Alberto Savinio - İtaliyalı yazıçı, rəssam, musiqiçi və sürrealist sənətkar. Ümumi məlumat O, XX əsr İtaliya avanqard hərəkatında mühüm simalardan biridir və qardaşı Giorgio de Chirico ilə birlikdə metafizik sənətə töhfə vermişdir. Savinio “Hermaphrodito” və “La nostra anima” (Bizim Ruhumuz) kimi əsərləri ilə tanınır. Onun yaradıcılığı surrealizm, fantastika və fəlsəfi düşüncələrin qarışığı ilə seçilir. Həyatı Alberto Savinio 1891-ci il avqustun 25-də Yunanıstanın Afina şəhərində İtaliya əsilli ailədə anadan olmuşdur. Atası Evaristo de Chirico dəmir yolu mühəndisi, anası Gemma Cervetto isə opera müğənnisi idi. Savinio musiqi təhsili almış və gəncliyində pianoçu və bəstəkar kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1910-cu ildə ailəsi ilə İtaliyaya köçmüş, əvvəlcə Milanda, sonra Florensiyada yaşamışdır. Birinci Dünya Müharibəsində İtaliya ordusunda xidmət etmiş və bu dövrdə yazı ilə məşğul olmağa başlamışdır. 1920-ci illərdə Parisdə sürrealist çevrələrlə əlaqə qurmuş, 1933-cü ildən sonra İtaliyaya qayıdaraq Romada fəaliyyətini davam etdirmişdir. Savinio 1952-ci il mayın 5-də Romada ürək tutmasından vəfat etmişdir. Yaradıcılığı Savinio ədəbiyyata “Hermaphrodito” (1918) ilə başlamış və bu əsərdə şeir, nəsr və fantastik elementləri birləşdirmişdir. Onun yazıları sürrealist və metafizik təsirlərlə doludur, çox vaxt mifologiya, yuxular və insan psixologiyasını araşdırır. “La nostra anima” (1944) əsəri ruhun təbiətini və şüurun sirlərini fəlsəfi şəkildə təhlil edir. Savinio həmçinin rəssam kimi qəribə və simvolik tablolar çəkmiş, musiqi əsərləri bəstələmişdir. O, qardaşı Giorgio ilə “Pittura Metafisica” (Metafizik Rəssamlıq) hərəkatını inkişaf etdirmiş, lakin özünəməxsus çoxşaxəli üslubu ilə fərqlənmişdir. Əsərləri Alberto Savinio romanlar, esselər və musiqi əsərləri yaratmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri bunlardır: “Hermaphrodito” – “Hermafrodit” (1918) – şeir və nəsr toplusu. “La casa ispirata” – “İlhamlanmış Ev” (1925) – sürrealist roman. “Angelica o il godimento del miracolo” – “Angelika və ya Möcüzənin Ləzzəti” (1937) – fantastik roman. “La nostra anima” – “Bizim Ruhumuz” (1944) – fəlsəfi esse. “Capitan Ulisse” – “Kapitan Uliss” (1949) – mifik roman. Mükafatlar və tanınma Savinio sağlığında geniş ədəbi mükafatlar almasa da, sürrealist və metafizik sənətdəki töhfələrinə görə sonradan yüksək qiymətləndirilmişdir. Onun əsərləri İtaliya və Fransada sərgilərə çıxarılmış, musiqi kompozisiyaları isə müasir sənət çevrələrində təqdir edilmişdir. “Hermaphrodito” və digər yazıları XX əsr avanqard ədəbiyyatının nümunələri kimi öyrənilib. Şəxsi həyatı Savinio 1926-cı ildə aktrisa Maria Morino ilə evlənmiş və bu nikahdan iki övladı – Angelica və Ruggero – olmuşdur. O, həyatının çox hissəsini Paris, Milan və Roma arasında keçirmiş, qardaşı Giorgio ilə sıx yaradıcılıq əlaqələri saxlamışdır. Savinio çoxşaxəli sənət adamı olaraq musiqi, rəssamlıq və yazı ilə eyni vaxtda məşğul olmuşdur. Mirası Alberto Savinio İtaliya sürrealizminin və metafizik sənətin pionerlərindən biri kimi yadda qalır. Onun əsərləri fantaziya və reallıq arasındakı sərhədləri pozur, insan şüurunun dərin qatlarını açır. Savinio həm ədəbiyyatda, həm də incəsənətdə çoxşaxəli miras qoymuş, müasir İtaliya mədəniyyətinə böyük təsir göstərmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Alberto_Savinio
https://www.britannica.com/biography/Alberto-Savinio
https://www.publicbooks.org/the-metamorphoses-of-alberto-savinio/
https://www.albertosavinio.it/en/biography
https://caesuramag.org/posts/meetings-with-max-jacob-alberto-savinio-barry-schwabsky
https://www.tornabuoniart.com/en/artisti/savinio-alberto/
https://www.maggioregam.com/artists/54-alberto-savinio/biography/
https://www.artnet.com/artists/alberto-savinio/
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
