Abraham Pais (1918–2000) - Hollandalı-amerikalı nəzəri fizik və elmi tarixçi. O, XX əsrin ən əhəmiyyətli fizika alimlərindən biri sayılır və həm fizika sahəsindəki tədqiqatları, həm də elmi şəxsiyyətlərə dair yazdığı məşhur əsərləri ilə tanınır. Pais, əsasən kvant mexanikası, nəzəri fizika və elmi inkişafın tarixi sahələrindəki araşdırmaları ilə yadda qalmışdır. Həyatı və təhsil Abraham Pais, 1918-ci ildə Hollandiyanın Utrecht şəhərində doğulmuşdur. O, gənc yaşlarından elmə maraq göstərmiş və Amsterdamski Universitetində fizika üzrə təhsil almışdır. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Almaniyanın Hollandiya üzərindəki işğalı zamanı, Pais həyatını davam etdirmək üçün müxtəlif çətinliklərlə qarşılaşmışdı. Lakin, o, tədqiqat fəaliyyətini davam etdirərək 1940-cı illərin ortalarında kvant mexanikası və nəzəri fizika sahələrindəki dərin tədqiqatlara başlamışdır. Fizika üzrə tədqiqatları Abraham Pais, fizika sahəsində çoxsaylı nəzəriyyələr və tədqiqatlar aparmışdır. Onun ən məşhur işlərindən biri, kvant mexanikası və nəzəri elektrodinamikadaki apardığı tədqiqatlarla əlaqəlidir. Pais, xüsusilə böyük birləşmiş nəzəriyyələr, hissəciklərin fizikasının təhlili və həmçinin nəzəri fizikanın əsas təməl anlayışlarının inkişafı üzərində çalışmışdır. O, çox vaxt nəzəri fiziklərin ən məşhur adları ilə birgə işləyib. Onun daha yaxın əməkdaşları arasında Niels Bohr, Albert Einstein, və Richard Feynman kimi fiziklər var idi. Pais həmçinin Albert Einsteinin və Niels Bohrun nəzəriyyələrini öyrənərək, onların elmi irsini tədqiq etmişdir. Einstein və Bohr ilə əməkdaşlıq Abraham Pais, Niels Bohr ilə çox yaxın əməkdaşlıq etmiş və onun fizika sahəsindəki yenilikçi fikirlərini təhlil etmişdir. Bohr ilə olan əlaqələri, Paisə kvant mexanikası və nəzəri fizika sahələrində yeni yanaşmaların inkişafında kömək etmişdir. O, həmçinin Albert Einstein ilə çalışaraq mədəniyyət və fizika arasındakı əlaqələri daha yaxşı anlamağa çalışmışdır. Einstein ilə işləmək, Paisin fizika nəzəriyyələrini daha dərindən öyrənməsinə və Einstein’ın elmi metodlarını başa düşməsinə kömək etmişdir. Onun Einstein’ın müasir fizika sahələrinə yanaşması haqqında yazıları, bir çox gənc tədqiqatçılar üçün təlimat rolunu oynamışdır. Elmi tarix və yazıçılıq Pais, yalnız nəzəri fizika sahəsindəki tədqiqatları ilə deyil, həm də elmi tarix və fizikanın inkişafı haqqında yazdığı məşhur əsərləri ilə tanınmışdır. Onun "Subtle is the Lord: The Science and the Life of Albert Einstein" adlı kitabı, Albert Einsteinın həyatına dair yazılmış ən dərin və əhatəli bioqrafiyalardan biri olaraq məşhurdur. Kitab, yalnız Einstein’ın elmi töhfələrini deyil, həmçinin onun şəxsi həyatını, fəlsəfi yanaşmalarını və təcrübələrini də əhatə edir. Paisin başqa məşhur əsəri "Niels Bohr's Times" kitabıdır. Bu əsər, Niels Bohrun fizika və mədəniyyətə etdiyi töhfələri araşdırır və Bohrun şəxsiyyətini daha dərindən anlamağa kömək edir. Bu kitablar, həm tarixçilər, həm də fizika sahəsində işləyən alimlər üçün qiymətli resurslardır. Fizikaya töhfələri Paisin fizika sahəsindəki ən əhəmiyyətli töhfələrindən biri, hissəciklər fizikasına və fundamental qüvvələrə dair apardığı tədqiqatlar və nəzəriyyələrdir. O, nəzəri elektrodinamikada və kvant sahə nəzəriyyəsindəki müxtəlif problemləri çözməyə çalışmış və bu sahələrdə mühüm irəliləyişlərə səbəb olmuşdur. O, həmçinin fizikanın tədrisi ilə də məşğul olmuş və tələbələrin əsas fizika anlayışlarını dərk etmələrinə kömək etmişdir. O, tələbə yetişdirmək və fizikanın populyarlaşdırılması sahələrində böyük bir mütəxəssis idi. Ölümü və elmi mirası Abraham Pais 2000-ci ildə vəfat etmişdir. Onun irsi, həm nəzəri fizika, həm də fizikanın tarixini anlamaq sahəsində çox dəyərlidir. Pais, öz zamanının ən mühüm fiziklərindən biri olaraq, Einstein və Bohr kimi dahi alimlərin düşüncələrini gələcək nəsillərə çatdırmağa çalışmışdır. Onun yazıları və tədqiqatları, elmi cəmiyyət tərəfindən hələ də geniş şəkildə öyrənilir və qiymətləndirilir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Abraham_Pais
https://www.ias.edu/scholars/abraham-pais
https://www.aps.org/funding-recognition/prize/abraham-pais
https://www.lindahall.org/about/news/scientist-of-the-day/abraham-pais/
https://www.imdb.com/name/nm0656924/
https://www.goodreads.com/author/show/64298.Abraham_Pais
https://www.informationphilosopher.com/solutions/scientists/pais/
Tarix : 25 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
