaylı metodlar təqdim etmiş və böyük saylar qanununa dair inkişaflar etmişdir. Əsas əsərləri Aleksandr Khinchin çoxsaylı elmi məqalə və kitabların müəllifidir. Ən tanınmış əsərlərindən bəziləri bunlardır: "Mathematical Foundations of Information Theory" — Bu əsərdə Khinchin informasiya nəzəriyyəsi və statistik üsullar barədə dərin tədqiqatlar aparmışdır. Kitabda ehtimal nəzəriyyəsinin tətbiqləri, məlumatın ölçülməsi və təhlili barədə nəzəriyyələr təqdim edilir. "Continued Fractions" — Bu kitabda Khinchin kəsrli ardıcıllıqlar və onların xüsusiyyətləri barədə ətraflı tədqiqatlar aparmışdır. Kitabda irrasional ədədlərin nümayiş etdirilməsi və onların nəzəriyyəsi izah edilir. "Probability Theory" — Khinchin bu əsərində ehtimal nəzəriyyəsinin təməl anlayışlarını təqdim edərək, nəzəriyyənin əsas prinsiplərini izah etmişdir. Kitabda ehtimal paylanması, normal paylanma və digər statistik anlayışlara dair geniş məlumat verilmişdir. "Ergodic Theory" — Bu kitabda Khinchin, ergodic nəzəriyyə barədə nəzəri və tətbiqi tədqiqatlar təqdim edir. O, dinamikanın statistik təsirlərini izah edən metodları açıqlayır. Təsiri və mirası Aleksandr Khinchin, müasir ehtimal nəzəriyyəsi və statistik analiz sahələrinin inkişafında mühüm rol oynamışdır. Onun işləri xüsusilə məlumat nəzəriyyəsi, probalistika, saylar nəzəriyyəsi və irsadi ədədlər sahələrindəki nəzəriyyələrin inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Khinchin həmçinin elmi cəmiyyətdə müasir riyaziyyatın təməl problemləri ilə bağlı yeni yanaşmalar və metodlar təqdim etmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Aleksandr_Khinchin
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Khinchin/
https://www.encyclopedia.com/science/dictionaries-thesauruses-pictures-and-press-releases/khinchin-aleksandr-yakovlevich
https://www.wikidata.org/wiki/Q723638
https://timenote.info/en/Aleksandr-Khinchin
https://iopscience.iop.org/article/10.1070/RM1960v015n04ABEH004097/pdf
https://dbpedia.org/page/Aleksandr_Khinchin
Tarix : 4 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
