Zangbeto - Qərbi Afrika, xüsusilə Nigeriya və Benin bölgələrində yayılmış mədəni və dini ənənəyə aid rəqs və mərasimi. Bu, adətən Yoruba, Ewe və Fon kimi etnik qrupların arasında tanınır. Zangbeto, gecə saatlarında keçirilən, müəyyən zamanlarda cəmiyyəti qorumaq məqsədilə təşkil olunan, xüsusilə də kəndlərdə keçirilən mərasimləri əhatə edir. Mahiyyəti Zangbeto adətən böyük və möhtəşəm geyimlərdə, maskalar və bəzəkli paltarlarla təmsil olunur. Bu mərasimlərdə iştirak edən insanlar, Zangbeto kimi tanınan “ruh” kimi qəbul edilir və bəzən cəmiyyətin qoruyucusu olaraq nəzərdən keçirilir. Zangbeto rəqs etməklə və xüsusi bir forma ilə cəmiyyəti qorumağa çalışır. Bu mərasimlər həm də dini və mədəni dəyərləri yaşatmaq və yeniləmək məqsədini güdür. Zangbeto, adətən Yoruba və Fon xalqlarının dini və mədəni inanc sistemlərində yer alan, bir növ qoruyucu ruhu təmsil edən varlıqdır. Zangbeto, ən çox “gecə ruhu” olaraq tanınır və onun mərasimləri qoruyuculuq, əmin-amanlıq və cəmiyyətin harmoniyasını təmin etmək məqsədini güdür. Mərasimlərdə Zangbeto geyimləri, bəzən böyük və dolğun şəkildə hazırlanan, içində rəqs edən şəxsi gizlədən, geniş bir örtü və maska ilə təmsil olunan bir figurdur. Bu mərasimlər əsasən kəndlərdə və yerli icmalarda keçirilir və əksər hallarda bir növ “səmavi gözətçi” rolunu oynayır. Zangbeto həmçinin cəmiyyətdəki hər hansı bir pozulmuş qayda və ya qanunu düzəltmək və sosial nəzarət yaratmaq məqsədinə xidmət edir. Dini mərasimlər, rəqslər və musiqilər vasitəsilə icma üzvləri Zangbetonu və onun gücünü hörmətlə qarşılayır. Zangbeto, yalnız qoruyucu bir ruh kimi deyil, həm də sosial və mədəni ənənələri təmsil edən bir simvol olaraq böyük əhəmiyyət daşıyır. Bu mərasimlər həm də yerli icmaların mədəni irsini yaşatmaq üçün çox vacibdir.
https://www.thecollector.com/zangbeto-voodoo-dance/
https://www.researchgate.net/publication/310602020_Zangbeto_The_Traditional_Way_of_Policing_and_Securing_the_Community_among_the_Ogu_Egun_People_in_Badagry_Nigeria
https://wanderon.in/blogs/african-zangbeto-dance
https://explorersweb.com/zangbeto-spirits-safeguard-african-villages/
https://en.wikipedia.org/wiki/Zangbeto
Tarix : 12 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
