Yohann Yohahim Vinkelmann (9 dekabr 1717 – 8 iyun 1768) - Alman sənətşünası və arxeoloq. Xüsusilə qədim Yunan və Roma sənətinin öyrənilməsindəki əsaslı işləri ilə tanınır. O, müasir arxeologiyanın banisi hesab edilir və xüsusilə qədim Yunan heykəltəraşlığını başa düşməyə verdiyi töhfələrə görə məşhurdur. Erkən həyat və təhsil Vinkelmann Almaniyanın şimalında yerləşən Stendal şəhərində anadan olmuşdur. O, Halle Universitetində təhsil almış və əvvəlcə ilahiyyat üzrə təhsil almağa başlamışdır. Lakin, klassik dünya ilə marağı onu sənət tarixi və arxeologiya sahələrində öyrənməyə yönəltmişdir və bu sahələrdə mühüm töhfələr vermişdir. Karyera Vinkelmannın ən təsirli əsəri Qədim Sənətin Tarixi (Geschichte der Kunst des Altertums, 1764) adlı əsəri olmuşdur. Bu əsərdə o, qədim Yunan və Roma sənətini təhlil etmiş və klassik dünyada sənətin və üslubun inkişafı ilə bağlı nəzəriyyələr irəli sürmüşdür. Onun işi, Yunan sənətinin sənətkarlıqda zirvə olduğunu irəli sürməsi ilə önə çıxır və bu fikir, sonrakı illərdə sənət tarixini dərin şəkildə təsir etmişdir. Sənət tarixçisi kimi işinin yanında, Vinkelmann həm də arxeoloq və kurator kimi fəaliyyət göstərmişdir. O, Vatikan Muzeylərində çalışmış və burada qədim əşyaların öyrənilməsi və qorunmasına töhfə vermişdir. Roma şəhərində keçirdiyi vaxt onun işini böyük dərəcədə təsirləndirmiş və ona ən mühüm klassik heykəllərə çıxış imkanı vermişdir. Əsas əsərləri və töhfələri Vinkelmannın əsas əsərləri Qədim Sənətin Tarixi (1764) əsəri olub, burada o, qədim Yunan və Roma sənətinin və memarlığının sistematik tədqiqini təqdim etmişdir. Həmçinin, Rəsmlərdə və Heykəltəraşlıqda Yunan Əsərlərinin Təqlidinə Dair Fikirlər (1755) adlı əsərində, sənətçilərin qədim Yunan sənətinin saflığını və ideal gözəlliyini təqlid etməli olduqlarını müdafiə etmişdir. Onun Yunan sənətinin mükəmməllik standartı olaraq önə çəkilməsi sənət nəzəriyyəsinə və neoklassizmin inkişafına uzun müddətli təsir göstərmişdir. Onun işləri, alimlərin və sənətçilərin klassik dünyaya və onun müasir sənətə təsirini başa düşmələrini formalaşdırmışdır. İrs və mirası Vinkelmannın klassik sənətin öyrənilməsinə verdiyi təsir böyükdür. Onun ideyaları sənət tarixinin inkişafında əsas rol oynamış və xüsusilə Neoklassizmin sənət hərəkətinə böyük təsir etmişdir. Onun əsərləri qədim sənətin öyrənilməsində əsas istinad nöqtəsi olaraq qalır və o, müasir arxeologiya və sənət tarixinin banilərindən biri olaraq xatırlanır.
https://www.britannica.com/biography/Johann-Joachim-Winckelmann
http://omeka.wellesley.edu/piranesi-rome/exhibits/show/winckelmann/introduction
https://www.brown.edu/Departments/Joukowsky_Institute/courses/greekpast/4809.html
https://arthistorians.info/winckelmannj/
https://monoskop.org/Johann_Joachim_Winckelmann
https://www.eefshp.org/en/johann-joachim-winckelmann-forefather-of-the-european-philhellenes-who-praised-greek-aesthetics-and-mental-purity/
https://en.wikipedia.org/wiki/Johann_Joachim_Winckelmann
Tarix : 10 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
