"Activation syndrome" (Aktivasiya sindromu) — Əsasən antidepresanlar, xüsusilə selektiv serotonin geri qəbulu inhibitorları kimi psixiatrik dərmanlar qəbul edən zaman bəzi insanlarda müşahidə edilən bir sıra simptomların ümumi adı. Bu sindrom, dərmanların ilk dəfə qəbulundan sonra və ya dozanın artırılması zamanı yarana bilər. Aktivasiya sindromu adətən bir neçə gün ərzində öz-özünə yox olur, lakin bəzi hallarda daha ciddi ola bilər və tibbi müdaxilə tələb edə bilər. Simptomlar Aktivasiya sindromunun əsas simptomları aşağıdakılardır: 1. Həyəcan və ya qıcıqlanma: Xəstə özünü həyəcanlı və ya asanlıqla qıcıqlanan vəziyyətdə hiss edə bilər. 2. Anksiyete (Narahatlıq): Dərman qəbulundan sonra narahatlıq və ya qorxu hissləri artır. 3. Yuxu pozğunluğu: Yuxusuzluq (insomniya) və ya yuxuda çətinlik çəkmək. 4. Hərəkətlilik: Həddindən artıq fəallıq və ya hərəkətlilik (hiperaktivlik). 5. Qarışıq düşüncələr: Düşüncələrin sürətlə dəyişməsi və ya zehni qarışıqlıq. 6. Aqressivlik: Nadir hallarda aqressiv davranışlar müşahidə edilə bilər. Səbəblər Aktivasiya sindromunun dəqiq səbəbləri tam olaraq məlum deyil, lakin bu, dərmanların mərkəzi sinir sisteminə təsiri ilə əlaqədardır. Antidepresant kimi dərmanlar serotonin səviyyəsini artırır, bu da bəzi insanlarda həyəcan və ya narahatlıq kimi simptomlara səbəb ola bilər. Risk faktorları 1. Gənc yaş: Uşaqlar və gənclər aktivasiya sindromuna daha çox meyllidirlər. 2. Müəyyən psixiatrik xəstəliklər: Bipolar pozuntu və ya anksiyete pozuntuları olan xəstələr daha çox risk altında ola bilər. 3. Yüksək doza: Dərmanın yüksək dozada qəbul edilməsi sindromun riskini artırır. Müalicə və idarəetmə Aktivasiya sindromu adətən öz-özünə yox olur, lakin aşağıdakı tədbirlər simptomları yüngülləşdirməyə kömək edə bilər: 1. Doza tənzimləməsi: Həkim dərmanın dozasını azaltmağı və ya dəyişdirməyi təklif edə bilər. 2. Psixoterapiya: Terapiya seansları xəstənin simptomlarla başa çıxmasına kömək edə bilər. 3. Dəstək: Ailə və dostların dəstəyi xəstənin psixoloji vəziyyətini yaxşılaşdıra bilər. Simptomlar şiddətlidirsə və ya uzun müddət davam edirsə, dərhal həkimə müraciət etmək vacibdir. Xüsusilə, intihar fikirləri və ya aqressiv davranışlar müşahidə edilərsə, tibbi yardım tələb olunur.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Activation_syndrome

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18781664/

https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/activation-syndrome

https://link.springer.com/article/10.1007/s40501-015-0034-9

https://journals.lww.com/clinicalneuropharm/abstract/2021/05000/activation_syndrome_in_a_patient_with.6.aspx

https://weizmann.elsevierpure.com/en/publications/ssri-induced-activation-syndrome-in-children-and-adolescentswhat-

Tarix : 14 yanvar 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.